Wat gebeurt er met je lichaam tijdens het lachen

Lachen is gezond! Een uitspraak die we regelmatig aanhoren, maar is het alleen een mooie uitspraak of is het echt zo? Er is bewezen dat je lichaam op een positieve manier wordt beïnvloed door een lachbui. Er komt een stofje vrij die ervoor zorgt dat je vrolijk wordt. Het stofje heet endorfine. Ook worden er tijdens het lachen verschillende spieren in het gezicht gebruikt. Lachen is gezond, het is een uitspraak die we regelmatig horen, maar is het alleen een mooie uitspraak of is het écht zo?
Het is echt zo. Het is bewezen dat je lichaam en gezondheid op een positieve manier worden beïnvloed door een lachbui. Door een lachbui ga je je goed voelen door onder andere endorfinen. Deze hormonen zorgen voor een prettig gevoel. Het zorgt ervoor dat stresshormonen zoals adrenaline en coristol worden verwijderd. Het stimuleert ook je immuunsysteem, het is goed voor je stofwisseling en je inwendige organen worden gemasseerd.

Hersenen en spieren

Je gezicht gebruikt ongeveer 20 spieren als je lacht. Dat is veel minder dan fronsen, daarvoor gebruik je maar liefst 40 spieren. Als je lacht spannen de spieren in je buik en middenrif ook aan. In de overige spieren in je lichaam is de spanning juist laag, vandaar het ontspannen gevoel. Er zijn een paar spieren die ervoor zorgen dat een glimlach tot stand komt. Een daarvan is de grote jukbeenspier, de musculus zygomaticus major, die de mondhoeken laat bewegen. De lachspier, oftewel de musculus risorius, trekt de mondhoeken naar achteren zodat er een lach ontstaat. En de musculus orbicularis oculi, de circulaire oogspier, die er voor zorgt dat de ogen worden gesloten.

Musculus zygomaticus major

De grote jukbeenspier ligt tussen het jukbeen en een mondhoek. De vorm van de spier is uitgestrekt en smal. Hij zorgt ervoor dat de mondhoeken naar boven bewegen. Hierdoor is het al bijna een glimlach, maar er is alleen nog maar een verandering opgetreden in de stand van de mond. Er zijn dus nog veel meer spieren nodig voor een ‘echte’ lach.

Musculus risorius

De naam lachspier zegt al genoeg, door deze spier produceer je, net als de jukbeenspier, een glimlach. Maar alleen in combinatie met de andere spieren is het een echte lach. De spier bevind zich aan de zijkanten van de mond, en gaat van de mondhoeken richting het oor. De spier trekt de mondhoeken opzij waardoor het op een lach lijkt. De vorm van de spier is onregelmatig driehoekig en uitgestrekt. De spier wordt onder andere ook gebruikt bij het bespelen van een blaasinstrument, zoals de trompet.

Musculus orbicularis oculi

De circulaire oogspier is een spier rondom het oog. Deze spier zorgt ervoor dat je ogen zich een beetje sluiten. Daardoor is de huid naast de ogen een beetje geplooid, ook wel bekend als kraaienpootjes. Een ander deel van de circulaire oogspier zorgt ervoor dat de traanzak wordt geopend en deze zich kan vullen met vocht. Dit is dus de reden waarom je tranen in je ogen krijgt als je heel hard lacht. Deze drie spieren samen zijn dus voornamelijk nodig bij het produceren van een lach. Door de aanspanning van de spieren is de doorstroming van het bloed in je gezicht ook beter. Je gezicht krijgt een soort blos, en het lijkt alsof je straalt.

Als je lacht voel je je fijn, maar hoe kan dat nou eigenlijk?

Er gebeurt een hele boel in je hersenen en de rest van je lichaam als je lacht. Je hersenen maken stofjes aan waardoor je je goed voelt, en je lichaam ontspant zich.

Endorfine

Endorfinen zijn kleine, eiwitachtige stoffen in de zenuwcellen van je hersenen. Het zijn pijnstillers, maar zorgen ook voor euforie en een fijn gevoel. Deze stoffen worden aangemaakt bij bijvoorbeeld het eten van chocolade, tijdens het sporten en als je lacht.
De hersenen zijn opgebouwd uit cellen die neuronen worden genoemd. Neuronen geven informatie door middel van neurotransmitters. Endorfine is ook zo’n neurotransmitter, en tevens een hormoon dat wordt aangemaakt door de hypofyse, de hypothalamus en de alvleesklier. Als je lacht komt er endorfine vrij, dat komt omdat er een deel van de hersenen geprikkeld wordt, namelijk het Septum.

