Benzodiazepinen: Medicatie bij angst en slaapproblemen
Benzodiazepinen zijn een klasse van geneesmiddelen met een sederende, slaap bevorderende, angst dempende, anti-epileptische en spierverslappende werking. De arts zet deze daarom voornamelijk in bij angst en slaapproblemen, maar ook andere toepassingen zijn mogelijk. Hij schrijft deze medicijnen normaal enkel voor een korte tijd voor, omdat anders ontwenningsverschijnselen ontstaan bij de patiënt wanneer hij met de benzodiazepinen stopt en de patiënt ook snel verslaafd is aan deze medicatie.
Synoniemen geneesmiddelen
Benzodiazepinen zijn eveneens gekend als:
- BDZ
- Benzo's
- Kalmeringspillen
- Minor tranquillizers
- Pam / Pammetjes
- Slaappillen
Indicatie medicatie: Angst en slaapproblemen
De arts zet deze medicijnen in voor de behandeling van korte perioden symptomen van
angst,
slaapproblemen, en soms ook voor andere gezondheidsredenen.
Angst
Symptomen van angst omvatten:
agitatie (opwinding), spanning,
prikkelbaarheid,
hartkloppingen medische term: palpitaties), trillen /
bevingen, zweten, overmatig zorgen, slecht slapen,
concentratieproblemen, een snelle ademhaling (
tachycardie) en soms een knoop in de maag en andere spieren. Sommige patiënten hebben een angstige persoonlijkheid en zijn hierdoor vrij vaak angstig. Mogelijk is angst één van de symptomen van een
depressie. De symptomen van angst duren soms lang en zijn dan vervelend voor de patiënt. Behandelingen voor angst omvatten onder andere ontspanningsoefeningen, gedragstherapie of praten met mensen of met leden van een zelfhulpgroep. Bij zeer ernstige symptomen is een benzodiazepine medicijn voor korte tijd aangewezen.
Slaapproblemen
Een korte behandelduur van een benzodiazepine bevordert de slaap bij slaapmoeilijkheden (inslapen en doorslapen).
Andere toepassingen
Vlak voor een operatie krijgt de patiënt regelmatig een dosis van een benzodiazepine om de angst te verminderen. Een grote dosis is inzetbaar als sedativum (kalmerend middel) tijdens een medische procedure die angst of ongemak veroorzaakt. Het geneesmiddel vermindert niet alleen angst maar heeft ook een amnestische effect. Dit betekent dat de patiënt zich na de medische procedure niet veel meer over de procedure herinnert. Sommige benzodiazepinen zijn bruikbaar voor de behandeling van
spierspasmen en bepaalde vormen van
epilepsie. Andere benzodiazepinen schrijft de arts voor bij patiënten die afhankelijk zijn van alcohol en proberen te stoppen.
Tegenindicatie geneesmiddel
Zwangere vrouwen en vrouwen die
borstvoeding geven, mogen geen benzodiazepinen nemen.
Werking benzodiazepinen
Benzodiazepinen werken in op bepaalde GABA-neurotransmitters in de
hersenen. GABA staat voor "gamma aminobutyric acid" (gamma-aminoboterzuur), wat een remmende factor is in de neurotransmissie. Neurotransmitters zijn chemicaliën die boodschappen sturen naar bepaalde hersencellen (prikkeloverdracht). Door de benzodiazepines ontstaat bijgevolg minder prikkeloverdracht naar de hersenen, waardoor meer ontspanning en rust ontstaat.
Voorbeelden van medicijnen
Benzodiazepinen voor slaapproblemen zijn kortwerkend of langwerkend. Kortwerkende medicatie zet de arts in bij inslaapproblemen. Ze werken snel (binnen een half uur) en werken twee tot zes uur door. Langwerkende geneesmiddelen schrijft de arts in bij doorslaapproblemen. Ze werken na ongeveer één uur en werken dan acht tot twaalf uur. Andere medicijnen werken dan weer voor angst en onrust en nog andere middelen werken voor epilepsie, spierspasmen, ontwenningsverschijnselen van alcohol en andere verslavingsvormen.
