Wat geuren met ons doen

Dat kunnen ruiken belangrijk is, is niets nieuws. Denk maar eens als je neusverkouden bent. Eten smaakt nauwelijks, een heerlijke (ontwakende) lentegeur gaat aan je voorbij, net zoals in de zon aan de waslijn gedroogde was. Maar geuren doen meer met én voor ons. We associëren geuren met iets wat een bepaald gevoel uit het geheugen opdiept en onbewust trekt de geur van een (potentiële) partner je aan. Hoe werkt dat?

De geur en de mens

De groep mensen in Nederland die niet of niet goed ruikt is tussen 250.000 en 300.000 en dan hebben we het niet over mensen die een tijdelijke aandoening hebben die - zoals een verkoudheid - binnen enkele weken voorbij is. We spreken in de praktijk over aangeboren afwijkingen, maar ook veroorzaakt door een ongeluk een infectie of door tumoren.

Kunnen ruiken is belangrijk. Met geuren leg je snel de link naar iets in je geheugen, leuk of minder leuk. Je realiseert je dan pas dat je bij een persoonlijke ervaring dus echt alles opslaat, inclusief de geur die er bij hoort. Geuren halen onder meer (mooie) herinneringen boven, maar geuren kunnen ook waarschuwen. Een mooie herinnering kan zijn dat je als kind vaak bij je lieve oma verbleef en je de geur die je associeert met de kamer van oma, plots ergens detecteert. Het kan je zomaar dat gevoel van toen geven. Een waarschuwing kan een gaslek zijn of bedorven voedsel. Geur maakt een essentieel onderdeel uit van de mens en zodra het reukorgaan (even) niet of minimaal werkt, merken we het meteen.

Hoewel het voor de mens niet meer zo zwart wit is als vroeger, is geur nog steeds belangrijk. De mens is nog altijd in staat tot zo'n 10.000 verschillende geurmoleculen te detecteren. Voor dieren die in het wild leven is het herkennen van geuren nog steeds van levensbelang.

Voorbeelden

Geuren beïnvloeden ons en soms kan je een geur je bewust laten beïnvloeden. In het bos lopen kan de geur van bijvoorbeeld dennenbomen je een speciaal gevoel geven. Je ademt immers allemaal frisse lucht in en dat associeer je vervolgens met gezondheid. Dat is geen bewust proces, maar je hersenen leggen die link automatisch.

Denk ook maar aan de frisse geur van lentebloemen. Zo werkt citroen in op onze gezondheid. Niet fysiek, maar met het ruiken van citroen voelen we ons als het ware gezonder en van lavendel krijgen we een vrolijk gevoel (lavendel kom je wellicht daarom zoveel in tuinen tegen?!). En zo schijnt de geur van rozen goed voor de bloeddruk te zijn, houdt eucalyptus je scherp en krijg je van opium een zwoel gevoel.

Geur en eten

Geur en smaak zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Als je ruikt wat je als lekker ervaart, activeer je automatisch de speekselklieren. De meeste mensen die niet (meer) kunnen ruiken, zullen dan ook in eerste instantie weinig plezier beleven aan de maaltijd. Toch compenseert het lichaam veel, denk maar aan de dove man of vrouw die meer ziet dan degene die ook een normaal gehoor heeft. Dit geldt ook als je geur weggevallen is. In dat geval neemt het zicht meer over en compenseert in ieder geval deels het ontbreken van reukvermogen.

Lichaamsgeur

Nu zijn we inmiddels grootafnemers van de lekkere luchten van de parfumerie en drogisterij. Toch is dat lekkere geurtje niet medebepalend als het om een partner gaat, want uiteindelijk is het de lichaamsgeur van een persoon die medebepalend is (feromonen). Sommige mensen gaan zelfs zover dat het de belangrijkste factor is waarop we onze partner kiezen.

Bij dieren is het reukorgaan nog veel sterker ontwikkeld, immers de hondenneus drukt zich niet voor niets op de meest ongewenste en ongepaste momenten tegen het menselijk lichaam aan. De hond spoort weken oude geuren rond een lantaarnpaal op of loopt over het grasveld meer met de neus richting het gras, dan in de lucht. Voor dieren is de geur erg veel zeggend.

Parfum gebruiken

Overigens geldt dat een parfum dragen niet slecht is of iets dergelijks, maar een teveel van een bepaald parfum dragen kan als onsmakelijk worden ervaren door de omgeving.

Bij het kiezen van een geur is het sowieso goed voorzichtig een beetje op de huid te spuiten (bijv. de pols) en dit even laten zitten, alvorens een keuze te maken. Een bepaalde geur kan de man of vrouw in kwestie versterken maar dus ook ontkrachten. Bovendien, wat bij de een heerlijk kan ruiken, kan smerig ruiken bij de ander. Als je dus parfum wilt dragen, kies dit dan zorgvuldig en ook voor parfum geldt, overdaad schaad.

Aromatherapie

Aromatherapie is rond de eeuwwisseling steeds populairder geworden. Daarmee niet gezegd dat aromatherapie nieuw is, want de oude Egyptenaren gebruikte het al. Aromatherapie wordt steeds meer en structureler ingezet bij allerlei soorten sessies. Goed toegepast versterkt het hetgeen je wilt bereiken. Het maakt dan niet uit of het nu gaat over een yogales of een sessie bij de psycholoog. De uitleg hierover loopt weliswaar wat uiteen, maar de basis is wel dat geuren iets met je doen.

Merken

Er zijn gespecialiseerde merken die alleen met essentiële oliën werken (om verdund op te branden, verwerkt in wierook of een geurkaars). Chi is zo'n merk, maar ook Volatile of Bach. Naast gespecialiseerde bedrijven zijn er ook verschillende cosmeticamerken de deze oliën in het assortiment hebben en de goedkope versie vinden we terug in de discount drogisterij en aanverwant. Deze versies hebben niet zelden een soort chemisch luchtje dat je samen met de geur van het parfum ruikt. Niet iedereen zal dit overigens even goed ruiken.

Tenslotte

Geuren om ons heen zijn belangrijk en we kunnen ze beïnvloeden. Dat beïnvloeden wordt bij voorkeur met mate gedaan, want niet zelden doet het meer kwaad dan goed als je begint te strooien met geuren. Subtiliteit en raffinement in gebruik zijn hier de toverwoorden, immers de lichaamsgeur is nog steeds de basis en de hersenen zijn bepalend.