Een goed voorbeeld is ‘runners high’ bij hardlopers. Als je een lange tijd gerend hebt, gaat je hele lichaam pijn doen. Dit is het moment dat de hersenen ingrijpen door endorfine aan te maken. De pijn maakt plaats voor een goed gevoel. Maar de reden dat ze deze stof niet gebruiken in ziekenhuizen is omdat een deel van de hersenen overactief is, waardoor een ander deel van de hersenen niet meer werkt, en dat is natuurlijk ook niet de bedoeling.

Omdat endorfine lijkt op morfine en heroïne kun je er ook verslaafd aan raken. Zulke mensen noem je masochisten. Ze doen zichzelf pijn, zodat hun lichaam endorfine aanmaakt en ze zich dus goed gaan voelen. Als ze hier ineens mee stoppen krijgen ze afkickverschijnselen en het kans zelfs leiden tot depressiviteit. Ook tijdens een zwangerschap wordt er endorfine aangemaakt, samen met nog een hele boel hormonen. Maar vlak voor de bevalling wordt er extra veel endorfine aangemaakt zodat de pijn wat dragelijker wordt. Omdat er tijdens de hele zwangerschap endorfine wordt aangemaakt kan een vrouw na de zwangerschap ook ontwenningsverschijnselen krijgen, dit kan net als bij masochisten leiden tot depressie.

Als je lacht worden er ook stresshormonen als adrenaline en coristol afgebroken. Adrenaline zorgt meestal voor stress en gejaagdheid. Coristol is een hormoon dat vrijkomt bij elke vorm van stress. Door endorfine worden deze hormonen afgebroken.
De rest van je lichaam tijdens het lachen

Wat gebeurt er nou eigenlijk in de rest van je lichaam als je lacht?

Doordat je lacht komt er gamma interferon vrij. Interferonen zijn eiwitten die in de cellen van het immuunsysteem die na contact met virussen, schimmels of bacteriën worden afgescheiden. Dat zou betekenen dat je immuunsysteem slechter wordt. Als je veel lacht, komen er veel interferonen vrij, en dus wordt je immuunsysteem beter.

Als je lacht stroomt je bloed sneller, dat komt doordat je dieper ademhaalt, er worden dan meer voedingsstoffen en zuurstof verplaatst naar onder meer de hersenen. Bovendien is het zuurstofgehalte in je bloed hoger. Er komt dus meer zuurstof in je longen, en wordt er meer opgenomen in je bloed. Een hoog zuurstofgehalte in je bloed is stressverminderend. Er is dan ook een grotere bloedtoevoer naar de spieren en ledematen.

Lachen is een goede training voor je middenrif en buikspieren, deze worden aangespannen als je lacht, daarom krijg je dus ook een soort spierpijn als je heel lang en hard lacht. Dat komt doordat de borst op en neer gaat tijdens het lachen. De buikspieren moeten dan meer hun best doen om te corrigeren. Als je lacht verbrand je in 10 minuten ongeveer 40 calorieën en als je een uur lacht verbrandt je net zo veel calorieën als een half uur gewicht heffen. Daarnaast worden je organen gemasseerd doordat het middenrif en de buikspieren aangespannen zijn. De andere spieren in je lichaam ontspannen zich juist als je lacht, dat komt onder andere door de endorfinen die worden aangemaakt in je hersenen.

Spiegelneuronen

Hoe kan het nou eigenlijk dat je moet lachen als iemand anders ook lacht? En waarom wapper je automatisch met je eigen hand als je ziet dat iemand met een hamer op zijn vinger slaat?

Dat komt door spiegelneuronen, je ziet dat iemand iets doet en dezelfde neuronen worden bij jezelf actief, zodat je de activiteit imiteert in je gedachten. Spiegelneuronen zijn in 1966 ontdekt door Rizzolatti en Gallese. Door hen zijn veel meer mensen onderzoek gaan doen naar deze neuronen. Er is een hele tijd weinig onderzoek naar gedaan, maar sinds de laatste paar jaren zijn onderzoekers weer actief gaan kijken naar spiegelneuronen.

