De schoonheid van topaas

De schoonheid van topaas Topaas was in de oudheid al een geliefde edelsteen. In die tijd, toen ze afzettingen alleen in de Oude Wereld bekend waren, was Topaas zeer kostbaar. Later ondekte men in Amerika rijke afzettingen waaruit schitterende stenen van aanzienlijke afmetingen gehaald konden worden.

Geschiedenis

Door het grote aanbod nam de interesse voor topaas af. Alleen een aantal gekleurde varieteiten is populair gebleven, met name de honingblonde, de roze en de blauwe stenen. De verminderde interesse topaas is vooral veroorzaakt door de ontdekking van Braziliaanse afzettingen, die rijker waren dan waar ook ter wereld.

Topaas is waarschijnlijk genoemd naar het eiland Topazos in de Rode Zee, want in de Oudheid werd het verward met de chrysolietvarieteit van olivijn die daar werd gevonden.Sommige mineralogen geloven dat de naam is afgeleid van tapas, dat in het Sanskriet vuur betekent. In de oudheid noemde men veel gele sierstenen topazus, terwijl het echte gele topaas chrysolithos (gouden steen) werd genoemd. Pas toen de mineralogie een wetenschap werd, onderscheidde men topaas van chrysoliet, de prachtige gelig groene olivijnvarieteit.

Eigenschappen

Topaas is van zichzelf kleurloos if wit of grijs. Geringe bijmengsels van bepaalde metalen geven het mineraal echter diverse tinten. Zo is de veel voorkomende gekige tint het gevolg van een kleine hoeveelheid chroom en wordt de blauwe kleur veroorzaakt door sporen ijzer met het oxidatiegetal 3 of door blootstelling aan radioactieve straling. Ook een geelrode tint is kenmerkend, terwijl de roze kleuring van Braziliaanse topaas heel zeldzaam is. Ook is topaas zeer goed splijtbaar, waardoor het enerzijds gemakkelijk gedeeld kan worden en anderzijds moeilijk te slijpen is.

bij uitzondering wordt helder topaas gebruikt voor de vervaardiging van speciale optische lenzen. In de industrie wordt topaas als schuurpoeder toegepast. De vervaardiging van synthetisch topaas is tot dusver alleen theoretisch en niet van praktisch belang. Synthetisch korund, en soms ook spinel, wordt gebruikt om topaas te imiteren.

vindplaatsen

Topaas is een typisch drusenmineraal dat in holten in bepaalde granieten, met name die van het grofkorrelige type (pegmatieten), wordt aangetroffen. Er zijn veel beroemde topaasafzettingen. De bekendste liggen in Brazilie, waar topaas voornamelijk in de staat Minas Gerais wordt gevonden. Andere beroemde vindplaatsen van grote topazen liggen in Rusland. Wat de andere afzettingen in de wereld betreft, zijn de heldere kristallen uit Japan het belangrijkst, en dan komen de beroemde edelsteenbeddingen van Sri Lanka, waar heldere gele en lichtgroene topazen worden gevonden. Ook in Australie en Noord-Amerika zijn er afzettingen, maar deze zijn niet zo rijk als bovengenoemde.

De zeldzaamste topazen zijn wel de rooskleurige stenen uit de Oeral waarvan de tint herinnert aan die van een prikkelende wijn.
© 2008 - 2024 Koningaap, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Zelf je cholesterol verlagenZelf je cholesterol verlagenZoals veel mensen wel weten heb je goede en slechte cholesterol. Het slechte cholesterol heet LDL-cholesterol en je moet…
Vrouwen: waarom een glaasje wijn goed voor je isVrouwen: waarom een glaasje wijn goed voor je isDe effecten van een glaasje wijn op het lichaam van vrouwen zijn volgens wetenschappelijk onderzoek zo gek nog niet. Wat…

Radioactiviteit: natuurkundig verschijnselRadioactiviteit: natuurkundig verschijnselRadioactiviteit is een intressant natuurkundig verschijnsel. Daarnaast is het ook gevaarlijk en is enige kennis van dit…
De diamant, koning der edelstenenDe diamant, koning der edelstenenDe diamant met zijn verblindende, nooit tanende schoonheid en zijn eeuwigdurende waarde behoort tot de meest bekende, me…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Cygig, Pixabay
Koningaap (118 artikelen)
Laatste update: 21-06-2017
Rubriek: Wetenschap
Subrubriek: Natuurkunde
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.