Spataderen, wat is het en wat kun je er tegen doen?

Spataderen zijn bloedvaten die door de huid schijnen. Deze zijn meestal blauw/paars van kleur en zitten meestal in de benen. Spataderen geven meestal geen klachten, maar je kunt er wel pijnlijke of vermoeide benen van krijgen. Af en toe kunnen ze jeuken.

Spataderen, wat is het en hoe ontstaan ze?

Spataderen is een veel voorkomend probleem. Het zijn blauw/paarse bloedvaten die door de huid schijnen. Ze zijn wat verdikt, en je kunt ze goed voelen. Ook zien ze er wat kronkelig uit. De medische naam voor spataderen is varices. Spataderen komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Spataderen ontstaan meestal doordat de klepjes in de aderen niet goed meer sluiten. Over ieder abnormale verwijding van een ader spreken we over een spatader.

Hoe kunnen spataderen ontstaan?

• Erfelijkheid: Spataderen kunnen erfelijk zijn.
• Zwangerschap: Tijdens de zwangerschap kunnen door hormonale invloeden gemakkelijker spataderen ontstaan.
• Trombosebeen: Bij een trombose been zijn verschillende aderen binnen in het been verstopt geraakt, waardoor spataderen kunnen ontstaan.
• Operaties en ongevallen: Door een operatie aan het been kunnen ook spataderen ontstaan omdat er aderen verstopt kunnen raken door een beschadiging van de aderen. Dit kan bijvoorbeeld ook met een stevige val op je been.

Geven spataderen veel klachten met zich mee?

Vaak geven spataderen weinig tot geen klachten. Wat wel het geval is, is dat veel mensen zich storen aan de kronkelende, gekleurde strepen op het been. Ze ervaren dit vaak vooral als lelijk. Dit kan veel met jezelf doen, zeker als je nog wat jonger bent.

Spataderen kunnen bij uitzondering wel klachten geven, dit gaat meestal gepaard met moeheid, een zwaar gevoel en trillingen in de benen. Sommige ervaren het gevoel alsof er wat over hun benen heen kruipt. In zeldzame gevallen kan er een bloeding ontstaan in een spatader.

Onderzoek spataderen

Vaak wordt er eerst een onderzoek gedaan naar de spataderen. Dit kan op twee verschillende manieren:

Doppler-onderzoek

Dit onderzoek biedt inzicht in de mate waarin aders beschadigd zijn. Het maakt de bloedstroom hoorbaar, en stelt de stroomrichting vast van het bloed naar de aderen. Als de aderkleppen goed sluiten, verloopt de stroomrichting van de voet naar het hart. Sluiten de kleppen niet goed, dan verloopt de stroomrichting andersom, dus van het hart naar de voet.
Heb je dus een niet goed lopende stroomrichting, dan is er waarschijnlijk sprake van spataderen. Dit onderzoek duurt ongeveer 5 tot 10 minuten per been.

Duplex-onderzoek

Als uit het Doppler-onderzoek blijkt dat de aderkleppen niet goed functioneren, dan kan het Duplex-onderzoek nodig zijn. Het maakt de bloedstroom niet hoorbaar, maar zichtbaar. Dit onderzoek duurt ongeveer dertig tot zestig minuten per been.

Behandeling spataderen

• Elastische kousen: Deze kousen zorgen ervoor dat er geen ophoping van vocht ontstaat.
• (Echo)scleroseren: Dit is een soort lijm die ze inspuiten in de spataderen. Hierdoor wordt de spatader afgesloten en door het lichaam zelf opgenomen. Het lijkt dan alsof de spatader is weggespoten. Dit gebeurd zonder verdoving. De injectienaald is zeer fijn, waardoor je tijdens de behandeling vrijwel geen pijn voelt. Hooguit een klein prikje.
• Laserbehandeling: Je krijgt een aantal prikken in het bovenbeen langs de aderen. Iedereen die aanwezig is krijgt een speciale laserbril op, en dan worden de spataderen met laserenergie dicht gemaakt. Vaak kun je hierbij een vieze smaak in je mond krijgen. Dat kan onprettig zijn, maar is onschuldig. Het gaat vanzelf weer weg.
• Chirurgische behandeling: Door middel van een plaatselijke verdoving worden de spataderen verwijderd.