Genieten van de zon: Zonnebrand

Blauwe hemel, een licht briesje over de zee, zachtjes rollen de golven over het witte strand. Het is vakantie. Tijd voor ontspanning of actief te zijn. Tijd voor het boek dat u al lang wilde lezen, wellness of tijd voor sport. Als dan de zon u nog met haar warme stralen verwent, staat een ongestoorde vakantiesfeer niets meer in de weg – eigenlijk! Uitgerekend de zon maakt met haar onderschatte kracht een streep door de rekening. De reden is verbrand, zonnebrand. Terwijl onze gedachten ons wel eens in de steek laat, vergeet de huid nooit iets. Ook geen zonnebrand, zelfs wanneer de huid oppervlakkig weer hersteld is. Zonnestralen dringen namelijk in diepe lagen in en veranderen daar het DNA van de cellen. Weliswaar beschikt de huid over een hoogwerkzaam reparateursysteem, komt het echter vaak tot zonnebrand, kunnen de beschadigingen niet meer vereffend worden. Een voortijdige huidveroudering is één van de vele gevolgen.

Multitalent Vitamine D

Daarbij heeft de mens de zon nodig. Zij bevordert vitaliteit en de psychische evenwicht, daar de UV straling de vorming van Vitamine D bewerkt, dat niet alleen de botten en het immuunsysteem versterkt, maar ook de bloeddruk positief beïnvloed. Vitamine D kan echter nog meer. Het stimuleert de vorming van lichamelijke ‘stemmingsmakers’ in de hersenen en draagt zo een steentje bij aan het ‘goede humeur’. Hiervoor zijn ongeveer 15 minuten in de frisse lucht al genoeg.

Onbezorgd zonnen

Op vakantie is de zon heel anders als thuis. Hoe helderder de lucht en hoe dichter u zich bij de equator bevindt, des te intensiever zijn de stralen. Bijvoorbeeld: Al in het voorjaar is de zonintensiteit op de Canarische Eilanden dubbel zo hoog als in Nederland en België. Daar geldt vooral goed beschermen.

Bescherm uzelf bijvoorbeeld met zonnecrème, -gels of –sprays. Deze producten kunnen door chemische en fysische wijzen de zonnestraling filteren. Twee componenten zijn hierbij belangrijk:

• UVB bescherming ter voorkoming van zonnebrand
• UVA bescherming ter voorkoming van zonneallergie

Over de dag verdeeld

De beschermingsfactor geeft aan hoe vaak u uw tijd in de zon, zonder beschadiging, verlengen kan. Riskeert u bijvoorbeeld bij een intensieve zonnestraling al na 15 minuten zonnebrand, kan de zonnebad met een crème met beschermingsfactor 6 met maximaal 1,5uur over de gehele dag verdeeld worden. Voorwaarde is alleen dat u de crème genoeg opbrengt – en dat minimaal 30 minuten voor dat u in de zon gaat liggen – niet spaarzaam met de crème omgaat en regelmatig nog eens crème opdoet, ook bij waterproof crème.

Individuele huidtype

Niet elke huid is op dezelfde manier goed uitgerust voor een zonnebad. Men onderscheidt huidtype I, II, III en IV. Terwijl huidtype I haast niet bruin wordt, heeft men het gevoel dat iemand met huidtype IV al bruin wordt als hij kort zijn tenen in de lucht houdt. Bij de inschatting hoeveel zon de huid verdraagt, helpt de indeling van de vier huidtypes. Nog preciezer wordt het, als u de actuele UV-index erbij neemt. Daar hangt het tevens van af, hoe lang u onbezorgd in de zon kan zijn.

Natuurlijke gewoonte-effect

Ook wie tot de huidtype III en IV behoort, dient op te letten met zonnebaden. Hoe lager de huidtype is, hoe langzamer dient de huid aan de intensiviteit van de zonnestraling te wennen. Hiermee wordt bedoeld dat u op de tweede dag langer van de zon kan genieten dan de eerste dag. Op de derde dag langer dan de tweede en zo verder, zodat de huid zich aan de UV-straling aanpassen kan. Toch wat alle huidtypes aangaat: Van 11.00 tot 16.00 uur houdt liever een siësta – In de schaduw gaat het uw huid veel beter dan in de volle zon.

Bekleding

De allerbeste zonnebescherming is echter de juiste bekleding, die bijvoorbeeld zo min mogelijk licht doorlaat. Vandaag de dag zijn er ook speciale, met zogenoemde UV-beschermingsfactor gekenmerkte zomerkleding. Zij biedt extra bescherming voor UVA- en UVB-stralen. Voor kinderen is deze kleding eigenlijk een ‘must’. Hun huid vraagt om een veelvoudige bescherming, meer als volwassenen. Zuigelingen mogen überhaupt niet in de directe zon. Maar ook zonder UVP-factor: T-Shirts (liefst met lange armen), broeken, hoofdbedekking en zonnebrillen horen voor de eerste dagen tot de standaardkleding – en niet alleen bij kinderen. Voor alle onbedekte lichaamsdelen, bijvoorbeeld het gezicht, handen en voeten, vergeet het niet in te smeren!

Ogen open

Ook op de juiste zonnebril komt het aan. Met sommige donkere glazen worden de ogen in de val gelokt. Als normale aanpassing vergroten de pupillen zich en UV-stralen dringen in het binnenste van het oog. Dus, ogen open bij aankoop van zonnebrillen en ook hier letten op de hoge beschermingsfactor van de glazen.

Wist u dat…

… het bruin dat u in de schaduw opdoet veel ‘langer’ blijft als het bruin die u door de zonnestralen opdoet?

Huidtypes

Huidtype I

• Wordt zo goed als niet bruin
• Zonnebrandgevaar: Zeer hoog
• Huidskleur: Zeer licht, zomersproeten
• Kleur ogen: Blauw of groen
• Haarkleur: Blond of roodachtig

Huidtype II

• Wordt minimaal bruin
• Zonnebrandgevaar: Hoog
• Huidskleur: Licht
• Kleur ogen: Grijs, blauw of groen
• Haarkleur: Blond

Huidtype III

• Wordt in de loop gestadig bruiner
• Zonnebrandgevaar: Matig hoog
• Huidskleur: Middel
• Kleur ogen: Grijs of bruin
• Haarkleur: Donkerblond

Huidtype IV

• Snelle bruiningseffect
• Zonnebrandgevaar: Matig
• Huidskleur: Lichtbruin, donker
• Kleur ogen: Bruin
• Haarkleur: Donker of zwart

UV-Index

UV-index beschrijft de hoeveelheid ultraviolette straling (UV) de aarde bereikt met het zonlicht. Dit varieert van seizoen tot seizoen, van dag tot dag, van uur tot uur. De UV-index is samen met de huidtype een belangrijke factor voor het besluit welke beschermingsfactor u voor zonnecrème moet nemen.

U vindt hier het overzicht van UV-index: