Afvallen? Begin bij je hoofd

Het is zo makkelijk gezegd: afvallen, je moet het gewoon doen. Maar hoe verander je je eetpatroon als alles in je systeem gericht is op je huidige manier van eten? Hoe vecht je tegen de onbedwingbare behoefte aan chocola, chips, patat en andere snacks? En wat als er meer aan de hand is en je bijvoorbeeld een emotie-eter bent.

Gedrag veranderen

Het vergt wilskracht en discipline om af te vallen. Je begint met goede moed. Je hebt jezelf een doel gesteld: zoveel kilo over zoveel maanden. Misschien begin je samen met anderen, zoals bij de weightwatchers, of volg je een populaire dieet, onder begeleiding van een diëtist of gewoon op eigen houtje met informatie van het internet. Misschien ben je een emotie-eter, misschien heb je van huis uit altijd al vet gegeten en wist je tot voor kort niet beter, of hou je gewoon van lekker eten en kan je niet meer stoppen als je begint. Net zo goed als de oorzaak van overgewicht uiteenlopend kan zijn, zo kan de reden om op gezond gewicht te willen komen ook verschillen.

Hoe dan ook: als je wilt afslanken, zal je niet alleen anders moeten eten. Wil je de kans vergroten dat je ook op langere termijn op gezond gewicht blijft, dan zul je ook moeten werken aan je manier van denken, en je gedrag als het om eten gaat.

Balans bij gezond gewicht

Wanneer iemand een gezond gewicht heeft en gezond eet, dan zou je kunnen zeggen dat alles wat in het lichaam een rol speelt bij het eten van voeding in balans is. Iemand eet kennelijk genoeg calorieën (energie) als dat het lichaam nodig heeft. Dagelijks teveel energie zou betekenen dat iemand aankomt, dagelijks te weinig energie binnen krijgen zou betekenen dat iemand afvalt. De signalen die het lijf afgeeft omtrent het eten van voeding zijn blijkbaar ook in balans: 'honger' wanneer het lichaam energie nodig heeft, 'vol' wanneer het lichaam genoeg binnen heeft om goed te kunnen functioneren. Hierbij speelt ook het honger- en verzadigingscentrum in de hersenen een rol, die deze signalen van 'vol' en 'honger' geven. Ook het gedrag rond eten, voorziet in een gezonde toevoer van voeding, bijvoorbeeld door regelmatig op vaste tijden te eten.

Eetgedrag uit balans

Wanneer iemand een overgewicht heeft, verder gezond is en er geen medische oorzaak voor het overwicht is, is het systeem niet meer in balans. De signalen voor 'vol' en 'honger' kloppen niet meer, maar vaak heeft men zich ook gedrag rond het eten aangeleerd die als normaal en vanzelfsprekend voelen. Ook je hersenen passen zich hier op aan. Je zou het bijvoorbeeld kunnen zien als dat een roker na het eten de behoefte voelt om te roken: een gewoonte die je hersenen belonen met een goed gevoel. Zo kan dat ook met eten werken. Kortom: dat wat jij in je hoofd doorkrijgt als hongergevoel, zijn eigenlijk signalen die niet kloppen. Je hersenen houden jou voor de gek. Je zou het kunnen zien als dat je systeem rondom eten is verstoord, maar je wel het gevoel geven als een normaal systeem. Met andere woorden: je bent aan deze signalen en gedachtes rondom eten gewend geraakt. Maar zolang je aan deze gedachten toegeeft, hou je je overgewicht in stand.

Tegen je gevoel in

Als je je hier bewust van bent, en beseft dat de signalen met betrekking tot eten niet de juiste zijn om tot een gezond gewicht te komen, kun je hier misschien beter tegen in gaan. Want dit betekent dus dat in feite dat je tegen je gevoel in moet gaan. Je zal op verstand moeten gaan eten. En je verstand volgt de methode waarvoor je hebt gekozen om af te slanken. Door hier constant bewust van te zijn, kan je die foute signalen om slechte voeding te willen, beter leren herkennen. Dit vergt enige discipline en wilskracht, maar die heb je sowieso nodig voor het afvallen. Er zijn geen wonderpillen, geen snellere methodes (in ieder geval geen gezonde snellere methodes) en er is niemand die het voor je gaat doen. Maar als je beseft dat je een foute manier van denken omtrent eten hebt aangeleerd (om wat voor reden dan ook), ben je beter in staat hier iets tegen te doen. Door constant naar je verstand te blijven luisteren, kun je jezelf ander gedrag aanleren zodat je in de toekomst ook volgens je gevoel gezond zult blijven eten. Wanneer dat in je systeem zit, is het makkelijker om dit vol te houden en raak je er uiteindelijk aan gewend.