Wat is vitamine C en waarom hebben we het nodig

Van de dertien vitamines die er zijn, is vitamine C wel de meeste bekende. Deze vitamine staat erg bekend om zijn geneeskrachtige werking tegen onder andere verkoudheid, ook al is de werking ervan niet echt bewezen. In tijden van ziekte en algehele malaise grijpen de mensen al gauw naar wat extra vitamine C om hun weerstand te verhogen. Maar wat doet vitamine C nou daadwerkelijk in je lichaam en heeft het wel zin om extra vitamine C te slikken?

Inhoud

• Vitamine C
• Waarom hebben we vitamine C nodig
• In welke producten zit vitamine C
• Stofwisseling
• Klachten bij te veel of te weinig vitamine C
• Aanbevolen Dagelijks Hoeveelheden (ADH)

Vitamine C

Vitamine C is wateroplosbare vitamine en staat bekend om zijn instabiele werking, hij kan heel slecht tegen vocht, warmte, licht en zuurstof. De chemische naam voor pure natuurlijke vitamine C is ascorbinezuur. Deze wordt ook vaak aan voedingsmiddelen toegevoegd om de houdbaarheid van de producten te verlengen en om ze te beschermen tegen rotting, zoals onder andere kleurveranderingen. Op deze manier werkt vitamine C dus als een antioxidant. Het E-nummer hiervan is E300. Het wordt alleen als E300 vermeld op etiketten, als het als extra stof aan voedingsmiddelen is toegevoegd om een aantal eigenschappen te verbeteren, zoals kleur, geur, smaak en de houdbaarheid. Als het aan voedingsmiddelen wordt toegevoegd als vitamine C, dan mag E300 niet gebruikt worden.

Ontdekking van vitamine C

Eeuwen geleden kwam er scheurbuik voor bij zeelieden die lange en verre reizen maakten. Scheurbuik is een ernstige aandoening waarbij tanden en kiezen uitvallen, doordat het tandvlees wordt aangetast. Ook raken de botten verzwakt en kunnen ze stijf en pijnlijk zijn en er kunnen inwendige bloedingen ontstaan. Als deze aandoening niet behandeld wordt, kun je er uiteindelijk dood aan gaan. Maar men kwam erachter dat door het eten van citrusvruchten de scheurbuik genezen kon worden. Pas veel later, halverwege de 20e eeuw, werd de werkzame stof en zijn werking ontdekt.

Waarom hebben we vitamine C nodig

Vitamine C is onmisbaar voor de aanmaak van collageen. Dit is een soort lijmstof die ons lichaam bij elkaar houdt. Het komt voor in de huid, de botten, het kraakbeen, het gebit en het tandvlees. Het zorgt onder andere voor de stevigheid en elasticiteit van onze huid, maar is ook heel belangrijk bij de genezing van wonden. Vanwege zijn antioxidante werking is vitamine C ook heel belangrijk, doordat het op deze manier belangrijke lichaamscellen beschermt tegen schadelijke stoffen die vrijkomen bij de stofwisseling. Ook zorgt vitamine C ervoor dat het ijzer dat in onze voedingsmiddelen zit, beter wordt opgenomen door het lichaam. Vitamine C zorgt ook voor een goede werking van de bloedsomloop en bevordert de aanmaak van serotonine die o.a. effect heeft op het geheugen, slaap, emoties en eetlust.

In welke producten zit vitamine C

Mensen kunnen zelf geen vitamine C aanmaken en hebben daarom voedingstoffen nodig waar deze vitamine inzit. De beste voedingsmiddelen zijn dan ook groenten en fruit. Met name de koolsoorten en citrusvruchten zijn goede bronnen voor vitamine C. In aardbeien, bessen en kiwi’s zit veel vitamine C, maar de kiwi bevat de meeste hoeveelheid. Van de groentes zijn dat de gele of de rode paprika. Vitamine C zit verder ook in aardappels en vruchtensappen. Groente en fruit zijn sowieso heel belangrijk voor onze spijsvertering en een algemene goede gezondheid. Vervang dus nooit groente en fruit voor voedingssupplementen.

Extra vitamine C

Als je een gezond en evenwichtig eetpatroon hebt, is het niet nodig om extra vitamine C tot je te nemen. Bij mensen met chronische aandoeningen, stress of bij mensen die roken kan dit wel nodig zijn. Deze factoren verlagen je weerstand en zorgen ervoor dat je extra behoefte hebt aan vitamine C. Vooral bij rokers en drinkers wordt de vitamine C in het lichaam veel sneller afgebroken. Ook mensen die heel eenzijdig eten hebben behoefte aan extra vitamine C. Je kunt er dan voor kiezen om supplementen te gebruiken. Er zijn verschillende supplementen te verkrijgen, zoals pillen, tabletten of poeder, maar je kunt er ook voor kiezen om multisupplementen te gebruiken, waarin verschillende vitamines en mineralen met elkaar gecombineerd zijn.

Stofwisseling

Vitamine C wordt door het lichaam snel opgenomen in de dunne darm en hiervandaan wordt het weer opgenomen in het bloed. Als de vitamine C in het bloed zit wordt het naar de weefsels en organen vervoerd. Het teveel aan vitamine C wordt door de nieren via de urine uit het lichaam verwijderd. Extra vitamine C heeft dan ook alleen maar nut als het lichaam een tijdlang een tekort heeft gehad. Als je voldoende vitamine C binnenkrijgt via je eten, wordt een overschot verwijderd.

Wisselwerking met andere stoffen
Sommige stoffen in ons lichaam hebben reageren op vitamine C:

• IJzer: Vitamine C bevordert de opname van ijzer uit plantaardige voeding. Zo moeten o.a. vegetariërs, veganisten en mensen die weinig vlees eten, hun ijzerrijke voeding combineren met bijvoorbeeld vruchtensappen die vitamine C bevatten. Neem bij elke maaltijd groente of fruit, dan neemt je lichaam makkelijk ijzer op.
• Koper: De opname van koper kan verminderen als je meer dan 1500 milligram vitamine C inneemt.
• Vitamine A: Een teveel aan vitamine A kan er voor een afname zorgen van vitamine C.
• Vitamine B11: Vitamine C stimuleert de opname van foliumzuur (vitamine B11)

Klachten bij te veel of te weinig vitamine C

Als je een tekort hebt aan vitamine C kan er vermoeidheid ontstaan en gebrek aan eetlust. Ook kan je weerstand zo verlaagd worden dat je lichaam vatbaar is voor verschillende infecties. Ook kan het voorkomen dat wondjes heel langzaam genezen. Bij een zeer ernstig tekort is er kans op scheurbuik. Als je te veel vitamine C binnenkrijgt kunnen er darmklachten ontstaan, zoals diarree, maar meestal wordt een teveel uitgescheiden door de nieren via de urine.

Aanbevolen Dagelijks Hoeveelheden (ADH)

ADH staat voor Aanbevolen Dagelijks Hoeveelheid en wordt aangeduid met ADH. Het is een soort van voorschrift voor de hoeveelheid vitaminen of andere voedingstoffen die je per dag binnen moet krijgen voor een goede gezondheid. De nodige hoeveelheid is afhankelijk van je leeftijd en of je een man of vrouw bent. In onderstaande tabel kun je de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van vitamine C zien.

Lees verder

• Wat is vitamine A en wat doet het in je lichaam?
• Acht verschillende vormen van het vitamine B-complex
• De werking van vitamine D in het lichaam