Bilirubine als overblijfsel van hemoglobine bloed: geelzucht

Bilirubine als overblijfsel van hemoglobine bloed: geelzucht Om goed te kunnen functioneren zijn we direct afhankelijk van voldoende rode bloedlichaampjes en de mogelijkheid om daarbij zuurstof te vervoeren. Hemoglobine kan aan ijzerdeeltjes worden gekoppeld, waardoor die transportcapaciteit wordt behaald. Dit belangrijke onderdeel van het bloed heeft een beperkte houdbaarheid en dat houdt in dat het continu moet worden vervangen. Een afvalstof daarvan is bilirubine en moet als gifstof uit het lichaam worden afgevoerd. Hoe wordt dit gedaan en hoe kan het tot geelzucht leiden?

Bilirubine en geelzucht


Wat houdt bilirubine in?

Bloed wordt door het lichaam gebruikt als transportband voor hormonen, lichaamsbouwstoffen, vitaminen, mineralen en zuurstof. Rode bloedcellen bestaan daarbij uit hemoglobine, waaraan via magnesium ijzer kan worden gekoppeld om zuurstof in te kunnen sluiten. Het heeft tot doel om het lichaam te voorzien van zuurstofrijk bloed, zodat we langdurig alle activiteiten en processen kunnen volhouden. Deze rode bloedlichaampjes hebben een levensduur van circa 120 dagen, waarna het wordt vervangen. Dit is een dagelijks continu proces, waarbij de afvalstoffen moeten worden afgevoerd. Bilirubine is het overblijfsel na afbraak van hemoglobine en is voor het lichaam een gifstof. Het is dus belangrijk om het op een effectieve manier af te voeren. Wat als de afvoer niet goed verloopt?

Bilirubine als veroorzaker gele lichaamskleur

Er kunnen meerdere problemen ontstaan, waardoor de afvoer niet goed verloopt. Twee meest belangrijke afvoerwegen zijn de lever en de galblaas. Indien hier problemen ontstaan waarbij onvoldoende gal wordt afgevoerd, kan deze gifstof het lichaam niet op een natuurlijke manier verlaten. In dat geval kan de stof onvoldoende uit het bloed worden gefilterd, waardoor het gifstofgehalte geleidelijk aan stijgt. Daarnaast kan het zijn dat er tijdelijk een piek van toepassing is in de afbraak van hemoglobine, waardoor de afvoer het niet aan kan. Omdat deze afvalstof een gele kleur heeft, kan het de huid en specifiek de ogen een gele verkleuring geven. Hoe werkt de afvoer?

Koppeling met glucuronzuur

Om het restproduct van hemoglobine goed te kunnen afvoeren dient het aan glucuronzuur te worden gekoppeld. Dit is een transporteiwit, zodat het uit het bloed kan worden gefilterd en naar de lever kan worden vervoerd. Voor die koppeling is er sprake van ongeconjugeerd bilirubine en daarna is het geconjugeerd. Het betekent dat er een wateroplosbare verbinding met het bilirubine is aangegaan, zodat het op een normale manier kan worden afgevoerd. De waterige substantie wordt dan via de lever afgescheiden en toegevoegd aan de galproductie, zodat het in de galblaas terechtkomt. Zodra er eten uit de maag mondjesmaat in de dunne darm vrijkomt zal het gal met de afvalstoffen vrijkomen. Gal zorgt er dan verder voor dat de vertering verder wordt gestimuleerd.

Bruine kleur ontlasting

Gal krijgt door de continue aanvoer van deze afvalstoffen een gelige, okerbruine tot soms groene kleur, alvorens het aan de ontlasting wordt toegevoegd. Dit zorgt ervoor dat normale ontlasting een diepbruine kleur krijgt. Naast reststoffen van hemoglobine worden er verder gal, voedselrestanten en een groot deel bacteriën afgevoerd, welke het lichaam via de ontlasting verlaten. Indien echter de keutel een witte kleur heeft dan is dit teken dat er of een probleem met de galblaas of lever is.

