Trauma na een schokkende gebeurtenis

Naast lichamelijke letsels worden onder trauma’s vooral ook psychische problemen verstaan die bijvoorbeeld het gevolg zijn van een schokkende gebeurtenis. Onder dergelijke gebeurtenissen behoren bijvoorbeeld een verkeersongeluk, een brand, een gewelddadige overval of een inbraak. Maar ook ervaringen als een plotseling ontslag of een echtscheiding kunnen een trauma opleveren. Na het oplopen van een trauma kunnen zich verschillende lichamelijke klachten voordoen die zich soms pas veel later manifesteren. Er bestaan verschillende therapieën voor het behandelen van trauma's.

Diep in de herinnering

Hersenen hebben een beschermingsmechanisme om allerlei gebeurtenissen zodanig te verwerken dat er geen nare herinneringen meer over blijven. Maar soms zijn gebeurtenissen zo ernstig dat ze diep ingrijpen en dat de herinneringen daar aan zich op de meest onverwachte momenten opdringen. Veel mensen met sterke negatieve ervaringen proberen daarom al dan niet bewust een vermijdingsgedrag te ontwikkelen en gaan alles uit de weg wat hen aan de gebeurtenis kan herinneren.

Vermijdingsgedrag

Het terugdenken aan de nare ervaring gaat vaak gepaard met verdriet en pijn wat de oorzaak is van dat vermijdingsgedrag. Maar door dat vermijden kan juist een zekere angst ontstaan voor wat er zal gebeuren als de herinnering zich voordoet. Het is juist die angst die er voor zorgt dat de herinneringen zich blijven opdringen. Veel deskundigen zijn het er over eens dat het trachten te vermijden van de pijnlijke herinneringen de klachten juist in stand houden. Door het tegengestelde gedrag is het beter mogelijk om de herinneringen te verwerken en kan de pijn van de herinneringen afnemen.

Nachtmerries en flashbacks bij trauma

Veel lijders aan een trauma worden gekweld door nachtmerries of flashbacks van de gebeurtenis die daarbij weer heftig worden beleefd. De schokkende ervaring was dan zo extreem dat hij niet zomaar ingepast kan worden in andere dagelijkse ervaringen.

Klachten na een schokkende gebeurtenis

De klachten die zich na zo´n schokkende gebeurtenis kunnen voordoen zijn meestal van psychische aard zoals depressiviteit, last van piekeren, angstaanvallen en geprikkeldheid maar ook vermoeidheid, concentratieproblemen en slaapstoornissen kunnen zich voordoen. Afhankelijk van de persoon kan zich ook een aantal andere klachten voordoen zoals: hoofdpijn, hartkloppingen, prikkelbaarheid, gespannenheid, onrustgevoelens en geïrriteerdheid.

Klachten meteen of later

In veel gevallen treden de klachten direct na de schokkende gebeurtenis op maar ze kunnen zich ook pas later manifesteren. Aanvankelijk werd dan gemeend dat de gebeurtenis niet zo´n grote impact heeft gehad. Later blijkt dat vaak wel het geval geweest te zijn.

Beïnvloeding van het denken

Door ernstige trauma’s kan ook het denken over andere mensen worden beïnvloed met minder vertrouwen in de medemens en kunnen er ook schaamtegevoelens en schuldgevoelens optreden. Als het zelfbeeld een deuk heeft opgelopen kunnen ook gevoelens van eenzaamheid, onveiligheid en onzekerheid ontstaan.

Verschillende therapieën

Trauma’s kunnen behandeld worden met verschillende therapieën zoals: EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing en Imaginaire Exposure en Cognitieve schrijftherapie. Deze therapieën zijn gebaseerd op de cognitieve gedragstherapie en gericht op het verwerken van de traumatische gebeurtenissen.

Herbeleving van de schokkende gebeurtenis

Bij deze therapieën gaat de getraumatiseerde patiënt onder begeleiding van een therapeut meestal terug naar de herinneringen van de zeer schokkende gebeurtenis. Daarbij wordt die herinnering in gedachte zo sterk mogelijk herbeleefd door bijvoorbeeld te vertellen alsof het nu gebeurt. Het vertellen gaat dan in de tegenwoordige tijd. De taak van de therapeut is dan om de patiënt bewust te laten worden van wat zijn gevoelens zijn of wat hij ziet, ruikt en hoort. Het gaat bij die herbeleving vooral om de meest schokkende momenten van de traumatische gebeurtenis die na de herbeleving onder begeleiding van een therapeut voortaan minder als nachtmerries en flashbacks zullen voorkomen.