EHBO bij een hartaanval: Hartmedicatie en/of reanimatie

EHBO bij een hartaanval: Hartmedicatie en/of reanimatie Bij een hartaanval (hartinfarct) krijgt het hart onvoldoende bloed, wat onder andere symptomen van kortademigheid, uitstralende pijn naar de (linker)arm en een bleke huidskleur met zich meebrengt. Het is bij deze medische noodsituatie belangrijk dat de patiënt zo snel mogelijk alle symptomen aangeeft zodat de toediening van de eerste hulp snel tot stand komt. Vooral bij vrouwen, ouderen en patiënten met diabetes ontstaan vaak subtiele of ongebruikelijke symptomen maar het is toch belangrijk deze duidelijk te melden. Het innemen van medicijnen is levensreddend als de patiënt reeds bekend was met een hartaanval. Medische hulp is echter steeds noodzakelijk. Des te eerder de patiënt eerste hulp krijgt, des te beter de overlevingskans. Een snelle medische behandeling vermindert bovendien de hoeveelheid schade aan het hart.

Oorzaken hartaanval

Een hartaanval treedt op wanneer de bloedstroom die zuurstof naar het hart draagt, geblokkeerd is. De hartspier (medische term: myocard) krijgt hierdoor onvoldoende zuurstof en begint dan af te sterven. Door het zuurstoftekort van de hartspier ontstaan pijnprikkels. Deze situatie is gekend als “angor". Bij het afsterven van een deel van de hartspier door zuurstoftekort, is sprake van een hartinfarct. Een hartaanval leidt mogelijk tot een hartstilstand. Risicofactoren voor een hartaanval omvatten een hoge bloeddruk (hypertensie), roken, een hoog cholesterolgehalte, overgewicht (obesitas) en een tekort aan lichaamsbeweging.

Pijn op de borst komt vaak voor bij een hartaanval / Bron: Pexels, PixabayPijn op de borst komt vaak voor bij een hartaanval / Bron: Pexels, Pixabay

Symptomen

De symptomen van een hartaanval variëren sterk per patiënt, en ook niet alle symptomen komen tot stand. Bij een hartaanval heeft een patiënt veelal ademhalingsproblemen of lijdt hij aan kortademigheid (met of zonder pijn op de borst). De pijn op de borst houdt soms langer dan enkele minuten aan, maar deze gaat soms ook weg en keert dan weer terug. De pijn valt te omschrijven als stekend of knellend. De hartslag is daarnaast snel en onregelmatig. Voorts heeft de patiënt uitstralende pijn of ongemak in het bovenlichaam, zoals in de arm, de linkerschouder, de rug, de kin, de nek, de kaak of onder het borstbeen. De huidskleur is bleek (bleke huidskleur) of grauw. Ook zijn de lippen en vingernagels blauw gekleurd (cyanose). Bovendien voelt de huid van de patiënt koud (koude huid) en klam (klamme huidà aan. Maagdarmproblemen komen ook voor, zoals indigestie (maagklachten na het eten of drinken), brandend maagzuur, misselijkheid of braken. Andere symptomen omvatten een licht gevoel in het hoofd, duizeligheid, rillingen, extreme zwakte, zweten of "koud zweet". De meestal nog bewuste patiënt is hierdoor vaak angstig en onrustig. Af en toe heeft hij hierdoor een hyperventilatie-aanval.

Eerste hulp: Hartmedicatie (en reanimatie)

Het is belangrijk om eerst medische hulp in te roepen. De hulpverlener controleert hiervoor de vitale functies (het bewustzijn, de ademhaling en de hartwerking). Hij brengt de patiënt naar een zuurstofrijke omgeving en plaatst hem dan in een zittende of halfzittende houding. Daarna maakt hij de knellende kledij los, waardoor de ademhaling makkelijker verloopt. De hulpverlener is zelf kalm en zorgt er ook voor dat de patiënt rustig is want dit verlicht de pijn. Wanneer de patiënt ineenzakt, legt de hulpverlener hem op de grond in een stabiele zijligging. De kans bestaat dat de patiënt reeds eerder een hartaanval heeft gehad. Mogelijk heeft hij dan een medicijn op zak dat hij bij deze symptomen slechts éénmalig al zittend mag innemen. Vaak verdwijnen deze symptomen bij het innemen van de medicatie. De hulpverlener blijft regelmatig de vitale functies controleren totdat de medische hulp gearriveerd is. Indien nodig start hij de reanimatie terwijl de patiënt op de grond ligt.

