Histamine: invloed van mestcellen op weerstand en allergie

Onderdeel van het immuunsysteem zijn mestcellen. Deze komen voornamelijk voor in de delen, welke met de buitenlucht in contact staan. Oftewel de huid, longen en verteringswegen vormen de primaire plekken, waar het van toepassing is. Mestcellen maken histamine aan om ongewenste binnendringers uit te schakelen. Soms kan er sprake zijn van overgevoeligheid voor bepaalde stoffen, waardoor in verhouding overmatig veel ervan wordt aangemaakt. Wat houdt histamine in, hoe wordt het aangemaakt en wanneer is het levensbedreigend?

Histamine

• Waar is histamine verantwoordelijk voor?
• Mestcellen als producent
• Gevolgen van mastocytose
• Heftige allergische reactie
• Ernstige bloedonderdruk en shock
• Adrenaline als tegenhanger

Waar is histamine verantwoordelijk voor?

Deze biologische stof heeft meerdere belangrijke functies in het lichaam. Enerzijds wordt er informatie mee overgedragen, zodat het lichaam erop reageert. Het werkt in dat geval als een neurotransmitter, waarbij het voornamelijk in de zenuwen actief is. Het is bijvoorbeeld van invloed op hoe goed we kunnen slapen, maar ook in hoeverre we waakzaam zijn. Anderzijds vormt het een zeer belangrijke factor binnen het immuunsysteem. Hoe wordt histamine aangemaakt, wat zijn de gevolgen van overmatige hoeveelheden mestcellen en waarom moet adrenaline bij een heftige allergische reactie worden toegediend?

Mestcellen als producent

Normaal wordt de stof aangemaakt in zogeheten mast- of mestcellen. Deze komen overal in het lichaam voor, maar komen in hoge concentraties voor daar waar het lichaam met de buitenlucht in contact staat. Oftewel mestcellen zitten voornamelijk in de huid, maar ook in het gehemelte, de slokdarm, maag, darmen, luchtpijp en longen. De mestcellen zullen histamine aanmaken, indien de huid of de inwendige slijmwegen in contact komen met ongewenste binnendringers. Het vormt dus de eerste bescherming, zodat bacteriën of virussen geen kans krijgen.

Gevolgen van mastocytose

Een overmatige concentratie aan mestcellen wordt mastocytose genoemd. Het kan leiden tot de spontane vorming van bruine stippen of vlekken op de huid, waarbij het gaat irriteren. Het kan jeukende wratachtige vergroeiingen geven. Daarnaast kan de persoon ook veel mestcellen inwendig hebben. Oftewel de slijmwegen raken snel geïrriteerd. Soms kunnen ook hoge concentraties op organen terechtkomen en lokaal problemen veroorzaken. Mensen met mastocytose zijn daarnaast overgevoelig voor allergische reacties.

Heftige allergische reactie

In het geval van histamineallergie reageert het lichaam overmatig op de binnendringing van bepaalde stoffen. Meest bekend is een wespensteek waarbij vergif in de huid komt of door het eten van pinda’s. Er wordt overmatig veel histamine aangemaakt, doordat het immunoglobine (onderdeel van witte bloedlichaampjes, weerstand) het als zeer gevaarlijk heeft geïdentificeerd. Deze lichaamsreactie is echter vele malen gevaarlijker dan de binnendringende stof. Het resulteert in een heftige reactie, waardoor een potentieel levensgevaarlijke omstandigheid wordt getriggerd.

Ernstige bloedonderdruk en shock

Komt de persoon onverhoopt in aanraking met allergie veroorzakende stoffen, dan zal overmatig veel histamine worden aangemaakt. Dit leidt tot verschillende complicaties. Omdat de mestcellen volop in het luchtwegenslijmvlies aanwezig is, zal dit heftig reageren. De weefsels in de longen, luchtpijp en keel gaan direct opzetten, waardoor de ademhalingscapaciteit zwaar wordt benadeeld. Daarnaast zorgt een hoog histaminegehalte ervoor, dat de spanning om de bloedvaten wegvalt. Oftewel er is sprake van directe bloedonderdruk, waardoor lichaamsdelen en organen onvoldoende zuurstofrijk bloed krijgen aangevoerd. Het zorgt ervoor dat men het bewustzijn verliest, flauw valt en in shock raakt. Indien dit onbehandeld blijft kan het tot het overlijden leiden.

Adrenaline als tegenhanger

Om de gevolgen van de allergische reactie aan te pakken, dient per ommegaande adrenaline te worden geïnjecteerd. Adrenaline zorgt ervoor dat het hart harder gaat kloppen, de bloedvaten vernauwen en de bloeddruk weer stijgt. Daarnaast zorgt het ervoor dat de ademhalingswegen weer open gaan staan, waardoor men beter lucht krijgt. Mensen die overmatig allergisch zijn, moeten standaard de EpiPen dragen om snel adrenaline te kunnen toedienen. Let wel dat het een tijdelijke oplossing/ verlichting biedt. Het is altijd van belang om medische hulp in te schakelen na een allergische reactie.

Bent u overgevoelig voor bepaalde stoffen, dan moet u die altijd mijden. Wees dus alert op wat u eet en wat u door anderen qua voeding aangereikt krijgt. Zorg er bij voorkeur voor dat u zelf gemaakte maaltijden en hapjes inneemt, zodat u zeker weet dat u geen verkeerde elementen binnenkrijgt. Draag daarnaast altijd de EpiPen zodat snel op een allergische reactie kan worden gereageerd.

Lees verder

• Tijdens pollenseizoen met allergie buiten sporten