Jeuk: de mogelijke oorzaken en eenvoudige tips

Door middel van jeuk zorgt het lichaam ervoor dat men beseft dat er iets op de huid gebeurt dat mogelijk schadelijk is. Hierdoor begint men meestal te krabben. Jeuk kan een hoop verschillende oorzaken hebben. Het kan bijvoorbeeld ontstaan door insectenbeten, stress of vanwege een allergische reactie. Hierdoor is het lastig om te onderzoeken waardoor het precies ontstaat. Hoe verminder ik de akelige symptomen en wat kan de oorzaak zijn van de jeuk die ik voel? Kan ik jeuk voorkomen en is krabben een goede oplossing?

Oorzaken en tips tegen jeuk

• Wat is jeuk precies?
• Waardoor ontstaat jeuk?
• Hoe kan ik jeuk voorkomen?
• Hoe minimaliseer ik de symptomen?

Wat is jeuk precies?

De medische (Latijnse) benaming voor jeuk is "pruritus". De aandoening komt in verschillende gradaties voor. Het kan licht aanvoelen, maar het kan ook zeer ernstig zijn. Hiernaast kan een specifiek gebied getroffen worden of zelfs over het gehele lichaam voelbaar zijn. In principe is jeuk een natuurlijk signaal waarbij er aangegeven wordt dat er op een bepaalde plek op de huid iets schadelijks gebeurt. Een beestje of gevaarlijke stof kan namelijk de huid indringen waardoor er gekrabd dient te worden. Hierdoor kan het desbetreffende gebied onschadelijk gemaakt worden.

Waardoor ontstaat jeuk?

Men ervaart jeuk wanneer er iets met de huid gebeurt. Het is soms moeilijk te achterhalen wat de exacte oorzaak is. Er zijn allerlei huidaandoeningen en allergische reacties die jeuk kunnen veroorzaken. Dit kan bijvoorbeeld ontstaan wanneer men allergisch is voor haren van huisdieren, bepaalde schimmels en huismijt. Dikwijls gaat dit gepaard met andere symptomen zoals niezen en tranende ogen. Hiernaast kan jeuk vanwege insectenbeten ontstaan.

Insectenbeten
Insectenbeten kunnen ernstige jeuk veroorzaken. In warme landen is de kans op een insectenbeet of een steek van een mug aanzienlijk groter dan in Nederland. Het is daarom aanbevolen om hiervoor voorzorgmaatregelen te treffen wanneer men naar een tropisch land reist.

Verbranding door de zon

Wanneer u zich te lang onder de zon bevindt is het mogelijk dat de huid verbrandt. Hierdoor kan er zowel pijn als jeuk ontstaan. De jeuk ontstaat meestal na ongeveer twee dagen nadat je verbrand bent.

Jeuk vanwege de schildklier

De schildklier is verantwoordelijk voor de productie van allerlei hormonen. Een overactieve schildklier kan ervoor zorgen dat het bloed teveel "thyroxine" bevat. Dit is een hormoon dat ervoor zorgt dat het metabolisme goed werkt. Wanneer de stof teveel aanwezig is kan het jeuk veroorzaken.

Jeuk vanwege aambeien

Er zijn verschillende oorzaken mogelijk die jeuk nabij de anus veroorzaken. Er kunnen bijvoorbeeld ontlastingsresten achtergebleven zijn. Zweet kan óók jeuk veroorzaken. Hiernaast kunnen aambeien kunnen een vervelende gevoel creëren. Dit zijn opgezwollen bloedvaatjes die zich in en rondom de anus bevinden. Door de oorzaak van aambeien weg te nemen kan men voorkomen dat er jeuk nabij de anus ontstaat.

Hoe kan ik jeuk voorkomen?

Aambeien ontstaan onder andere vanwege bindweefselzwakte, gebrekkige bloedsomloop en persen tijdens de ontlasting. Laatstgenoemde is op een aantal manieren te voorkomen waardoor de kans op het krijgen van aambeien kleiner wordt. Wanneer er geperst moet worden is de ontlasting meestal droog en hard. Dit ontstaat meestal door een tekort aan vezelstoffen die de maag en darmkanaal tot rust brengen. Hiernaast kan het ontstaan door een tekort aan vocht. Wanneer men last heeft van obstipatie is het aangeraden om voldoende water te drinken en vezelrijke voeding te nuttigen. Voor overige plekken op de huid is het belangrijk om te weten waarvoor men eventueel allergisch voor is. Een antihistamine middel kan in dit geval ervoor zorgen dat de jeuk minder wordt. Wanneer er geen sprake is van een allergie kan het helpen om de huid vet te houden. Hiernaast is het belangrijk om hitte van bijvoorbeeld een sauna te vermijden. Ten slotte is het belangrijk om zo min mogelijk stress te hebben. Wanneer men stress ondervindt maakt het lichaam veel adrenaline aan. Dit hormoon kan namelijk jeuk veroorzaken en versterken.

Hoe minimaliseer ik de symptomen?

Wrijven en krabben

Wanneer men gaat krabben om de jeuk te verminderen kan het soms juist verergeren. Wanneer men krabt heeft men namelijk slechts tijdelijk een verlichtend gevoel. Als gevolg van het krabben kan er stress ontstaan waardoor er juist meer jeuk kan ontstaan. Dit komt omdat u eigenlijk een soort pijn veroorzaakt op dezelfde plek en uw lichaam daarop reageert. Zachtjes wrijven kan hierdoor soms een beter resultaat geven.

Het gebruik van medicijnen

Er bestaan diverse medicijnen tegen jeuk. Deze worden meestal in gebruik genomen tegen bepaalde huidziektes zoals eczeem en psoriasis. Hiernaast zijn er medicijnen verkrijgbaar tegen jeuk die ontstaat vanwege insectenbeten of muggen. Ten slotte zijn er middelen die de jeuk bij aambeien verminderen.

De gevoelige huid verkoelen

Door de huid te verkoelen kunt u jeuk verminderen. Dit wordt meestal gedaan nadat de huid verbrand is door bijvoorbeeld de zon. Het afkoelen van de huid kan gebeuren door middel van een douche of een koude washand. Om te voorkomen dat de huid juist geïrriteerd raakt is het aanbevolen om zachtjes te deppen in plaats van te wrijven. Wanneer dit niet gebeurt kunnen de symptomen juist verergeren. Mensen die te maken hebben met eczeem hebben een verhoogde kans dat de aandoening verergert na het krabben.

Tips voor mensen met eczeem en/of droge huid

Om te voorkomen dat het krabben de aandoening verergert, is het van belang om bewust te zijn van het krabben. Hierdoor kan men hier voorzichtig mee omgaan. Door de nagels kort te knippen kan men ervoor zorgen dat de huid minder snel beschadigd raakt. De huid raakt het snelst geïrriteerd wanneer het droog is. Patiënten die last hebben van eczeem hebben hierdoor vaker jeuk. Een nat washandje kan op de korte termijn de jeuk verminderen, echter kan het over de lange termijn juist nadelig zijn. De huid kan hierdoor namelijk sneller uitdrogen. Een alternatief is het gebruik van een hydraterende crème. Om ervoor te zorgen dat uw huid zo vochtig mogelijk blijft dient u dagelijks voldoende water te drinken (minimaal anderhalve liter water per dag).