Soorten geneesmiddelen bij pijn

Zoals pijn in verschillende soorten voorkomt zo zijn er ook verschillende geneesmiddelen om die pijn te bestrijden. Als de pijn niet zo hevig is wordt al gauw naar paracetamol of een vergelijkbaar product gegrepen. Zwaardere middelen zijn in het algemeen alleen op recept van een dokter verkrijgbaar. Medicijnen om pijn te bestrijden kunnen in drie groepen worden ingedeeld van eenvoudige middelen tot medicijnen met een sterkwerkende opium-achtige stof.

Pijn voelen

Pijn kan zich op verschillende manieren voordoen. Hoewel eigenlijk moeilijk in termen uit te drukken kan toch worden gezegd dat pijn dof, kloppend, stekend, snerpend of zeurend kan zijn en soms uitstraalt. Ook kan pijn langdurend of kortdurend zijn en worden sommige pijnen zelfs altijd gevoeld.

Per persoon verschillend

Hoewel iedereen wel pijn kent kan de hoeveelheid pijn die gevoeld wordt van persoon tot persoon zeer verschillend zijn. Waar de een “au” roept kan een ander de schouders ophalen en gewoon doorgaan met de activiteit. Wanneer helemaal geen pijn wordt gevoeld kan dit onwetend leiden tot ernstige verwondingen wat bijvoorbeeld bij lepra kan voorkomen.

Pijn is belangrijk signaal

Pijn is overigens een belangrijk signaal omdat het aangeeft dat er iets mis is met het lichaam wat zonder pijnsignaal niet altijd ontdekt kan worden. Wat er mis is kan een verwonding betreffen of een ontsteking of een ziekte waaraan talrijke oorzaken ten grondslag kunnen liggen. Een pijnsignaal bestaat uit prikkels die zeer snel via de zenuwen van het ruggenmerg de hersenen bereiken. Zodra het signaal de hersenen heeft bereikt ontstaat het verlangen er iets aan te doen.

Door pijnsignaal veiliger handelen

Een voorbeeld is per ongeluk iets heets aanraken. Het pijnsignaal zorgt er dan voor dat de hand snel wordt teruggetrokken. Door die reflex wordt erger voorkomen. Om die redenen zijn pijnsignalen zeer nuttig hoe vervelend ze op zich ook ervaren worden. Het weten dat een signaal kan plaatsvinden zorgt tevens voor veiliger handelen waardoor pijn en letsel vaak kunnen worden voorkomen.

Drie groepen geneesmiddelen of medicijnen

Eenvoudige pijnstillende geneesmiddelen

De eerste stap van de bestrijding van pijn begint met eenvoudige pijnstillende geneesmiddelen. Deze medicijnen hebben op de plaats van de zenuwuiteinden hun aangrijpingspunt waar ze een remmende werking uitoefenen. Soms hebben deze medicijnen naast een pijnstillend effect ook een ontstekingsremmende werking. Tot deze medicijnengroep behoren onder meer Aspirine, Celecoxib, Finimal, Ibuprofen, Naproxen, Panadol, Paracetamol, Parecoxib, Sinaspril en Voltaren. Al deze middelen zijn zonder recept verkrijgbaar.

Pijnstillende geneesmiddelen met zwakwerkende opium-achtige stoffen

Als door gebruik van eenvoudige pijnstillende geneesmiddelen onvoldoende resultaat wordt verkregen kan overgegaan worden op opium-achtige medicijnen. Deze medicijnen hebben effect op het centraal zenuwstelsel en zijn daardoor centraal werkende medicijnen in tegenstelling tot de medicijnen van de eerste groep die hun aangrijpingspunt op de zenuwuiteinden hebben. Aan deze medicijnen is een zwak werkende opium-achtige stof toegevoegd zoals Tramadol of Codeïne. Het toepassen en gebruiken van opium-achtige stoffen kent nog steeds een zeker taboe zowel bij patiënten als bij artsen. Nog steeds zijn sommige artsen en gebruikers bang voor verslaving. Onderzoeken hebben echter uitgewezen dat deze medicijnen veilig zijn indien zij correct worden voorgeschreven en gebruikt waarbij uiteraard rekening moet worden gehouden met de dosis die mede afhankelijk moet zijn van de leeftijd van de patiënt.

Pijnstillende geneesmiddelen met sterkwerkende opium-achtige stoffen

Indien de pijn met zwaardere medicijnen moet worden verlicht wordt overgegaan op medicijnen waarbij een middel uit de eerste groep wordt gecombineerd met een sterkwerkend opium-achtig stof zoals Buprenorfine, Fentanyl, Morfine en Oxycodon. Bij bepaalde pijnen wordt ook wel voor Hydromorfon of Methadon gekozen. Bij de langwerkende uitvoering van deze medicijnen hoeft slechts één of twee keer per dag te worden geslikt en de kortwerkende zijn vooral geschikt als de pijn plotseling optreedt. Een zeer langwerkende pijnstiller is Fentanyl in pleistervorm waarbij de werkzame stof via de huid in het lichaam terecht komt. Dit pleister hoeft slechts om de drie dagen te worden verwisseld.

Lees verder

• Over medicijnen of geneesmiddelen of medicamenten
• Verschil tussen aspirine en paracetamol