Neuronen

Neuronen zijn cellen waaruit je hersenen zijn opgebouwd. Een neuron is een zenuwcel, die impulsen vanuit het centrale zenuwstelsel overbrengen naar de spieren. Het centrale zenuwstelsel zijn alle zenuwen van de hersenen en het ruggenmerg samen. Een neuron bestaal uit een cellichaam met een celkern. En om het cellichaam dendrieten, zij ontvangen signalen van andere zenuwcellen. Aan het cellichaam zit één hele lange en dikke dendriet, de axon. Deze geven signalen over aan andere cellen. Om de axon heen zitten soms stukjes isolatie, die zijn opgebouwd uit vetten en zorgen ervoor dat de impuls sneller doorgegeven wordt. Zo’n stukje isolatie wordt een myelineschede genoemd. In je hersenen bevinden zich heel veel van die zenuwcellen, in totaal zijn het er 1012.

Spiegelneuronen

Er wordt momenteel veel onderzoek gedaan naar spiegelneuronen. Na een onderzoek bij apen zijn de spiegelneuronen bij toeval ontdekt, daarna kwamen ze erachter dat bij mensen een soortgelijk systeem van spiegelneuronen is. Tijdens een onderzoek naar de aansturing van bewegingen in de hersenen van apen, kwamen ze erachter. Ze deden dat onderzoek door elektroden te implanteren in de hersenen die elk de activiteit van één zenuwcel meten. Één van de onderzoekers zou het laboratorium in zijn gelopen terwijl hij aan een ijsje likte. De proefaap zat stil op een stoel, terwijl de computer ineens aangaf dat de zenuwcel actief was. De activiteit van die cel zou betekenen dat de aap beweegt, wat niet zo was. De zenuwcel werd actief doordat hij iemand zag bewegen.
Spiegelneuronen zijn niet alleen actief bij bewegingen die mensen maken, maar ze zijn ook belangrijk bij empathie, ons zelfbewustzijn en taal.

Mensen hebben al spiegelneuronen vanaf hun geboorte. Als pasgeboren baby reageer je al op van alles, denk maar aan ouders die hun tong naar een baby uitsteken, de baby doet het dan meteen na. Als deze neuronen niet bestonden reageerden mensen heel anders op elkaar, ze zouden zich dan niet kunnen inleven in de gevoelens van anderen. Ook zouden mensen dan opgroeien met een minder empatisch vermogen. Het aan gaan van relaties heeft dus ook veel te maken met spiegelneuronen.

Als je autisme hebt werken de spiegelneuronen niet goed. Tijdens de eerste levensjaren werken ze trager dan die van andere mensen. Deze mensen hebben dus ook een minder empatisch vermogen, en kunnen dus moeilijk een sociale relatie aangaan met mensen. De werking van spiegelneuronen neemt met de jaren toe, en vanaf het 35e levensjaar is de snelheid zelfs hoger dan bij andere mensen. Bij ‘'normale’’ mensen zijn de spiegelneuronen juist het meest actief tijdens hun jeugd. Doordat er na hun 35e juist een hogere activiteit is, hebben ze ook een actief sociaal leven, in tegenstelling tot het begin van hun leven. De rode lijn stelt de activiteit van de spiegelneuronen bij een persoon met autisme voor, en de groene lijn stelt de activiteit bij normale mensen voor.

Spiegelneuronen in grote groepen kan slecht zijn. Er kan dan bijvoorbeeld massahysterie ontstaan. Denk maar aan de herdenking op de Dam, een man begon te schreeuwen en iedereen raakte in paniek, ging rennen en duwen terwijl eigenlijk niemand wist wat er aan de hand was. Er werd dus een veel grotere paniek veroorzaak door de spiegelneuronen, één iemand raakte in paniek en iedereen reageerde daarop.

Het hoeft niet alleen maar een slechte invloed te hebben in groepen. Het kan ook zijn dat door één iemand iedereen bijvoorbeeld enthousiast wordt, of vrolijk. Ook geeft het een wij-gevoel, bijvoorbeeld bij een voetbalwedstrijd. Als iedereen een lied zingt of klapt wil je graag mee doen, dat geeft ons een goed gevoel. Hetzelfde is dus het geval met lachen, alleen hoeft niet een hele groep te lachen om iemand anders te laten lachen. Het kan ook zijn dat je bijvoorbeeld iemand tegenkomt die naar je lacht, je lacht dan automatisch terug.