Bultjes op tepel: oorzaken en symptomen (met of zonder jeuk)

Bultjes op tepel of tepelhof? Wat kunnen bultjes op de tepel betekenen? Op het tepelhof van vrouwen zitten allemaal bultjes en het aantal bultjes op het tepelhof neemt vaak toe tijdens de zwangerschap. Bovendien kleuren tepels donkerder tijdens de zwangerschap. Dat zijn allemaal normale verschijnselen die bovendien zinvol zijn. Volgens onderzoek scheiden deze bultjes bij vrouwen die net bevallen zijn een speciale en subtiele geurstof af, waardoor baby’s gemakkelijker de tepel van hun moeder kunnen vinden. Bovendien kunnen baby’s de weg naar hun voedselbron beter vinden als de tepels en tepelhof donkerder gekleurd zijn.

• Tepel en tepelhof
• Tepel geeft melk
• Waarom hebben mannen tepels?
• Omvang, haartjes en kleur
• Klieren van Montgomery
• Witte bultjes op tepel tijdens zwangerschap
• Ingetrokken tepels
• Zowel bij mannen als vrouwen
• Huisarts raadplegen

Tepel en tepelhof

Mensen, zowel mannen als vrouwen, hebben twee tepels. Geen twee tepels zijn aan elkaar gelijk. Dat betekent dat de twee tepels op je lichaam geen spiegelbeeld van elkaar zijn. Dit is heel normaal. De menselijke tepel bestaat uit twee delen:

• de tepel (areola mammae); en
• het tepelhof (areola).

Tepel geeft melk

De tepel is het centrale uitstekende gedeelte op de borst en de zone rondom de tepel, de grotere buitenste ring om de tepel, wordt tepelhof genoemd. Deze is donkerder van kleur. De tepel is in het algemeen gevoelig bij aanraking. Uit de tepels komt tijdens het zogen de melk voor de baby (borstvoeding), maar daarnaast zijn tepels bij veel mensen een erogene zone. Tepels kunnen bij stimulatie voor seksuele opwinding zorgen. Bij kou of seksuele opwinding kunnen de tepels hard worden. Bij de vrouwelijke tepels geeft het tepelhof ongeveer de omvang van de melkklieren weer. Elke tepel heeft meerdere melkuitgangen waar de melk uit kan druppelen of stromen.

Waarom hebben mannen tepels?

Er wordt wel eens gesteld dat bij mannen de tepel een rudimentair lichaamsdeel is, wat inhoudt dat het geen functie (meer) heeft. Dat is echter lariekoek. De tepels van mannen zijn net als die van vrouwen gevoelig, want de tepels van mannen hebben net zoveel zenuwuiteinden als die van vrouwen. Een man kan het daarom heel opwindend vinden als je ze stimuleert. Bovendien hebben tepels bij zowel vrouwen als mannen een esthetische functie.

Voorts beschikken mannen over tepels als gevolg van het gemeenschappelijke 'bouwplan' aan het begin van de embryonale ontwikkeling. De vorming van het embryo vangt aan met eigenschappen die gemeenschappelijk zijn voor zowel man als vrouw. De tepels zijn hiermee onderdeel van een 'efficiënt ontwerp'.¹

Omvang, haartjes en kleur

Het gemiddelde tepelhof heeft bij mannen een gemiddelde diameter van 25 millimeter en bij vrouwen 40 à 100 millimeter. Bij sommige vrouwen is het tepelhof lichtroze van kleur en bij andere vrouwen is het meer donkerder van kleur en kan het variëren van rood naar bruin. Bij sommige vrouwen is de tepelhof donkerder van kleur als ze seksueel opgewonden zijn. Rond het tepelhof zijn haarzakjes aanwezig, waar haartjes uit kunnen groeien. Dat is heel normaal en niet iets om je voor te schamen. Ons hele lichaam is bedekt met fijn, vaak bijna onzichtbaar haar en soms heeft een vrouw (net als de man) wat donkerder haren op de buitenste rand van het tepelhof die er enigszins uitzien als kleine wimpers.

Klieren van Montgomery

De klieren die bij mensen in het tepelhof voorkomen, heten de klieren van Montgomery (genoemd naar een Iers verloskundige die ze als eerste beschreef) of glandulae areolares en ze zijn te zien als kleine bultjes in het tepelhof. Deze kliertjes scheiden een olieachtige substantie af met een ontsmettende werking. Daarnaast zorgt deze substantie ervoor dat de huid soepel blijft. De afscheiding van deze kliertjes beschermt dus niet alleen de tepels tegen uitdroging, maar ook tegen bacteriën en schimmels.

Witte bultjes op tepel tijdens zwangerschap

Tijdens de zwangerschap zal het tepelhof groter worden en donkerder kleuren. Ook kunnen de klieren van Montgomery groter worden en zitten er vaak witte, zichtbare puntjes in. Volgens onderzoek van Franse bodem, scheiden deze klieren bij vrouwen die net bevallen zijn ook een subtiele geur af, die de baby beter zijn weg doet vinden naar de voedselbron. Tijdens de zwangerschap gaan deze kliertjes er wat meer uitzien als pukkeltjes of wratachtige plekjes. Je moet er niet in knijpen; ze zijn er voor een reden en de afsluiting ervan kan een ontsteking veroorzaken. Reeds één week na de conceptie, het moment waarop een spermacel een eicel bevrucht, kan het gebied om je tepels heen donkerder en groter worden. Het Humaan choriongonadotrofine (hCG), een hormoon dat tijdens een zwangerschap door de placenta wordt geproduceerd en al toeneemt vanaf de innesteling van de bevruchte eicel, veroorzaakt deze verandering. Mogelijk dat de tepels donkerder kleuren tijdens de zwangerschap opdat baby’s dan gemakkelijker de weg naar hun voedselbron vinden.

Ingetrokken tepels

Zowel bij mannen als vrouwen

Wanneer de tepel plat is of naar binnen is getrokken, spreekt men van een ingetrokken tepel. Dit fenomeen kan zich zowel bij mannen als bij vrouwen voordoen. Grofweg één op de tien vrouwen heeft een ingetrokken tepel, vaak aangeboren maar het kan ook op latere leeftijd ontstaan. Er worden twee verschillende typen ingetrokken tepels onderscheiden:

• een ingetrokken tepel die normaal gevormd is maar bij tijd en wijle naar binnen klapt; en
• de slecht aangelegde ingetrokken tepel, wat zich vaak manifesteert vanaf de puberteit.

Huisarts raadplegen

Je hoeft je geen zorgen te maken wanneer je altijd al een ingetrokken tepel hebt gehad. Doch bij een nieuw ontstane intrekking of verandering van de tepel of huid van de borst, dien je je huisarts te raadplegen omdat dit een symptoom kan zijn van borstkanker.

Noot:

1. Don Batten, Jonathan Sarfati, Carl Wieland, David Catchpoole. Hoe bestaat het! Antwoord op meer dan 60 veelgestelde vragen over schepping, evolutie en de Bijbel. Uitgeverij De Banier, 2009.

Lees verder

• Tepelafscheiding: oorzaken vocht, bloed of etter uit tepel
• Tepeleczeem: droge, schilferige stukjes huid tepel-tepelhof
• Tepelkloven: behandelen, voorkomen en verzorgen zalf & crème
• Pijn aan tepel: symptomen, oorzaak en behandeling tepelpijn
• Jeuk aan de tepel: oorzaken en symptomen van jeukende tepels