Serotonine, het gelukshormoon

Serotonine, het gelukshormoon Neurotransmitters zijn chemische stofjes die worden gebruikt voor de overdracht, intensivering en het veranderen van elektrische impulsen tussen een neuron en een andere cel. Serotonine is een vasoactief amine: het vernauwt de bloedvaten en verhoogt de bloeddruk. Gebonden serotonine wordt in de bloedplaatjes opgeslagen en kan daaruit worden vrijgemaakt door tyramine. De productie van serotonine is afhankelijk van licht, een en ander wordt bevorderd door de suikerregelaar insuline. Een stabiele bloedsuikerspiegel en voldoende cofactoren zoals aminozuren en onverzadigde vetzuren zijn naast goede voeding van groot belang voor een optimale werking van deze neurotransmitter.

Algemeen

Een directe voorloper van respectievelijk serotonine en melatonine is het aminozuur L- tryptofaan, waaruit 5 HTP wordt gemaakt. Deze stof wordt in de hersenen en de lever omgezet naar serotonine. Normaliter wordt 1% van het beschikbare tryptofaan omgezet, bij kankerpatiënten kan dit echter oplopen tot zo'n 50%. In de hersenen wordt serotonine aangemaakt door seronerge neuronen die onder meer naar de prefrontale cortex loopt. Dit is een zeer belangrijk gebied vanwege het reguleren van agressie, verslaving en het dopamine systeem. Serotonine, een van een aminozuur afgeleide hormoonachtige stof, bevordert de peristaltiek van de darm, waarbij in de darmen 95% van de in het lichaam aanwezige serotonine wordt geproduceerd. Tevens vermindert het de hartslag en reguleert het de bloeddruk en de bloedstolling. Ook is het essentieel voor een adequate slaap, doordat serotonine wordt omgezet in melatonine zodra het donker wordt. Melatonine heeft daarbij geen moeite de bloed-hersen barriere te doorbreken in tegenstelling tot serotonine. Deze laatste stof wordt door oxidase in het lichaam afgebroken tot 5-hydroxyindolazijnzuur (HIAA), dat met de urine wordt uitgescheiden.

Melatonine

Deze niet of nauwelijks toxische hormoonsoort (molecule) wordt aangemaakt door de epifyse, die midden in de hersenen is gelegen. Overdag wordt er dit hormoon slechts in picogrammen door het lichaam geproduceerd, waardoor het niveau zeer laag blijft. In de avonduren wordt serotonine omgezet in melatonine, waardoor de lichaamstemperatuur en de hartslag daalt. Dit maakt dat men beter kan slapen. Deze stof fungeert de ene keer als hormoon en de andere keer als antioxidant. Een en ander is zeer opmerkelijk omdat geen ander hormoon zulke dubbele werking heeft. Serotonine is een tegenhanger van de opwekkende neurotransmitters dopamine en adrenaline. De aanmaak van melatonine kan worden verhoogd door suppletie met het aminozuur L- tryptofaan, waaruit bij een voldoende aanwezigheid van calcium en magnesium melatonine wordt gemaakt. Melatonine + selenium stimuleren dan nog indirect de glutathione peroxidase. Dit is een enzym dat vrije radicalen opruimt en waterstofperoxide omzet in water. Onderzoek heeft verder aangetoond dat ramelteon dat de receptoren van melatonine benut, een veel krachtiger werking heeft dan melatonine.

Een slechte werking van serotonine

Dit kan onder meer veroorzaakt worden door:
  • tekorten aan de vitaminen B3 en B6
  • een laag magnesiumgehalte
  • insulineresistentie
  • te weinig serotonine: omdat het slechts moeizaam de bloed-hersenbarrière doorbreekt
  • genetische factoren
  • slechte voeding, want daardoor gebrek aan aminozuren en onverzadigde vetzuren
  • humeurigheid, diëten en chronische stress: ouder wordende neuronen maken minder chemische stoffen aan

Gevolgen van een slechte werking van serotonine

Deze kunnen onder andere zijn:
  • prikkelbaar darmsyndroom, ME/CVS, fibromyalgie en een opgejaagd gevoel
  • depressie, angsten en een te hoog gehalte aan kynurenine (ziekte van Parkinson)
  • een slechte functie van de serotonine-receptoren
  • een lage pijngrens en een vroegtijdige zaadlozing: door het tekort aan serotonine
  • een minder goede regeling van het honger- en verzadigingsgevoel, een drang naar zoetigheid

Medicatie

  • antidepressiva, verlengen de werking van serotonine echter uitsluitend bij herstel van de verbindingen van de prikkels. Dat suppletie met bv. serotonine helpt bij depressie wordt aangenomen, is echter nooit afdoende bewezen
  • griffonia: bevat veel 5 HTP
  • zonlicht en zonnebloempitten
  • vitamine B, magnesium en vis
  • rhodiola
  • koolhydraten: is benodigd door tryptofaan om door de hersenen te worden opgenomen, verhogen de aanmaak van serotonine

Onderzoeken tonen aan dat 50 mg saffraan de heropname van serotonine remt, waardoor serotonine minder snel wordt afgebroken. Daardoor blijft het serotonine niveau in de hersenen op een hoger peil, ook al omdat L- theanine de aanmaak van serotonine stimuleert. Reeds na zes weken is het natuurlijke effect van suppletie van saffraan om winterdepressies te bestrijden, vergelijkbaar met inname van antidepressiva zoals imipramine en fluoxetine. (1)

Lees verder

© 2014 - 2024 Zonne, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Wat is 5-HTP en wat doet het?De gezondheidsfreaks onder ons hebben er vast al vaker van gehoord of het zelfs al gebruikt: 5-HTP. Maar wat is 5-HTP, w…
Tekort aan serotonine zelf verhogenTekort aan serotonine zelf verhogenSerotonine is een neurotransmitter in de hersenen en zorgt ervoor dat bepaalde processen goed verlopen. Een tekort aan s…
Tryptofaan: eet je depressie weg!Tryptofaan: eet je depressie weg!Tryptofaan is een van de aminozuren in ons lichaam. Tryptofaan, ook wel l-tryptofaan genoemd, wordt geroemd om de positi…
Tryptofaan, effectief bij depressie?Tryptofaan, effectief bij depressie?Tryptofaan is één van de essentiële aminozuren, die ons lichaam niet zelf aan kan maken en die we uit ons voedsel moeten…

Alles over de eerste keer ongesteldAlles over de eerste keer ongesteldIeder meisje maakt het mee, voor de eerste keer ongesteld. Het is altijd even schrikken, maar het is zeker niet iets om…
Op- en afbouw van het botweefselOp- en afbouw van het botweefselHet botweefsel is doorzeefd met gangetjes en gaatjes en overal liggen cellen in het botmateriaal ingekapseld. Deze celle…
Bronnen en referenties
  • Artikel in Pharmactueel van december 2014 door Lianne Maan.
Zonne (298 artikelen)
Laatste update: 06-05-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.