Ik houd veel vocht vast, hoe raak ik het weer kwijt?

Iedereen houdt wel eens vocht vast, indien dit incidenteel voorkomt, is het niet zo erg. Het wordt echter een ander verhaal als men regelmatig vocht vasthoudt. Vooral wanneer enkels en/of voeten opgezwollen raken kan dit als erg vervelend worden ervaren. Maar hoe raakt u (een gedeelte van) al dat overtollig vocht zo snel mogelijk weer kwijt? In onderstaand artikel vindt u enkele simpele tips die u mogelijk kunnen helpen om vocht kwijt te raken.

Vocht vasthouden

Iedereen houdt wel eens een keer vocht vast, meestal merkt men er niet zoveel van en wordt het overtollig vocht er zo weer uit geplast. Toch zijn er ook veel mensen die vaak vocht vasthouden en er behoorlijk last van kunnen krijgen. Maar wat is dat nou eigenlijk, vocht vasthouden?

Indien men vocht vasthoudt, ook wel vochtretentie of oedeem genoemd, is er plaatselijk in het lichaam een opeenhoping van vocht. Dit ontstaat wanneer aanvoer en afvoer van vocht niet in balans zijn, er is dan sprake van een verstoorde vochthuishouding. Dit uit zich meestal in opgezette vingers, onderbenen, enkels en voeten. Vooral vrouwen die zwanger zijn hebben hier vaak last van maar ook mensen met spataderen kunnen vaker oedeem ontwikkelen. Bij oedeem is men vaak lusteloos en vermoeid maar het brengt ook praktische klachten met zich mee zoals schoenen die ineens niet meer passen en ringen die vingers afknellen. Vocht kan zich ook dikwijls ophopen nabij de longen waardoor men erg moe, kortademig en benauwd kan worden.

Een verstoorde vochthuishouding kan ontstaan door meerdere oorzaken, enkele voorbeelden:

• Warm weer
• Veel zout eten
• Medicijn gebruik
• Menstruatie
• Hormonale stoornissen
• Zwangerschap
• Gevolg van een operatie
• Nasleep van een ongeval
• Hoge bloeddruk
• Nieraandoeningen
• Leveraandoeningen
• Verminderde pompfunctie van het hart
• Aandoening van lymfeklieren

Indien u regelmatig vocht vasthoudt, hoeft het nog niet betekenen dat u lijdt aan één van bovenstaande omstandigheden of aandoeningen. Een arts zal altijd de oorzaak vast moeten stellen.

Hoe weet u of u daadwerkelijk vocht vasthoudt?

Mensen die (hardnekkig) vocht vasthouden weten dit vaak al wel, maar er zijn ook mensen die af en toe of steeds vaker vocht vasthouden en er mogelijk nog niet helemaal bekent mee zijn. Hieronder vindt u enkele symptomen die kunnen wijzen op het vasthouden van vocht:

• Sterke verschillen in lichaamsgewicht binnen een week of zelfs per etmaal.
• Knellende ringen om uw vingers.
• Gezwollen onderbenen, enkels en/of voeten.
• Er ontstaat een putje in benen of enkels, na het stevig indrukken van een vinger op de huid, dat niet direct weer verdwijnt.
• Uitpuilende voeten in schoenen.
• Grotere schoenmaat naarmate men ouder wordt.
• Regelmatig een harde en gezwollen buik.
• Kortademigheid (met name bij inspanning en platliggen).
• Voor vrouwen: herhaaldelijk pijnlijke borsten.

Indien u bekent bent met één of meerdere symptomen, hoeft dit nog niet te duiden op verstoorde vochthuishouding. Raadpleeg bij twijfel en/of langdurige klachten wel altijd uw (huis)arts.

Voorkom het vasthouden van vocht en raak overtollig vocht snel weer kwijt

Vaak wordt er gezegd: "voorkomen is beter dan genezen", dit is waar maar helaas niet altijd haalbaar. Indien er sprake is van een achterliggende medische oorzaak, is het niet altijd te voorkomen dat er vocht wordt vastgehouden. Men kan in zo'n geval wel proberen om "de schade" enigszins te beperken. Wanneer u erg vaak vocht vasthoudt, is het verstandig om, samen met een medisch specialist, de oorzaak te vinden. Ga niet zelf langdurig met allerlei verschillende middelen en technieken aan de slag om het overtollig vocht kwijt te raken.

Drink voldoende water

Het klinkt misschien erg tegenstrijdig maar wanneer u last hebt van oedeem moet men minimaal anderhalf tot twee liter water per dag drinken. Mensen hebben vaak de neiging om minder (water) te drinken uit angst om nog meer vocht vast te houden maar juist door voldoende water te drinken "spoelt" het overtollig vocht (gemakkelijker) weg. Drink geen tot weinig suikerhoudende dranken, vermijdt eveneens cafeïne-, en alcoholhoudende dranken, dit beïnvloed dehydratie van het lichaam negatief. Houdt u er niet zo van om puur water drinken? Het kan geen kwaad om blaadjes verse munt of enkele schijfjes, citroen, sinaasappel of limoen aan het water toe te voegen.

