Body Mass Index (BMI) opmeten en hoe ermee om te gaan

De Body Mass Index (BMI) is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft en wordt onder meer gebruikt om een goed gewicht of overgewicht en ondergewicht aan te geven. Bij de berekening van de BMI wordt echter geen rekening gehouden met botweefsel, spierweefsel en vetweefsel waardoor de berekening niet op iedereen van toepassing is. Zo kan een bodybuilder veel spiermassa hebben waardoor hij volgens de standaardberekening overgewicht zou hebben. In de dagelijkse medische praktijk echter is de BMI goed bruikbaar en voldoende betrouwbaar.

Hulpmiddelen voor opmeten BMI

Hoewel het berekenen van de BMI eigenlijk niet zo’n moeilijk karweitje is zijn er toch hulpmiddelen verkrijgbaar waarmee de BMI nog makkelijker kan worden vastgesteld zoals bijvoorbeeld een meetlint, weegschalen of calculators.

Meetlint

Een makkelijke manier om de BMI te bepalen is met een speciaal meetlint dat bestaat uit een soort rolmeter. Met dat meetlint kan op een eenvoudige wijze de omvang van het hoofd, de heupen, armen, benen en taille worden bepaald. Om de BMI te bepalen beschikt het meetlint over een draaicirkel waarmee aan de hand van de lengte en het gewicht de BMI kan worden afgelezen.

Weegschalen

Ook bestaan er personenweegschalen waarmee de BMI kan worden vastgesteld. Dergelijke schalen hebben vaak ook andere meetmogelijkheden op het gebied van botmassa, calorieën, gewicht, spiermassa, vet en vocht.

Internetcalculator

Op internet zijn ook calculators te vinden waarbij alleen het gewicht en de lengte (en soms de leeftijd) hoeft te worden ingevuld en automatisch de BMI waarde wordt aangegeven.

Twee rekenmethoden voor de BMI

De Body Mass Index is de waarde die ontstaat na een eenvoudige berekening door het kwadraat van de lichaamslengte te delen door het lichaamsgewicht. Een berekening van de BMI is bijvoorbeeld bij een lengte van 1,83 en een gewicht van 72 kilo:
1,83 x 1,83 = 3,34
72 : 3,34 = 21,5 BMI.

Een andere manier die op hetzelfde neerkomt is de lichaamslengte te delen door het lichaamsgewicht en die uitkomst nogmaals te delen door het lichaamsgewicht bijvoorbeeld:
72 : 1,83 = 39,344
39.344 : 1,83 = 21,5 BMI

Waardetabel van de BMI

De BMI-waarden en de daarbij behorende gewichtsklassen zijn mede afhankelijk van de leeftijd maar voor de leeftijdsgroep van 18 tot 70 jaar gelden de volgende waarden:

Te hoge BMI voorkomen of verlagen

Een te hoge BMI is verantwoordelijk voor een verhoogde kans op suikerziekten, hartziekten, vaatziekten en een te hoog cholesterolgehalte. Het is dus van belang om er alles aan te doen om een te hoge BMI te voorkomen of te verlagen. Het meest voor de hand liggend lijkt dan om te gaan lijnen door bijvoorbeeld minder te eten. Maar volgens diëtisten is die manier niet de juiste. Het levert weliswaar op korte termijn resultaat op maar dat is niet blijvend. Het lichaam raakt gewend aan minder eten en past zich daar op aan. De stofwisseling wordt efficiënter waardoor steeds minder moet worden gegeten om kilo’s kwijt te raken. Na verloop van tijd vliegen de kilo’s er dikwijls weer aan.

Regelmatig eetpatroon

Een diëtiste zal een regelmatig eetpatroon aanraden als een betere methode. Bijvoorbeeld zes keer per dag eten waarvan drie echte maaltijden (ontbijt, lunch en avondeten) en drie tussendoortjes met fruit, yoghurt of salade. En vooral geen extra maaltijd ’s avonds uit de frietpan voor de tv. Die tussendoortjes vullen goed en zijn gezond. Tussendoortjes als verpakte ontbijtkoek of fruitbiscuits zijn minder gezond en hebben te veel energie. Frisdrankjes, sportdrankjes en fruitdrankjes zijn eveneens erg energierijk waardoor het beter is ze met mate te nuttigen. In koffie en thee (zonder suiker en wolken vette melk) zit minder energie dan in die drankjes.

Psychologische kant

Om een goede methode te vinden om de BMI te verlagen is zeker ook het psychologische aspect van belang. Ga bijvoorbeeld na op welke momenten het moeilijk is om uit de koelkast te blijven of om de koektrommel te openen. Bewustwording van het eetgedrag is al een eerste stap naar verandering.

Trainen tijdens dagelijkse bezigheden

Ook een prima manier om aan verlaging van de BMI te werken is bewegen. Daardoor verhoogt de stofwisseling wat essentieel is om de BMI blijvend te verlagen. Door te bewegen worden ook de kracht en het uithoudingsvermogen verhoogd en gaan de dagelijkse activiteiten gemakkelijker. Bij het trainen is het beter om kort en intensief te bewegen in plaats van lang op een laag niveau. Trainen kan gewoon tijdens de dagelijkse bezigheden als traplopen, wandelen en fietsen. Om intensiviteit te bereiken kan af en toe het tempo versneld worden. Trainen hoeft dus niet perse op een sportschool.

Tips voor behoud van goede Body Mass Index

1. Ga ontspannen om met eten.
2. Geen probleem maken van een misstap. Volgende keer beter.
3. Vertrouw het eigen kunnen.
4. Beloning na behaald resultaat stimuleert om door te gaan.
5. Kies voor of-of en niet en-en.