Inzet van bloedzuigers bij artrose, trombose en vaatziekte

Velen van ons gruwelen ervan dat er een bloedzuiger aan de benen zit na een natte boswandeling of wildernistocht te hebben gemaakt. Het beest zuigt bloed uit je lichaam tot het compleet is voldaan. Het valt daarmee onder de categorie parasieten net als de teek. Toch is de Hirudo Medicinalis een bijzondere variant binnen de bloedzuigerfamilie, omdat het – zoals de naam het al aangeeft – medische eigenschappen heeft. Wat is de geschiedenis van bloedzuigers en waarom zou het binnen de chirurgie en als natuurlijke heler kunnen worden ingezet?

Inzet van bloedzuigers

• Wat is het voor dier?
• Gecontroleerde aderlating
• Waarom zijn bloedzuigers in de vergetelheid gekomen?
• Wat zit er in het speeksel?
• Toepassingsmogelijkheden binnen chirurgie
• Gunstig bij neiging tot bloedstolling
• Pijnverlichtend voor gewrichtspijnen
• Is er infectiegevaar?
• Is het kwakzalverij?

Wat is het voor dier?

De Hirudo Medicinalis is een kleine zoetwaterworm verwant aan de gewone aardworm. Het komt sporadisch nog voor in Europa, echter indien men het grootschalig wil hebben zal men naar een gespecialiseerde kweker moeten gaan. Het diertje heeft een lengte van een halve tot maximaal dertig centimeter. Het verschilt van de gewone worm, omdat het aan de uiteinden zuignappen heeft. Daarbij zit aan de ene kant een mond vol kleine tanden. Daarbij beschikt het over drie verschillende kaken. Het geeft zijn naam te danken aan het letterlijk zuigen van bloed uit mens of dier. Normaal zal het twintig tot dertig minuten vastzitten, waarna het vanzelf loslaat. Het werd in het verleden toegepast om op een gepaste manier aderlating toe te passen.

Gecontroleerde aderlating

Het doen van een aderlating werd in de oudheid gezien als het ontgiften van het lichaam. Omdat een messnede soms gevolgen kan hebben – denk aan ontstekingen of het niet kunnen helen daarvan – heeft men vroeger de bloedzuiger grootschalig ingezet als remedie. De gedachte was dat het diertje goed en slecht bloed kon onderscheiden, waarbij dus gifstoffen aan het lichaam konden worden onttrokken. Goed bloed zou moeten overblijven. Dat onderscheid kan uiteraard niet, omdat het bloed relatief dezelfde samenstelling heeft. Desondanks heeft het diertje eigenschappen, welke niet onderschat moeten worden. Denk aan anti-stollingseigenschappen en de capaciteit om gevolgen van bepaalde aandoeningen te verminderen. Het is niet voor niets geweest dat er in 1830 een dikke zes miljoen bloedzuigers per jaar alleen al in Parijse ziekenhuizen zijn toegepast.

Waarom zijn bloedzuigers in de vergetelheid gekomen?

De westerse medische kennis is in sneltreinvaart gekomen, waarbij nieuwe ontwikkelingen zijn gepromoot en oude feitelijkheden of gewoonten zijn vergeten. Medicijnen in de vorm van een pilletje biedt voor velen meer zekerheid dan een bijtend bloedzuigende parasiet. Vanaf 1880 is de mate van aderlating afgenomen, omdat er minder medische waarde aan werd gehecht. Behoudens in Amerika en delen van Azië is het gebruik van de bloedzuiger praktisch geheel opgehouden te bestaan. Toch is er een groeiende interesse voor het dier vanuit de medische wereld. Wat kan er dus dan toch worden bereikt door het gebruik te herintroduceren?

Wat zit er in het speeksel?

Zodra het diertje zich met de zuignappen heeft vastgezet zal de beet volgen. De beet zal men het niet voelen, omdat de stoffen in het speeksel pijnverdovend werken. Daarnaast bezit het nog vele andere gunstig werkende stoffen zoals:

• chymotrypsine: is een spijsverteringssap verantwoordelijk voor de afbraak van enzymen en aanmaak van peptiden;
• collagenase: breekt peptideverbinden af en helpt de ontwikkeling van bacteriën voorkomen. Het werkt vergelijkbaar als een antibiotica of anti-histamine;
• destabilase;
• hirudine: een bloedstollingsremmende stof. Het is de meest krachtige natuurlijke stof beschikbaar dat trombosevorming oftewel bloedstolling tegengaat. Het lost reeds ontstane klonters op en heeft een therapeutische waarde voor bloedstoornissen. Van deze stof wordt dan ook veelvuldig de bio-variant toegepast bij anti-trombose medicijnen;
• hyaluronidase: is een smeermiddel voor het vloeiend functioneren van openingen, zodat vloeistoffen versneld kunnen worden afgevoerd;
• proteïnaseremmers: is een standaard bestanddeel van het menselijk bloed en zorgt ervoor dat de activiteit remt van neutrofielelastase (een type wittebloedlichaampjes en wordt ingezet bij de vernietiging van bacteriën en oude cellen).

