De slimme vijftigplusser

Wanneer we het hebben over de geestelijke capaciteit van oudere mensen, hebben we het meestal over het achteruit gaan van het geheugen en minder snel kunnen schakelen. De negatieve aspecten, terwijl het spreekwoord toch zegt: “Wijsheid komt met de jaren”. Wat zijn dan de voordelen van het oudere brein? Waar zijn oudere mensen beter in dat jongeren?

Positiviteit moet je leren

Oudere mensen onthouden vaker de positieve dingen, terwijl jongere mensen hoofdzakelijk negatieve zaken onthouden. De focus van geestelijk gezonde oudere mensen ligt vaak meer op het positieve. Ze onthouden leuke dingen en laten negatieve ervaringen voor wat ze zijn. Ze treffen vaak ook maatregelen om hun goede humeur te behouden. Ze schrappen sneller kennissen uit hun adresboek die hun humeur verpesten en zoeken geen lastige situaties op. Oudere mensen zijn hierdoor vaak beter in staat om hun emoties te reguleren. Dit maakt ze iets stressbestendiger. In crisissituaties functioneren oudere werknemers hierdoor beter dan hun jongere collega’s.

Oudere mensen zijn flexibeler

Oudere mensen kunnen door hun ervaring makkelijker schakelen tussen verschillende strategiekeuzes. Zij hebben geleerd om emotionele strategieën toe te passen bij het oplossen van interpersoonlijke problemen en probleemoplossende strategieën bij instrumentale problemen. Hierdoor zijn ze beter in staat om alledaagse problemen op te lossen en maken ze vaak gebruik van slimmere werkstrategieën.

Minder ik-gericht

Oudere mensen zijn door schade en schande wijs geworden in het sociale verkeer. Hierdoor hebben ze minder vaak aanvaringen met andere mensen. Ze hebben geleerd welke aanpak en welke benadering in een bepaalde situatie het beste werkt. Ze zijn vaak stabieler en rustiger, hebben niet meer de dringende behoefte zichzelf te profileren ten koste van anderen en hebben meer oog voor de algemene belangen. Dit door een betere zelfkennis, minder impulsiviteit, minder carrièregericht en meer verdraagzaamheid ten opzichte van de andersdenkende medemens.

Grotere database

Oudere mensen hebben door levenservaring vaak veel kennis opgedaan, deze uitgebreidere kennis moet weer worden opgediept. Dit kost tijd, vandaar dat oudere mensen vaak langzamer zijn en vergeetachtig. Vergelijk dit met een computer met een vol geheugen. De computer is trager en af en toe geeft hij een onverklaarbare foutmelding. Bij mensen is dit niet anders. Dit heeft dus niets te maken met het slechter worden van de hersenen. Wel is het zo dat het korte termijn geheugen iets achteruit gaat naarmate je ouder wordt. Het kost dus meer moeite om kortdurend iets te onthouden en om nieuwe informatie op te slaan in de volle database.

Rust roest

Het is wel belangrijk dat de ouderen hun lichaam en hersenen blijven gebruiken. Neurologische netwerken die niet geprikkeld worden, ontwikkelen zich niet verder. Worden ze niet meer gebruikt, dan gaan ze achteruit en komen te uiteindelijk zelfs te vervallen. Het is daarom (zeker voor gepensioneerden) belangrijk om geestelijk en lichamelijk actief te blijven. Leven alsof iedere dag de laatste kan zijn in plaats van zaken uitstellen en denken wat vandaag niet komt, komt morgen wel.

Ook bewegen is noodzakelijk om de hersenen optimaal te laten functioneren. Bewegen gaat krimp van het hersenweefsel tegen en zorgt voor de aanmaak van nieuwe hersencellen. Wanneer mensen onvoldoende bewegen, gaat dit ook ten koste van de hersencapaciteit.

Volgens Prof. André Aleman (neuropsycholoog) helpen de volgende activiteiten om het brein gezond te houden:

• Voldoende beweging
• Anderhalve liter water per dag
• Niet te veel eten (zorg voor een gezond gewicht)
• Boeken lezen
• Iets nieuws leren (cursus volgen/muziekinstrument leren bespelen/een andere taal leren).

Dit kan nog aangevuld worden met:

• Geregeld buiten komen in het daglicht (vitamine D)
• Niet roken (mensen die roken hebben 50 % meer kans op dementie)
• Sociaal actief zijn.

Activiteiten die schadelijk zijn voor het oudere brein zijn:

• Passieve activiteiten zoals veel televisie kijken
• Continue dezelfde soort puzzels oplossen
• Verveling

Langer doorwerken

Volgens de huidige tendens wordt van oudere mensen verwacht dat ze langer blijven werken omdat de levensverwachting is toegenomen. Leuk bedacht, maar hier wordt geen rekening gehouden met het feit dat bij oudere mensen langzaam toch de gezondheid iets achteruit gaat. Oudere mensen kunnen in veel bedrijven moeilijker fulltime meedraaien en door het uitstellen van de pensioenleeftijd krijgt men op latere leeftijd met de pensioenstress te maken. Het is heel goed mogelijk om als 65-jarige een nieuw leven op te bouwen met een nieuwe kennissenkring, nieuwe hobby’s, nieuwe activiteiten en nieuwe interesses. Als 70-plusser wordt het door een slechtere lichamelijke gezondheid en het geleidelijk wegvallen van leeftijdsgenoten al een stuk lastiger om hiermee te beginnen.

Het zou wijzer zijn om mensen de mogelijkheid te bieden hun carrière na hun 65ste langzaam af te bouwen, door geleidelijk aan minder dagen in de week te gaan werken. Geen pensioenstress en door meer rust functioneren deze senioren tijdens de werkdagen beter.