Allergische reactie op insectensteek: Symptomen & preventie

Allergische reactie op insectensteek: Symptomen & preventie De meeste patiënten ervaren enkel wat lichte pijn en huidongemak door een steek van een bij, wesp, horzel of vuurmier. Bij sommige patiënten veroorzaken deze insectensteken echter een allergische reactie. Dit betekent dat het immuunsysteem overdreven reageert op het gif. Als een patiënt allergisch is voor insecten, produceert het lichaam na de eerste steek antilichamen met name immunoglobuline E (IgE). Als de patiënt opnieuw gestoken wordt door hetzelfde soort insect, interageert het gif met dit specifieke IgE-antilichaam, waardoor stoffen vrijkomen die een allergische reactie veroorzaken. Een allergische reactie op insectenbeten heeft altijd een medische behandeling nodig. Soms zijn deze reacties namelijk levensbedreigend.

Soorten reacties op insectensteken en symptomen

De ernst van de symptomen van een insectensteek varieert van patiënt tot patiënt.

Normale reactie

Een normale reactie veroorzaakt pijn, zwelling en roodheid rondom de prikplaats.

Grote lokale reactie

Een grote lokale reactie veroorzaakt een zwelling die verder reikt dan de prikplaats. Een patiënt die aan de enkel geprikt is, ervaart bijvoorbeeld een zwelling van het hele been. Hoewel het er vaak alarmerend uitziet, is het meestal niet ernstiger dan een normale reactie. Grote lokale reacties bereiken een piek van ongeveer 48 uur en verbeteren daarna geleidelijk gedurende vijf tot tien dagen.

Ernstige reactie: Allergie op insectensteken

De meest ernstige reactie op insectensteken is een allergische reactie hetgeen een onmiddellijke medische behandeling vereist.

Symptomen van insectensteekallergie

Een milde allergische reactie veroorzaakt één of meer van volgende symptomen op de plaats van de angel:
  • een milde tot matige zwelling
  • jeuk
  • pijn
  • puistjesachtige vlekken
  • roodheid
  • warmte

Anafylaxie

Voor een klein aantal mensen met gifallergie zijn de insectensteken levensbedreigend. Ernstige allergische reacties (anafylactische reacties) komen niet vaak voor. Volgende symptomen treden mogelijk op bij anafylaxie:

Een spoedbehandeling is nodig.

Behandeling van insectensteek

Niet-allergisch

Patiënten die niet allergisch zijn, verwijderen eerst alle ringen van de vingers nadat ze aan de hand zijn gestoken. Een bij laat meestal een zakje met gif en een angel in de huid achter. Deze verwijdert de patiënt binnen dertig seconden om te voorkomen dat er meer gif in het lichaam terechtkomt. De patiënt mag voorzichtig het gifzakje en de angel met een vingernagel of een voorwerp met een stijve rand zoals een creditcard uit de hand schuren. Het is belangrijk om niet in het zakje te knijpen of aan de vinger te trekken, omdat er anders meer gif in het lichaam terechtkomt. De patiënt wast daarna het prikgebied met water en zeep en brengt vervolgens een antiseptisch middel aan. Hij past nadien een verzachtende zalf aan, zoals een hydrocortisoncrème of calaminelotion, en bedekt tot slot het gebied met een droog, steriel verband. Bij een gezwollen gebied mag de patiënt koude aanbrengen (cold pack of koud kompres). Een vrij verkrijgbaar antihistaminicum verlicht jeuk, zwelling en netelroos. Kinderen jonger dan twee jaar of zwangere vrouwen mogen dit niet nemen, tenzij de arts hiervoor wel de toestemming geeft. Het gebruik van niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s) zoals ibuprofen is ook toegestaan.

