Iets vergeten als je de kamer uit bent

Je zit in de woonkamer, kijkt televisie en ineens schiet je iets te binnen. Dat moet je echt even boven gaan pakken! Je rent naar boven en staat dan wezenloos in de slaapkamer. Wat ging je ook alweer doen? Waarom sta je hier boven? Frustrerend wanneer je niet meer weet wat je ging doen. Eenmaal weer terug in de vorige ruimte komt de herinnering weer naar boven. Hoe dat kan? Door de deuren in de woning. En zo werkt het vaak ook op school: in het klaslokaal weet je alles maar eenmaal buiten ben je de lesstof alweer vergeten. Het brein werkt volgens een bepaald systeem.

Je wilt iets pakken

Iedereen heeft het al eens meegemaakt. Je loopt de kamer uit en rent naar boven, omdat je iets moet pakken. Of je loopt van boven naar beneden om even snel iets te doen. Ook kan het zijn dat je je jas aantrekt, naar buiten loopt en plots vergeten bent wat je ook al weer buiten ging doen. Heel vervelend en het overkomt iedereen wel eens.

Deuren zijn hier de schuld van

De vraag is waarom dit fenomeen zich vaker voordoet. Allereerst moet er worden uitgesloten dat het hier om een psychische of neurologische aandoening gaat, waarbij vergeetachtigheid een rol speelt. In dit geval treedt het vaker op en herinnert de persoon zich ook vaker geen gebeurtenissen of dingen uit het verleden meer. Zelfs belangrijke mensen kunnen voor de persoon zelf onbekend worden.

Het vergeten van iets wanneer je de deur uitloopt heeft te maken met de bewuste deur! Iedere ruimte in de woning staat voor een herinneringsperiode. Het uitlopen van die ruimte door middel van een deur sluit die herinneringsperiode af. Tenminste, dat is het signaal dat onze hersenen doorkrijgen. Deuren werken in feite dus ook als deuren in onze hersenen: ze sluiten de vorige ruimte en alle gebeurtenissen die daar plaats vonden. Binnen een nieuwe ruimte is er plaats voor de gebeurtenissen die daar plaats hebben gevonden of voor nieuwe belevingen.

De omgeving bepaalt de opslag in onze hersenen

Eigenlijk bestaat ons geheugen zelf ook uit kamertjes met deurtjes. Er worden continue gebeurtenissen en dingen die we geleerd hebben in opgeslagen. De opslag is niet onbeperkt, en daarom moet er telkens een keus worden gemaakt wat bewaard moet worden en wat weg kan. Want door nutteloze informatie te wissen uit ons brein, is er plaats voor nieuwe informatie. De echt belangrijke gebeurtenissen en belevingen worden dan ook diep weggestopt opgeslagen. Wanneer we dit weer nodig hebben, kunnen we het oproepen. Overigens slaat niet iedereen hetzelfde op. Wat belangrijk is voor iemand kan per persoon sterk verschillen. Interesse ergens in maakt dat we dingen makkelijker opslaan, net als belangrijke gebeurtenissen in ons leven.

Daarnaast maken onze hersenen graag gebruik van ezelsbruggetjes. Bepaalde geuren kunnen herinneringen oproepen, net als een geluid of de omgeving. Het is dan ook logisch dat de hersenen deze dingen aan elkaar linkt. Stel dat iemand ten huwelijk werd gevraagd naast een veld met geurige lelies. Deze geur zal altijd de associatie met het huwelijksaanzoek op blijven roepen, of de persoon dit nou wil of niet. Maar het werkt ook minder groots dan we denken: het brein linkt alle informatie die we opdoen binnen één bepaalde ruimte aan elkaar. Leren we in de keuken nieuwe recepten maken, dan zullen deze recepten sneller kunnen worden opgeroepen uit ons brein, wanneer we in de keuken staan. Hier denken we helemaal niet bij na, het gebeurt onbewust.

Herinnering terughalen

Daar sta je dan, helemaal naar boven gerend en je weet echt niet meer waarom je naar boven ging. Was het om een boek te halen? Om de wasmand te vullen? Het bed op te maken? Maar hoe diep je ook nadenkt, de herinnering komt maar niet terug. Wat te doen?

Het beste is om weer terug naar de vorige ruimte te lopen. Vaak komt de herinnering dan snel weer terug. Dit komt omdat de hersenen geprikkeld worden door de oude situatie, waardoor ook de belevingen en gedachten die je in die ruimte had weer terugkomen. De consequentie is wel dat je weer opnieuw naar boven moet lopen!

Hoe werkt het met leren?

Op school lijkt het allemaal zo makkelijk om te leren. Maar eenmaal thuis ben je de lesstof vaak weer vergeten. Hoe zat dat ook alweer? Frustrerend, want eenmaal weer op school, in hetzelfde leslokaal, komen alle herinneringen weer terug. Het brein werkt precies hetzelfde met het opslaan van nieuwe informatie. Om die reden is het heel belangrijk om niet alleen op school te leren, maar ook thuis, onderweg en overal waar het maar kan. Herhaling is hierbij de boodschap. Wanneer de hersenen veel herhaling krijgen in verschillende omgevingen, wordt de informatie dieper weggestopt. Het is blijkbaar belangrijke informatie wanneer het zo vaak binnen komt en op zoveel verschillende plaatsen, concludeert ons brein. Overigens hangt goed leren ook weer af van oprechte interesse en het feit of deze informatie ook daadwerkelijk gebruikt gaat worden in de toekomst. Veel dingen die ons geleerd zijn vergeten we weer, omdat we ze in de praktijk nooit meer toepassen.