Optische hulpmiddelen voor slechtzienden
Borduren, kruiswoordraadsels invullen, een busnummer lezen enzovoort zijn een ware visuele uitdaging voor mensen die niet (meer) goed zien. Dankzij diverse optische hulpmiddelen is het voor hen gelukkig weer mogelijk om allerlei dagelijkse activiteiten uit te voeren. Voor het aanschaffen van een optisch hulpmiddel raadpleegt een slechtziende persoon best eerst een specialist zoals een oogarts, een low-vision-therapeut, een optometrist enzovoort. Elke persoon heeft het optisch hulpmiddel voor andere doeleinden nodig en daarnaast gaat iedereen anders om met zijn oogaandoening.
Loepen
Doel
Loepen zijn geschikt voor slechtzienden die heel klein geschreven teksten willen bekijken, bijvoorbeeld krantenartikels, prijskaartjes in de winkel enzovoort. Voor sommige slechtzienden is het te
vermoeiend om gedurende een lange tijd met een loep te lezen. Bij een draagbare loep dient hij immers de hand over de tekst te houden of schuiven. Daarnaast is het gezichtsveld zeer beperkt bij hogere vergrotingen.
Vouw- of klaploepen
Vouwloepen (klaploepen) zijn opvouwbaar zodat ze handig zijn om te transporteren. Daarnaast nemen ze erg weinig ruimte in beslag.
Handloepen
De loepen hebben een ronde, rechthoekige of vierkantige vorm en het handvat varieert van klein tot groot. Handloepen zijn eenvoudig in gebruik. De slechtziende persoon plaatst de loep op de tekst waardoor het minder vermoeiend is om langere tijd met deze loep te lezen. Deze loepen zijn met eender welke hand boven de documenten of objecten te houden. Deze loepen zijn te gebruiken wanneer het gebruik van de TV-leesloep (= synoniem van een beeldschermloep) niet mogelijk is, bijvoorbeeld wanneer een slechtziende persoon in de zetel een boek wil lezen of wanneer hij kleine opschriften op producten wil lezen die hij niet onder de TV-leesloep kan plaatsen. De vergrotingssterkte varieert van 1,5 tot 12,5x. Sommige handloepen beschikken over een lamp die werkt op batterijen. De loepen met een ingebouwde verlichting, werken op batterijen.
Een ander model van handloepen is kleiner, maar is daardoor niet op de tekst te plaatsen door de slechtziende persoon. Deze loepen moet de gebruiker zelf op de juiste afstand van de tekst houden, waardoor het mogelijk vermoeiend is om hier langere tijd mee te lezen. Ook deze loepen beschikken over ingebouwde verlichting en zijn tot een vergroting van 20x beschikbaar. Een voorbeeld van een elektronische handloep is de Looky.
Loeplampen (loepen met verlichting)
Loeplampen zijn vast aan een statief gemonteerde loepen met een ingebouwde verlichting. Deze zijn met name handig voor slechtzienden die graag handwerken. De loep is eveneens inzetbaar voor lees- en schrijfactiviteiten. Deze loepen bestaan in verschillende vormen en zijn in vergrotingssterktes van ongeveer 2 tot 20x beschikbaar. Loepen zonder verlichting zijn eveneens op de markt te vinden.
TV-loepen
Met
beeldschermloepenloepen of TV-leesloepen leest een slechtziende persoon gedrukte teksten, of hij bekijkt hiermee objecten. In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, is dit geen hulpmiddel om
televisie te kijken. Bij vergrotingen van meer dan 8x is een TV-loep de beste en vaak enige oplossing. Een videocamera neemt de tekst op en geeft deze weer op een beeldscherm. Eventueel is de beeldschermloep aan te sluiten via de computer, en er zijn ook beeldschermloepen die de tekst via spraak voorlezen. De vergroting is gemakkelijk in aan te passen. De meeste modellen zijn groot en bijgevolg tafelmodellen, maar op de markt zijn ook veel draagbare loepen te vinden.
Brillen
Doel
Een loepenbril of telescoopbril is een goede oplossing voor een bepaalde groep slechtzienden. Dit optisch hulpmiddel is nuttig voor mensen die bijvoorbeeld graag willen lezen op een gewone afstand van ca. 30 cm of beter de televisie in de verte willen zien. Een belangrijk voordeel is dat een slechtziende persoon beide handen vrij heeft om bijvoorbeeld te schrijven of te handwerken. Het gezichtsveld is aanzienlijk groter dan met een handloep.
Loepenbrillen (brilloepen)
Loepenbrillen zijn niet hetzelfde als gewone brillen; de sterkte van de glazen is veel hoger. Wanneer een slechtziende persoon een loepenbril wenst te gebruiken, moet hij de dingen veel dichter dan normaal bij zijn ogen houden. Hoe hoger de vergroting, des te korter de leesafstand. De productie van deze brillen gebeurt voor één oog (monofocaal) of twee ogen (bifocaal). Monofocale en bifocale loepenbrillen zijn goed toepasbaar bij vergrotingen tot 1,5x.
Telescoopbrillen (telescopische brillen)
Telescoopbrillen bestaan uit meerdere achter elkaar geplaatste lenzen en zijn geschikt bij vergrotingen van 2x tot 8x. De brilsterkte van de gebruiker is verwerkt in het hulpmiddel. Op deze manier krijgt de slechtziende persoon een zo scherp mogelijk vergroot beeld.
Contrast verhogende brillen (filterbrillen)
Slechtzienden hebben vaak veel last van het licht (
fotofobie); ze hebben het dan moeilijk om zich aan te passen in een andere lichtomgeving. Met speciale filterbrillen is het mogelijk om te veel licht goed af te schermen en het contrast te verhogen. Filterbrillen hebben meestal een geel- of oranjeachtige kleur. De filterbrillen filteren alleen bepaalde golflengtes waardoor het contrast verbetert. Het contrastvermogen van een patiënt is te testen met een
contrastgevoeligheidstest.
Handverrekijkers (kijkertjes)
Slechtzienden gebruiken handverrekijkers voor het herkennen van straatnamen, busnummers,
winkels enzovoort. Zij bestaan in vergrotingen van 2,75x tot 10x. Hoe hoger de vergroting en lichtsterkte, hoe groter het verrekijkertje.
Lees verder