EHBO bij een astma-aanval (chronische longaandoening)

EHBO bij een astma-aanval (chronische longaandoening) Astma is een chronische longaandoening waarbij de luchtwegen in de longen vernauwen en ontstoken zijn. Astma veroorzaakt terugkerende perioden van een piepende ademhaling, een beklemmend gevoel op de borst, kortademigheid en hoesten. Allergie, koude, rook, verf, stress, dierlijke eiwitten, een lichamelijke inspanning of een ontsteking zijn slechts enkele uitlokkende factoren voor astma. Patiënten krijgen een ondersteunende behandeling die bestaat uit therapieën en hulpmiddelen. Soms treedt bij een patiënt met deze niet te genezen longziekte plots een astma-aanval op waardoor hij geen adem meer krijgt. Een hulpverlener reageert kalm en zorgt er voor dat de patiënt zijn medicatie inneemt. Dankzij enkele andere adviezen voorkomt een hulpverlener het overlijden van de patiënt door zuurstoftekort.

Symptomen chronische longaandoening

Symptomen van een plotse aanval van astma zijn onder meer moeite met praten of lopen als gevolg van kortademigheid wat gepaard gaat met hoesten en/of een piepende ademhaling (stridor). Meestal is het hoofd licht achterovergebogen en ademt de patiënt met opgetrokken schouders om zoveel mogelijk zuurstof binnen te krijgen. Daarnaast treedt een blauwverkleuring van de lippen en/of vingernagels (cyanose) en/of rond de neus op door een tekort aan zuurstof in de weefsels. Door zuurstoftekort valt de patiënt mogelijk ook flauw (flauwvallen).

Eerste hulp bij een astma-aanval

De hulpverlener zorgt voor een rustige omgeving en stuurt kijklustigen weg. Indien hij exacte informatie heeft over de toediening van de astmamedicatie van de patiënt, volgt hij de richtlijnen op. Daarna zoekt hij medische hulp op. Heeft de hulpverlener geen informatie over de astmarichtlijnen van de patiënt, dan laat hij de patiënt comfortabel rechtop zitten. Hij doet vervolgens alle strakke kledij uit bij de patiënt, vooral rond de hals. Dit vergemakkelijkt de ademhaling. Wanneer de patiënt voorover leunt en steunt op de armen, is het ademen vaak iets makkelijker. De hulpverlener is rustig en kalmeert eveneens de patiënt om rustig te ademen. Als een patiënt astmamedicijnen zoals een inhalator op zak heeft, helpt de hulpverlener de patiënt in het gebruik van de inhalator. Heeft de patiënt geen medicatie bij, dan gebruikt hij een inhalator uit een EHBO-doos of leent hij indien mogelijk een inhalator van een andere persoon met een longaandoening.

Inhalator met tussenstuk

Het gebruik van een inhalator met tussenstuk geniet de voorkeur. De hulpverlener verwijdert de dop en schudt vervolgens de inhalator goed door elkaar. Daarna stopt hij de inhalator in het tussenstuk. De hulpverlener laat nu de patiënt uitademen en zet dan de mond stevig rond het mondtussenstuk van de inhalator. Daarna drukt hij eenmalig op de inhalator om een pufje trekje te genereren. De patiënt moet nu langzaam door de mond ademen en de adem gedurende tien seconden inhouden. De hulpverlener geeft op deze manier de patiënt in totaal vier pufjes, telkens met een minuut tussenpauze.

Inhalator zonder tussenstuk

De hulpverlener verwijdert eerst de dop van de inhalator en schudt het apparaat goed door elkaar. Daarna laat hij de patiënt lang uitademen. De patiënt sluit daarna de lippen stevig rond het mondstuk van de inhalator. De hulpverlener drukt éénmalig op de inhalator als de patiënt langzaam begint te ademen. De patiënt moet zo langzaam en diep mogelijk ademen gedurende vijf à zeven seconden en daarna de ademhaling gedurende tien seconden inhouden. In het totaal mag de patiënt vier pufjes krijgen met een tussenpauze van één minuut tussen elk pufje.