Toepassingsmogelijkheden binnen chirurgie

Opererende artsen kunnen baat hebben bij de toepassing van de bloedzuiger. Het kan overtollig bloed op een natuurlijke manier afvloeien, waardoor de wond minder bloed. Daarnaast kan het juist voor aanvullende doorbloeding zorgen. Dit kan handig zijn bij regeneratie van huid of versneld herstel van oude slecht doorbloede wonden.

“Vooral in de microchirurgie kunnen ze erg nuttig zijn. Als je kleine slagaders moet manipuleren - bij de implantatie van een vinger bijvoorbeeld - zuigen ze het overtollige bloed weg. Zo kunnen ze een tijdelijke fase tijdens de operatie overbruggen”.

Medici zijn dus optimistisch over de gunstige werkingen van het diertje. Om er optimaal van te kunnen profiteren zal mogelijk nog verder moeten worden getest binnen chirurgische ingrepen, aangezien we het hier wel over een levend dier binnen de chirurgie hebben. Tot die tijd kan men echter wel profiteren van de gunstige werkingen.

Gunstig bij neiging tot bloedstolling

Vooral het bestanddeel hirudine werkt zeer gunstig op het bloed van de mens, omdat het bloedverdunnend werkt. Bloed dat er dus mee in aanraking komt ontklontert, waardoor het zeer gunstige werkingen heeft voor trombose gerelateerde aandoeningen. Dat houdt in dat mensen met een trombosebeen minder kans hebben op een lomgembolie, maar ook de kans op een beroerte of hartinfarct afneemt. Omdat het speeksel ook een antibacteriële werking heeft is de kans op een infectie (indien juist toegepast) zeer klein. Mensen met overgewicht of een verleden van trombose hebben er dan ook zeker baat bij om een kuur te doen.

Pijnverlichtend voor gewrichtspijnen

Binnen een Duits onderzoek is gebleken dat personen met knieslijtage relatief veel minder pijn hebben na een behandeling met bloedzuigers. Na een kuur bleek dat men – 10 oudere testpersonen – een maand lang aanzienlijk minder gewrichtsklachten hadden. Bij de behandeling werd het gewricht gedurende een dik uur behandeld met vier Hirudo Medicinalis bloedzuigers. Een dag later was de pijn aanzienlijk minder, waarna de pijn duidelijk in een maand begon af te nemen. Door het speeksel wordt het gewricht langdurig ontlast van pijn omdat:

• de ontsteking minder wordt door het antibacteriële anti-histaminerende effect;
• zwellingen afnemen door afvoer van gifstoffen en algehele verbetering van de druk in het gewricht;
• pijn langdurig minder wordt door het verdovende effect;
• één en ander een betere doorbloeding heeft gekregen.

Dit houdt in dat de bloedzuiger zeer gunstige effecten kan hebben indien het wordt gebruikt bij artrose oftewel reumatische pijnen.

Is er infectiegevaar?

De medicinale bloedzuigers dienen uiteraard in goede omstandigheden worden gekweekt, zodat het diertje geen schadelijke infecties kan overdragen. Op die manier kan een goede behandeling worden gestart bij diegene met een redelijk goede gezondheid. Het is een preventieve manier van behandeling om voorgenoemde aandoening te voorkomen of om klachten te verminderen. Er wordt wel aanbevolen om het niet toe te passen bij diegene die compleet verzwakt zijn. Er kan dan eerder een infectie ontstaan, danwel een averechtse reactie op het speeksel worden bewerkstelligd. Traditionele medicijnen is hierbij eerder op zijn plaats.

Is het kwakzalverij?

Iedereen heeft er een mening over, echter vele van de huidige medici moedigen het aan. Daarnaast geldt dat er miljoenen mensen wereldwijd in eerdere tijden er veel profijt van hebben gehad. Ondanks dat de insteek van het aderlaten onjuist was, heeft het wel effect op vele klachten gehad. Door geregeld een behandeling te doen kan men voor vele klachten verlichting krijgen. Door medici wordt nog verder onderzocht in hoeverre het optimaal kan worden toegepast. De mogelijkheden zijn ongekend. Wil je het zelf ervaren dan kun je de behandelmethode vinden onder de zogeheten Hiduro-therapieën, danwel vraag verder bij een therapeut. Word je behandeld voor voorgenoemde ziekten laat je dan eveneens informeren door de behandeld arts.

Lees verder

• De zuiverende zwelling-verlichtende werking van brandnetels
• Paardenbloemthee tegen reuma en andere aandoeningen!
• De Moermantherapie voor verbeterde weerstand
• Hoe kan knoflook de gezondheid verbeteren?
• Voorkom hart- en vaatziekten door het HDL te verhogen!