Stevia, een natuurlijke gezonde suikervervanger

Voor wie van zoet houdt en graag gezond blijft, is er goed nieuws: Stevia. Het is het natuurlijke alternatief voor suiker en kunstmatige zoetstoffen. Stevia is een Braziliaanse plant waarvan de bladeren al eeuwen worden gebruikt als zoetstof. Het is driehonderd maal zoeter dan kristalsuiker en volledig calorieloos. De stof is niet alleen een prima zoetstof, het zou zelfs gezondheidswinst opleveren. Er zijn ook critici die de goede eigenschappen van Stevia betwisten en vraagtekens zetten bij de veiligheid. Sinds kort is Stevia in de EU en dus ook in Nederland verkrijgbaar. Sinds kort, want het was lange tijd verboden. In 1999 werd de aanvraag gedaan maar afgewezen. Geruchten over betrokkenheid bij die beslissing van de lobby van de suikerindustrie zijn hardnekkig. Stevia wordt buiten de EU al decennia gebruikt en dan met name in Japan. De Japanners zweren erbij en noemen de stof een wondermiddel.

Piepklein deel Stevia

Er zijn veel producten te koop die zich Stevia noemen. Het blijkt echter dat sommige producten maar een piepklein deel Stevia bevatten. De site Foodwatch.nl noemt bijvoorbeeld 'Natrena Stevia Kristalpoeder'. Met kreten op de verpakking als ‘op basis van de Stevia-plant’ wekt de fabrikant de verwachting dat het om pure Stevia gaat. Dat blijkt echter niet het geval. De ingrediëntenlijst op de verpakking noemt 3% Stevia en 97% goedkope vulstof. Kijk daarom altijd goed op de etiketten en koop de producten in (online) natuurwinkels.

Consumententest

Stevia gebruik je als suiker. Zo kan je er cake en taart mee bakken en koude en warme dranken mee zoeten. Uit een consumententest van de Consumentenbond blijkt echter dat de zoete smaak soms verdwijnt wanneer Stevia wordt verwerkt in bakproducten. Deelnemers waren nauwelijks positief over de met Stevia gebakken cake. Bij de bereiding bleek het cakebeslag al niet goed te mengen met de Stevia. De cake leek niet gaar en de smaak werd omschreven als smakeloos en niet zoet. Ice tea met Stevia werd door respondenten omschreven als waterig, bitter en zurig. Bovendien met een nasmaakje. De Consumentenbond vindt Stevia weliswaar een goed alternatief voor mensen die aan de lijn doen maar wijst op de achteruitgang in smaak. Bovendien is Stevia niet goedkoop; voor een pot met 300 zoetjes betaal je €7.

Goede eigenschappen

Ondanks sommige slechte recensies is Stevia nog niet af te schrijven. De natuurlijke zoetstof bevat namelijk vele goede eigenschappen en wordt zelfs gezond genoemd. Verschillende wetenschappelijke onderzoeken wijzen dat uit (maar andere spreken het weer tegen).

Een paar goede eigenschappen van Stevia op een rijtje:

• het is ontstekingsremmend;
• het verlaagt de bloeddruk;
• het verlaagt een hoog bloedsuikergehalte;
• het versterkt het immuunsysteem;
• het werkt tegen tandbederf.

Volgens de Guarani indianen die de plant al eeuwen voor zowel inwendig als uitwendig gebruiken, helpt uitwendig gebruik ook tegen acne en eczeem.

Steviolglycosiden

De plant waarvan de extracten worden genomen, heet Stevia. De extracten worden steviolglycosiden genoemd en verkocht onder de naam Stevia. Stevioside en rebaudioside zijn de meest gebruikte steviolglycosiden. Beide stoffen zijn wetenschappelijk onderzocht. Het is stevioside, en niet rebaudioside, dat de gezondheidswinst oplevert.

Eigenschappen betwist

Bijna alle goede eigenschappen van stevioside worden betwist door wetenschappers. Critici stellen vraagtekens bij het gunstige effect op de bloeddruk en bloedsuiker bij diabetespatiënten en niet-diabetici. Wel is het effect op mensen met een hoge bloeddruk onomstreden. Niet onbelangrijk is ook dat sommige gunstige effecten (ontstekingsremmend en een gunstig effect op het immuunsysteem) zijn gebaseerd op laboratorium- en dieronderzoek. Ze gelden misschien niet voor mensen.

Veilig of niet?

Ten slotte, is Stevia een veilig middel? Wetenschappers zijn het niet helemaal met elkaar eens. Feit is wel dat de stof inmiddels is toegelaten op de Europese markt. Stevia wordt bovendien al lang en op vele plekken ter wereld, vooral in Japan, naar grote tevredenheid gebruikt.