Gehoorschade door lawaai op werk, of vanwege te harde muziek

Als het zonlicht erg fel is, op het strand of tijdens wintersport in de sneeuw, beseffen we dat we onze ogen moeten beschermen met een zonnebril. Eigenaardig genoeg zijn we met onze waardevolle oren een stuk onvoorzichtiger. Maar bij een geluidsterkte van 80 dB bestaat reeds het risico op gehoorschade. Gehoorbescherming is besist nodig boven de 85 decibel. Zowel op de werkplek als door te harde muziek. Permanente blootstelling aan oorverdovend lawaai leidt op den duur tot doofheid.

Ogen of oren

Als je aan mensen de (huiveringwekkende) vraag stelt of ze "liever" hun ogen of oren willen missen, wordt vaak spontaan geantwoord dat blind zijn erger is dan doof. Natuurlijk betekent blind zijn dat er een belangrijke dimensie uit je leven wegvalt. Maar daar staat tegenover dat je wel kunt blijven genieten van muziek en wat minstens zo belangrijk is, op een normale manier kunt blijven communiceren met je medemens. En je dus tijdens een gezellige drukke ontmoeting niet volstrekt buitengesloten en geïsoleerd voelt, omdat je geen woord kunt verstaan, van wat de omstanders (tegen jou) zeggen.

Gehoorschade door harde muziek

Hoewel je gehoor dus een belangrijk zintuig betekent, gaan we er soms roekeloos mee om. We staan uren naar keiharde muziek te luisteren, dusdanig dat onze oren lange tijd suizen als we weer in een rustige omgeving zijn. Een alarmerend signaal dat er gehoorschade is opgetreden. Ook hoofdtelefoons kunnen evenveel schade veroorzaken als zo’n openluchtconcert met luide speakers. En dan te bedenken dat geen muziek zo mooi klinkt als onversterkte akoestische muziek, zoals klassieke muziek in het concertgebouw of een mooi openlucht concert van de plaatselijke harmonie. Ofschoon de uitvoerende musici van een (symfonie-)orkest, die zich regelmatig midden in het akoestische geweld bevinden, wel degelijk risico op gehoorschade lopen.

Gehoorschade op de werkplek

De tijd dat in de houtzagerij zonder oorbescherming werd gewerkt ligt gelukkig ver achter ons. Dat neemt niet weg dat er nog ontelbare lawaaierige werksituaties zijn, waarbij onze oren schade kunnen oplopen. Volgens voorzichtige schattingen draagt de helft van de werknemers die met hevig lawaai te maken hebben geen oorbescherming. Die lopen dus kans op lawaaidoofheid. Groepen die veel risico lopen zijn:

• Vrachtwagenchauffeurs, bouwvakkers, politieagenten, defensiepersoneel.
• Werknemers in kinderdagverblijven, gymnastieklokalen, zwembaden.
• Beroepsmusici.

Sluipend onomkeerbaar proces

Volgens de vakbond FNV is de te grote geluidsbelasting een sluipend proces. Het verschil tussen een toelaatbaar en een te hoog geluidsvolume is namelijk moeilijk te horen. Daardoor wordt gehoorschade vaak te laat opgemerkt.

Als je te maken hebt met gehoorschade, uit zich dat o.a. in het minder goed opvangen van hoge tonen. Als je partner je ‘s-morgens attent maakt op het eerste voorzichtige vogelgezang, en jij kunt dat niet horen is er iets mis met je hoge tonen. En dat geldt ook voor het signaleringpiepje van de wasautomaat ten teken dat de was gereed is. Andere tekenen dat er wat aan het gehoor mankeert zijn een constante ruis of fluittoon, en/of het niet meer goed kunnen volgen van gesprekken in drukke ruimtes.

Gehoorbescherming is noodzaak en verplichting

Een constante herrie kan op den duur tot doofheid leiden. In welke mate en op welk moment is van verschillende factoren afhankelijk. Het heeft te maken met persoonlijke gevoeligheid en natuurlijk met de hoeveelheid lawaai en de duur van de overbelasting. In de Arbeidsomstandighedenwet (ARBO) is vastgelegd dat een werkgever verplicht is om boven de risicogrens van 80 dB het personeel een adequate gehoorbescherming aan te bieden. Bovendien geldt de verplichting dat boven de 85 dB structurele maatregelen genomen dienen te worden.

Verdubbeling per 3 decibel

Geluidsenergie heeft de eigenschap dat het per 3 dB verdubbelt. Kun je bijvoorbeeld 80 dB gedurende een periode van 8 uur verdragen dan is dat nog slecht 4 uur bij een sterkte van 83 dB. De FNV heeft overigens een gratis app t.b.v. de mobiele telefoon (voor de gangbare besturingssystemen Apple en Android) waarmee iedereen zelf kan vaststellen hoeveel geluid er ergens is. Na een meting van 5 seconden komt dan vervolgens een advies. Daarnaast zijn er ook decibelmeters verkrijgbaar voor constante meting. Siemens heeft een gratis meter die bovendien de piekbelasting registreert. Realiseer je dat je in een rijdende auto al snel te maken hebt met de risicogrens van 80 dB. Dan is het dus niet verstandig om bij hoge snelheid ook nog eens de radio aan te zetten.

Doe Het Zelf

Realiseer je als doe-het-zelver ook de gevaren van geluidsoverlast. Als je langdurig aan het hameren, zagen, klopboren, hakken en breken bent, loop je wel degelijk risico vanwege (piek-)belastingen van meer dan 100 dB.