Wat kunnen de problemen zijn?

Vaak zal er geen probleem zijn met de koppeling van het transporteiwit aan het afvalstof, maar zal er een complicatie zijn aan de lever of aan de galblaas. Enerzijds kun je denken aan een “tijdelijke” blokkade van de galblaasleider wegens galstenen, galblaaskanker of anderzijds aan problemen met de lever. Denk aan levercirrose, leververvetting of leverkanker. De eerste twee worden veroorzaakt door overmatig alcoholinname, hepatitis of ijzervergiftiging. Zeker cirrose zorgt het ervoor dat de lever in toenemende mate slechter gaat functioneren, waardoor steeds minder bilirubine uit het lichaam wordt gehaald. Oftewel er zal geleidelijk aan een opbouw van de gifstoffen plaatsvinden, waardoor het lichaam verkleurt.

Het kan leiden tot icterus, geelzucht

Is er een probleem met de lever dan wordt de stof onvoldoende gefilterd uit het lichaam en wordt dus onvoldoende afgevoerd. Het betekent een opbouw van afvalstoffen, welke elders in het lichaam moeten worden opgeslagen. Die opslag begint op te vallen zodra de huid en/ of de ogen beginnen te verkleuren (geelzucht). Het is een teken dat er iets aan de hand is met het lever, waartoe medische aandacht nodig is. Heb je langdurig witte ontlasting in combinatie met gele lichaamsverkleuringen mogelijk aangevuld met aanvullende klachten, dan moet je je laten onderzoeken. Een aanvullend kenmerkend signaal is het hebben van een bruin stinkende plas. De oorzaken kunnen een grote impact op het lichaam hebben en kunnen potentieel levensbedreigend zijn.

Heb je aanhoudend voorgenoemde klachten dan dien je uit gezondheidsoverwegingen altijd contact op te nemen met de spoedeisende hulp of je huisarts. Er dient medische aandacht te worden gegeven, zodat mogelijk tot een oplossing kan worden gekomen.

Lees verder

© 2013 - 2024 Geinformeerd, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Geelzucht (icterus) is vaak een ernstig symptoomGeelzucht (icterus) is vaak een ernstig symptoomBij geelzucht is de huid gelig van kleur. Vooral het oogwit is gevoelig voor die verkleuring. Men ziet het soms ook bij…
Hemolyse: versnelde afbraak rode bloedlichaampjes, anemieHemolyse: versnelde afbraak rode bloedlichaampjes, anemieBloedarmoede geeft vaak vermoeidheidsklachten, waarnaast teveel bloedafbraakstoffen aanwezig zijn. Bij de aandoening hem…
Paroxysmale nachtelijke hemoglobinurie: bruin stinkende plasParoxysmale nachtelijke hemoglobinurie: bruin stinkende plasHet kan voorkomen dat u bij het wakker worden de ochtend plas doet waarbij de urine zeer donker van kleur is en onpretti…
Zo ontstaat geelzucht (icterus)Zo ontstaat geelzucht (icterus)Geelzucht (icterus) treedt op wanneer de serumconcentratie bilirubine in het bloed meer dan 1,5 mg per 100 ml bedraagt.…

Gestoken door een rog, koraalduivel, schorpioen- of steenvisRoggen, koraalduivels, schorpioenvissen en steenvissen zijn giftige dieren die in de zee leven. De giffen van deze diere…
Verstandig je verstandskies laten trekken“Heb jij je verstandskiezen al laten trekken?” Een vraag die studenten en soms scholieren elkaar vaak stellen. Logisch,…
Bronnen en referenties
  • http://www.labuitslag.nl/bloedtest/bilirubine/
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Bilirubine
  • http://www.sanquin.nl/bloed-geven/over-bloed/waaruit-bestaat-mijn-bloed/
  • http://www.kennislink.nl/publicaties/falende-transporteiwitten-in-de-lever
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Geelzucht
Geinformeerd (1.029 artikelen)
Laatste update: 20-03-2019
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 5
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.