Volgende geneesmiddelen zijn beschikbaar:
- Alprazolam (Niravam, Xanax, Xanax XR) (angst)
- Bromazepam (Lexotanil) (angst)
- Brotizolam (Lendormin) (slapen)
- Chloordiazepoxide (Librax, Librium) (angst)
- Clobazam (Onfi) (aanvallen)
- Clobazepam (Frisium, Klonopin) (angst)
- Clorazepaat (Tranxene t-tab) (angst, ontwenning alcohol en aanvallen)
- Clorazepinezuur (Tranxène) (angst)
- Diazepam (Valium, Stesolid) (angst, slapen)
- Estazolam (Prosom) (slapen)
- Flunitrazepam, Flurazepam (Dalmadorm, Dalmane) (slapen)
- Loprazolam (Dormonoct) (slapen)
- Lorazepam (Ativan, Temesta) (angst, slapen)
- Lormetazepam (Noctamid) (slapen)
- Midazolam (Dormicum, Versed) (preoperatieve sedatie)
- Nitrazepam (Mogadon) (slapen)
- Oxazepam (Serax, Seresta) (angst, slapen)
- Prazepam (Reapam) (angst)
- Temazepam (Normison, Restoril) (slapen)
- Triazolam (Halcion) (slapen)
- Zolpidem (Stilnoct) (slapen)
- Zopiclon (Imovane) (slapen)
Gebruik medicijn: Enkel op korte termijn
Benzodiazepinen werken het beste op korte termijn en zijn niet aanbevolen voor een gebruik langer dan twee tot vier weken. Het medicijn verliest dan zijn effect. Daarnaast werkt dit medicijn potentieel verslavend. Bij sommige patiënten zijn de symptomen door langdurig gebruik erger dan de symptomen waarvoor hij ze oorspronkelijk neemt. Mogelijke ontwenningsverschijnselen omvatten zowel psychische als lichamelijke klachten. Bij sommige patiënten lijken de ontwenningsverschijnselen sterk op de oorspronkelijke symptomen van angst. De duur van ontwenningsverschijnselen varieert, maar duurt vaak tot zes weken en soms zelfs nog langer. Het is daarom belangrijk om deze medicatie niet te lang te nemen. Is het toch nodig om langer deze medicijnen te nemen, dan wint de patiënt advies in bij de arts in verband met het stoppen van de benzodiazepinen zodat zo weinig mogelijk ontwenningsverschijnselen optreden. Het
afbouwen van de dosis duurt soms meerdere weken tot maanden. Andere patiënten die deze medicatie langdurig innemen, ervaren weinig problemen met het stoppen, terwijl anderen hiermee toch meer moeite ervaren.
Bijwerkingen en ontwenningsverschijnselen
Wanneer de patiënt de medicatie langdurig gebruikt en wenst te stoppen, treden mogelijk volgende ontwenningsverschijnselen op:
Psychische klachten
Psychische klachten omvatten bijvoorbeeld:
Lichamelijke klachten
Bij lichamelijke klachten valt te denken aan volgende symptomen:
Effectiviteit van benzodiazepinen
De eerste doses van het geneesmiddel verlichten meestal goed de symptomen van angst of de slaapproblemen. Een benzodiazepine verandert echter niets aan de onderliggende oorzaak van angst. Door de verminderde symptomen is de patiënt echter in staat om beter om te gaan met eventuele problemen. Benzodiazepinen werken het beste in situaties waarbij angst of slaapproblemen naar verwachting slechts een korte tijd duren. Ze zijn eigenlijk niet nuttig bij patiënten die voortdurend angstig zijn omwille van hun persoonlijkheid, of langdurige slaapproblemen ervaren. Met deze medicijnen kan de patiënt probleemloos stoppen na een gebruik van maximaal twee tot vier weken.
Lees verder