Vermijdt zout

Bij veel mensen wordt vochtretentie veroorzaakt door overmatig gebruik van zout. In veel producten die men dagelijks consumeert, zit (te veel) zout. Al deze producten samen, leveren aan het eind van de dag meestal een (te) hoge dosis zout op. Wanneer de concentratie zout in ons lichaam te hoog wordt, kunnen essentiële organen en overige vitale delen ernstig (blijvend) beschadigd raken. Om dit te voorkomen houdt het lichaam extra water vast waardoor de zoutconcentratie zal dalen. Vindt u uw eten snel flauwtjes van smaak? Probeer eens te koken met verse kruiden en voeg als smaakversterker limoen-, of citroensap toe.

Beweeg voldoende

Bij vochtretentie is lichamelijke beweging zeer belangrijk. Denk bijvoorbeeld aan: fietsen, hardlopen/joggen en/of aerobics. Thuis heerlijk wild dansen of intensief wiiën zijn ook prima methodes om u lekker in het zweet te werken, want daar gaat het juist om: zweten. Door de combinatie van zweten en drinken komt een verstoorde vochthuishouding weer in balans. Het bewegen zelf stimuleert de spieren en de doorbloeding waardoor het overtollig vocht beter kan worden afgevoerd. Bent u niet zo'n fanatiek sporter of bent u niet in staat om zo intensief te bewegen? Een flinke wandeling in het park of door het bos zijn een goed alternatief. Tevens dragen kleine bewegingen ook hun steentje bij zoals trap lopen en uitgebreid het huishouden doen. Drink tijdens en na het bewegen altijd voldoende water, alleen dan zorgt u voor een goede vochtbalans.

Benen omhoog

Het is verstandig om tijdens uw nachtrust de benen iets hoger te leggen dan uw lichaam, hierdoor kan het vocht beter worden afgevoerd. U kunt dit realiseren door aan het voeteneind, onder het matras een dubbelgevouwen handdoek, dun kussentje of iets dergelijks neer te leggen. Ook wanneer u thuis op de bank zit, kan een poef of hocker verlichting geven door de benen erop te leggen. Maar u kunt ook een kussen onder uw kuiten leggen zodat uw benen hoger komen te liggen.

Baden, massage en sauna

• Wisselbaden, koud en warm, zorgen voor een goede doorbloeding waardoor overtollig vocht beter kan worden afgevoerd.
• Kruidenbaden kunnen ook verlichting geven. U kunt ervoor kiezen om een spa te bezoeken maar bij de drogist kunt ook homeopatische middelen vinden om uw eigen kruidenbad te maken.
• Er zijn speciale massages die vochtafdrijvend werken, deze worden vaak gegeven in schoonheidssalons en beautycenters.
• Tijdens een bezoek aan de sauna kunt u door het zweten ook overtollig vocht kwijtraken. Drink tijdens uw bezoek wel voldoende water, alleen zo krijgt u een goede vochtbalans.

Langdurig staan, stilzitten en reizen

Voor mensen die aanleg hebben om vocht vast te houden is het verstandig, dat op het moment ze lang moeten staan of zitten, een steunpanty of steunkousen te dragen. Steunpanty's kan men kopen in de betere warenhuizen en speciaalzaken. Steunkousen (officieel therapeutisch elastische kous, afgekort tot TEK) worden in de meeste gevallen door een arts voorgeschreven wanneer er sprake is van ernstige vochtretentie. Doordat een steunpanty/kous vanaf de buitenkant druk uitoefent, wordt het bloed sneller naar het hart gestuwd wat vochtophoping (deels) tegengaat.

Homeopathische middelen

Homeopathische middelen kunnen soms helpen om vocht af te drijven. Zo zorgt Solidago virgaurea (Nederlandse benaming: guldenroede) voor een goede vochtbalans. Lees voor het gebruik van homeopathische middelen altijd goed de gebruiksaanwijzing en overschrijdt nooit de aanbevolen dosering.

Wat u beter niet kunt eten en/of drinken

Zout is een grote boosdoener wat betreft het vasthouden van vocht. In veel producten zit erg veel zout, met name kant- en klaarmaaltijden staan hier bekent om. Er wordt extra zout aan de gerechten toegevoegd zodat de producten langer houdbaar zijn. Ook wordt zout gebruikt als (een goedkope) smaakversterker. De volgende producten bevatten erg veel zout, wanneer u aanleg hebt om vocht vast te houden is het verstandig om ze met mate te consumeren:

• Soep uit een pakje, vooral de éénkops varianten
• Sauzen
• (Diepvries)pizza
• Gezouten nootjes
• Frisdrank
• Kaas
• Taart
• Schepijs
• Bouillonblokjes
• Spek
• Snacks

Plaspillen

Plaspillen zijn medicijnen, zoals de naam al zegt, pillen waarvan men moet plassen. Doordat men vaker en meer moet plassen dan "normaal" verliest men overtollig vocht waardoor opgezwollen enkels en voeten verdwijnen. Plaspillen zijn alleen verkrijgbaar op doktersrecept en worden alleen bij ernstige klachten voorgeschreven. De medische term voor plaspillen luidt diuretica.

Tot slot

Raadpleeg bij langdurige aanhoudende ernstige klachten altijd uw (huis)arts, vochtretentie kan namelijk een symptoom zijn van een onderliggende ziekte.