EHBO: Zeker niet doen

Patiënt

De patiënt mag de symptomen niet minimaliseren en medische hulp verhinderen. Ook wachten totdat de symptomen verdwijnen, is uit den boze want hierdoor vergroot de schade aan het hart. Hij mag tevens geen lange gesprekken voeren of een andere inspanning leveren want hij heeft deze zuurstof broodnodig. De patiënt mag voorts niet afkoelen en ook mag de patiënt niet alleen zijn. Indien de patiënt medicatie neemt, zorgt hij er voor dat hij niet meer inneemt dan de voorgeschreven dosis. Deze geneesmiddelen verwijden bloedvaten en bij een te hoge dosis, resulteert dit in een daling van de bloeddruk en soms zelfs in een shock.

Hulpverlener

De hulpverlener rijdt niet naar het ziekenhuis, tenzij er geen andere optie aanwezig is. Voorts mag de hulpverlener de patiënt geen opwekkende middelen geven zoals koffie, thee, alcohol of sigaretten. Ook mag de patiënt geen andere voedingsmiddelen of dranken innemen, tenzij hartmedicatie (zoals nitroglycerine).

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Eerste Hulp Bij OngelukkenEerste Hulp Bij OngelukkenEHBO, ofwel Eerste Hulp Bij Ongelukken of Eerst Hulp Bij Ongevallen, is hulp die door niet professionals wordt gegeven.…
EHBO – bevriezingEHBO, Eerste Hulp Bij Ongelukken, het woord zegt het al. Bij EHBO gaat het er om dat je iemand kunt helpen als hij een o…
De EHBO-app kan je leven reddenDe EHBO-app kan je leven reddenEen EHBO-app. Het is inmiddels tijdens de aardbeving in Haiti bewezen dat zo'n app levens kan redden. In Nederland heeft…
Symptomen hartaanval bij de vrouwSymptomen hartaanval bij de vrouwWanneer het gaat om een hartaanval (myocard infarct) valt op dat vrouwen veel minder snel naar de dokter stappen dan man…

EHBO bij vergiftiging met koolmonoxide (CO-intoxicatie)EHBO bij vergiftiging met koolmonoxide (CO-intoxicatie)Koolmonoxidevergiftiging … een sluipende moordenaar. Dit reuk-, smaak- en kleurloze gas beschadigt de hersenen en result…
EHBO bij hyperventilatie-aanval (ademhalingsproblemen)EHBO bij hyperventilatie-aanval (ademhalingsproblemen)Bij hyperventilatie kent de patiënt ademhalingsproblemen waarbij onder andere een snelle en diepe ademhaling, flauwvalle…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: InspiredImages, Pixabay
  • Eerste Hulp Bij Ongelukken, Uitgeverij: VeBeS in samenwerking met het Vlaamse Kruis, uitgave: februari 2013, digitale uitgave dus paginanummer onbekend, geraadpleegd op 20 augustus 2016
  • EHBO Snelgids, Auteur: Elly van der Meijden, Redactie: Dr. A. Nijland, Uitgever: Reality Bites Publishing B.V., ISBN: 9789490783273, eerste druk: maart 2012, blz. 92-93, geraadpleegd op 20 augustus 2016
  • Heart attack first aid, https://medlineplus.gov/ency/article/000063.htm, geraadpleegd op 20 augustus 2016
  • Heart Attack Treatment, http://www.webmd.com/first-aid/heart-attack-treatment, geraadpleegd op 20 augustus 2016
  • Medische Gids Voor Noodgevallen, Auteur: Ella Tyler, Uitgever: The Readers Digest, ISBN: 9789064075865, juni 2001, blz. 104-105, geraadpleegd op 20 augustus 2016
  • Afbeelding bron 1: Pexels, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 07-01-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.