Oorsmeer, waar is het goed voor en mag je het verwijderen?

De meeste mensen vinden oorsmeer onsmakelijk en vies. Ze willen ook niet dat het voor de ander zichtbaar is. Men gaat het bijna als vanzelfsprekend verwijderen, soms met beleid en soms ook niet. Wat weten we eigenlijk over oorsmeer, want heeft oorsmeer niet een essentiële functie voor het oor? Als dat zo is, mogen we oorsmeer dan eigenlijk zomaar verwijderen, alleen omdat we het er vies uit vinden zien? Vragen over oorsmeer, die vragen om beantwoording.

Wat is het?

Oorsmeer of oorwas, zoals we het ook wel eens noemen, is meestal een ietwat stroperige massa in de gehoorgang. Het is een mengsel van:

• keratine
• collageen
• talg (afkomstig van huidschilfers)
• haartjes

Meestal is oorsmeer zoals gezegd een ietwat vochtig c.q. stroperige substantie en naarmate men ouder wordt kan het een wat droge en korrelige structuur krijgen. De vochtige substantie is meestal geel/bruinachtig of zelfs honingkleur. Als het ouder wordt, wordt de kleur meer donkerbruin. Dit heeft te maken met de onverzadigde vetzuren in het oorsmeer. In contact met licht oxideert het, met als gevolg de diepere kleur. De korrelige versie gaat meestal wat meer naar de grijze kant.

Hoe oorsmeer er uiteindelijk uitziet is al vastgelegd in de genen en het kan dus voorkomen dat een andere etnische afkomst mensen ook een ander soort oorsmeer geeft.

De functie

De functie van oorsmeer is eigenlijk simpel, het beschermt de huid in de gehoorgang tegen beschadiging en vocht wat de gehoorgang inloopt. Anders kan er van alles, zoals virussen, bacteriën of schimmels, de gehoorgang binnen dringen.

Oorsmeer verwijderen

Hoewel de gehoorgang de oren in feite zelf reinigt, kan je het oorsmeer bij de oorschelp wel verwijderen met wattenstaafjes. In feite is oorsmeer immers pas zichtbaar als het in de oorschelp terechtkomt.

Het wattenstaafje moet dus niet het oor in, maar moet slechts langs de randen van de gehoorgang gehaald worden. Soms helpt het om het wattenstaafje ietwat vochtig te maken met lauwwarm water. Je kunt er ook voor kiezen om tijdens de dagelijkse douche de douchekop richting het oor te wijzen. Als je na het douchen met een handdoek langs de oorschelp gaat, kan je overtollig oorsmeer zo weghalen.

Last van oorsmeer

Hoewel oorsmeer onschuldig is, ontwikkelen sommige mensen in de loop der tijd meer oorsmeer. Dit kan leiden tot propjes in de gehoorgang. Propjes die bijvoorbeeld opzwellen als er contact met water is. Je kunt hier soms last van hebben. Maar je kunt ook druk op de oren gaan voelen en dit kan pijnlijk worden of zelfs tot gehoorverlies leiden.

Niet zelden neemt oorsmeer toe, als de gehoorgang beschadigd of geprikkeld raakt door het oorsmeer op een niet juiste wijze te verwijderen. Denk hierbij aan gebruik van:

• schuifspeldjes
• paperclips
• vingernagels
• vijltjes
• wattenstaafjes

Wattenstaafje
Het bekende wattenstaafje is een van de grotere boosdoeners bij een teveel aan oorsmeer. De veel gebruikte wattenstaafjes, die vaak in de gehoorgang gestoken worden (in plaats van slechts langs de gehoorgang gehaald worden), kunnen het oorsmeer juist dieper in het oor duwen. Hoewel je het oorsmeer met het wattenstaafje wilt verwijderen, duw je ongemerkt een laag oorsmeer dieper (richting het trommelvlies) de gehoorgang in. Je denkt oorsmeer te verwijderen, maar wat zichtbaar wordt op je wattenstaafje is slechts het buitenste oorsmeer in je gehoorgang.

Als je de wattenstaafjes met enige regelmaat gebruikt, kan dit op enig moment tot een (harde) prop leiden. Een prop die er niet meer uit zichzelf uitkomt en waar je, afhankelijk van de grootte en vastheid van de prop, last van gaat krijgen.

Oordoppen
Een andere veroorzaker van oorsmeer wat zich vast gaat zetten, zijn de oordoppen. Oordoppen die je gebruikt om muziek van je muziekdrager tot je te laten komen of om een telefoongesprek te voeren. Maar het kunnen ook oordoppen zijn om geluid van buiten juist te weren. Denk hierbij aan machines die veel geluid maken. De oordoppen fungeren dan als bescherming voor je trommelvlies. Een goede oordop is passend (soms zelfs maatwerk) en dat wil zeggen dat de oordop precies in de gehoorgang past. Het is logisch dat aanwezig oorsmeer dan ook naar binnen wordt geschoven als je de oordoppen in doet.

Hoe op te lossen?

Hoewel het een natuurlijk proces is, kan je - ook zonder de wattenstaafjes - op enig moment toch last krijgen van een teveel aan oorsmeer. Bijvoorbeeld omdat een prop in de gehoorgang harder wordt of je krijgt druk op het oor. Dit kan het ook pijnlijk worden en er kan uiteindelijk zelfs gehoorverlies ontstaan.

Een bezoek aan de huisarts is dan vaak de beste optie. Enerzijds kan deze je olie geven die je meerdere keren per dag handwarm in het oor moet druppelen. Op deze wijze wordt het oorsmeer week en kan het er uit komen. Anderzijds kan het oor ook uitgespoten worden met water. Dit geeft even een druk, maar de prop wordt er over het algemeen direct uitgespoten. Tenslotte kan een hardnekkige prop ook nog door de huisarts met een haakje verwijderd worden.

Tot slot

We vinden oorsmeer vies en verwijderen dit het liefst zo snel als mogelijk. Dat impliceert ook dat we het wel eens te snel weg willen halen. Het zit dan meestal nog in de gehoorgang en dit kan weer tot een averechts resultaat leiden. Oorsmeer kan je dus verwijderen, maar wel zorgvuldig handelen.