Na het gebruik van de inhalator wacht de hulpverlener vier minuten. Heeft de patiënt nog steeds ademhalingsproblemen, dan geeft hij nog eens vier pufjes met telkens een tussenpauze van één minuut. Treedt er dan nog steeds weinig of geen verbetering op, dan geeft de hulpverlener elke vier minuten vier pufjes totdat de ambulance arriveert. Als de patiënt een ernstige aanval heeft, mag de hulpverlener elke vijf minuten maximaal zes tot acht pufjes.

De hulpverlener blijft de vitale functies van de patiënt controleren. Slaperigheid en geen piepende ademhaling meer horen zijn geen tekenen van een verbetering van de symptomen. Stopt de patiënt met ademhalen (apneu), of zakt de patiënt ineen, dan start de hulpverlener met reanimatie.

EHBO: Zeker niet doen

De hulpverlener schiet niet in paniek bij een patiënt die moeilijk kan ademen, want dit verergert mogelijk de aanval. Bovendien moet de hulpverlener er voor zorgen dat de patiënt zijn energie gebruikt voor de ademhaling en dus niet te veel praat. De patiënt mag zeker niet gaan liggen of blijven liggen op de grond wanneer hij een astma-aanval heeft. De hulpverlener plaatst hem rechtop zodat hij makkelijker kan ademen. De hulpverlener mag tot slot niet zelf de astmamedicatie verhogen of aanpassen wanneer de patiënt nog steeds ademhalingsproblemen vertoont. Hij raadpleegt hiervoor steeds een arts.

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Het verband tussen astma en hooikoortsAstma is een aandoening van de ademhalingsorganen en hooikoorts heeft te maken met de aanmaak van histamine in je lichaa…
Aandoening: AstmaAandoening: AstmaAstma is een chronische ziekte, en is een ontsteking aan de luchtwegen. Als mensen astma hebben worden ze kortademig en…
Chronische aandoening, astmaAstma is een chronische ontsteking van de luchtwegen. Vooral van de lagere luchtwegen, namelijk de longen. Mensen met as…
Astma: wat te doen bij een acute astma aanvalAstma: wat te doen bij een acute astma aanvalBij een astma aanval voelt men een voortdurende belemmering van een vrije ademhaling. Dit is meestal door een overgevoel…

EHBO bij hyperventilatie-aanval (ademhalingsproblemen)EHBO bij hyperventilatie-aanval (ademhalingsproblemen)Bij hyperventilatie kent de patiënt ademhalingsproblemen waarbij onder andere een snelle en diepe ademhaling, flauwvalle…
EHBO bij een luxatie of ontwrichting (gewricht uit de kom)EHBO bij een luxatie of ontwrichting (gewricht uit de kom)Bij een ontwrichting hebben het gewrichtskapel en de gewrichtsbanden geen contact meer met elkaar. Dit treedt op nadat e…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: InspiredImages, Pixabay
  • Acute Asthma Attack Treatment for Adults, http://www.webmd.com/first-aid/asthma-treatment, geraadpleegd op 19 augustus 2016
  • EHBO Snelgids, Auteur: Elly van der Meijden, Redactie: Dr. A. Nijland, Uitgever: Reality Bites Publishing B.V., ISBN: 9789490783273, eerste druk: maart 2012, blz. 32-33, geraadpleegd op 19 augustus 2016
  • Medische Gids Voor Noodgevallen, Auteur: Ella Tyler, Uitgever: The Readers Digest, ISBN: 9789064075865, juni 2001, blz. 34-35, geraadpleegd op 19 augustus 2016
  • What is asthma?, http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/asthma, geraadpleegd op 19 augustus 2016
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 07-01-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 5
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.