Allergisch

Patiënten met een ernstige allergische reactie hebben meteen epinefrine (adrenaline) nodig, die hij zelf kan injecteren voor het bellen van de spoeddienst. Meestal voorkomt deze injectie een ernstigere allergische reactie. De patiënt heeft echter nog steeds dringende medische zorg nodig, zelfs als de symptomen lijken te stoppen. De patiënt neemt steeds adrenaline met zich mee als hij bekend is met een allergische reactie op insectensteken.

Preventie van allergische reactie

Mensen vermijden best parfums omdat dit insecten aantrekt / Bron: Monicore, PixabayMensen vermijden best parfums omdat dit insecten aantrekt / Bron: Monicore, Pixabay

Insectensteek

Het is niet helemaal mogelijk om insectensteken te voorkomen, maar enkele stappen verminderen wel het risico op steken door insecten:
  • buiten insectenwerende middelen gebruiken
  • buiten schoenen en sokken dragen
  • het dragen van parfums of felgekleurde kleding vermijden; dit trekt insecten aan
  • insecten aantrekkende planten en wijnstokken in en rond het huis vermijden of verwijderen
  • insectennesten herkennen en deze vermijden. Honingbijen kamperen in bijenkorven. Horzels en wespen maken hun huizen in struiken, bomen en gebouwen.
  • insectenschermen op ramen en deuren gebruiken
  • shirts met lange mouwen, lange broeken, sokken en schoenen dragen in landelijke of beboste gebieden
  • steeds iemand meenemen bij het wandelen, varen, zwemmen, golfen of andere buitenactiviteiten in geval een patiënt lijdt aan ernstige allergieën
  • vuilnisbakken regelmatig in inspuiten met insecticide en blikjes bedekt houden

Allergie

Immunotherapie is bij ongeveer 97% van de patiënten effectief. Tijdens een reeks doktersbezoeken krijgt de patiënt geleidelijk toenemende doses gif om het immuunsysteem te trainen om weerstand te bieden aan een toekomstige allergische reactie.

Lees verder

© 2018 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Allergie insectenstekenAllergie insectenstekenEen insectensteek kan giftig of niet giftig zijn, en op basis hiervan kan men dan ook de reacties op verschillende insec…
Wespensteek / insectensteekMuggen, vlooien, wespen, bijen, mieren, teken en steekvliegen zijn insecten die bijten of steken. Insecten steken uit ze…
Beten en steken van insectenBeten en steken van insectenWanneer het beter weer in aantocht is betekent ook dat de insecten weer in aantocht zijn. Sommigen van deze insecten kun…
Bijensteek, wespensteek, hommelsteek: symptomen, behandelingBijensteek, wespensteek, hommelsteek: symptomen, behandelingWat te doen bij een bijensteek of een wespensteek? Normaal gesproken zijn de gevolgen van een bijensteek, wespensteek en…

Anemie (bloedarmoede): Soorten tekort aan rode bloedcellenAnemie (bloedarmoede): Soorten tekort aan rode bloedcellenDe rode bloedcellen werken als een transportsysteem dat zuurstof naar de lichaamsweefsels transporteert. Patiënten met b…
Suprapubische katheter: Voordelen, gebruik en risico'sSuprapubische katheter: Voordelen, gebruik en risico'sPatiënten die niet zelf kunnen plassen, hebben baat bij een katheter. Er zijn verschillende soorten katheters. De meest…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Skeeze, Pixabay
  • Geraadpleegd op 6 december 2018:
  • Allergic Reactions to Insect Bites and Stings, https://www.verywellhealth.com/insect-bite-and-sting-allergy-83012
  • Allergic Reactions to Insect Stings, https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/insect-stings#1
  • Are You Allergic to Insect Stings?, https://www.webmd.com/allergies/insect-stings#1
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Insect Stings and Allergic Reactions, https://www.stanfordchildrens.org/en/topic/default?id=insect-stings-and-allergic-reactions-90-P01691
  • STINGING INSECT ALLERGY, https://www.aaaai.org/conditions-and-treatments/library/allergy-library/stinging-insect-allergy
  • Afbeelding bron 1: Monicore, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 04-05-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 9
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.