Gecombineerde medicatie tegen obesitas (ernstig overgewicht)

De huidige bestaande obesitas medicatie zorgt weliswaar voor een reductie in het lichaamsgewicht, maar minder dan zowel medici als gebruikers als wenselijk achten. Momenteel loopt er divers onderzoek naar het combineren van bepaalde medicijnen tegen overgewicht om zo een beter resultaat te boeken. Obesitas, ook wel ernstig overgewicht genoemd, kan heden ten dage beschouwd worden als een ware epidemie. Er wordt geschat dat circa een biljoen mensen wereldwijd te kampen hebben met overgewicht of obesitas. Obesitas houdt echter meer in dan simpelweg een te hoog lichaamsgewicht. Obesitas vergroot de kans op diverse aandoeningen, waaronder diabetes type 2, cardiovasculaire aandoeningen en een te hoge bloeddruk (hypertensie) aanzienlijk.

Obesitas en medicatie

Er zijn diverse manieren om obesitas aan te pakken. Farmacotherapie (medicatie) is geïndiceerd voor patiënten met een body mass index (BMI) van 30 kg/m2 of groter en eveneens voor patiënten met weliswaar een lagere BMI (minstens 27 kg/m2) maar met een verhoogde kans op of aanwezigheid van obesitas-gerelateerde aandoeningen. Sibutramine en Orlistat zijn op dit moment de enige medicijnen die voor langdurig gebruik voorgeschreven mogen worden in de Verenigde Staten en Europa. Met behulp van deze medicatie valt men circa 3.5 kilogram na een jaar gebruik. Dit stelt veel gebruikers teleur waardoor slechts 10% van de mensen na 1 jaar de medicatie nog steeds gebruikt.

De laatste jaren is er veel onderzoek gedaan naar de natuurlijke lichamelijke processen welke een invloed hebben op het reguleren van de voedselinname. Er zijn diverse hormonen en andere lichaamsstoffen ontdekt welke een rol spelen bij de gewichtsbeheersing. Men besloot deze stoffen na te bootsen zodat deze in toegenomen hoeveelheid in het lichaam circuleren met als doel een toegenomen gewichtsbeheersing. De resultaten waren echter teleurstellend; het menselijk lichaam lijkt automatisch te compenseren voor deze extra lichaamsstoffen.

In de medische wereld wordt reeds veelvuldig gebruikt gemaakt van combinatietherapie, onder andere in de behandeling van een te hoge bloeddruk, diabetes en kanker. Er wordt vanuit gegaan dat combinatietherapie een zogenaamd additief effect heeft, waardoor de klinische effectiviteit vergroot wordt.

Onderzoek naar combinatietherapie voor obesitas

Momenteel lopen er vier onderzoeken naar de effectiviteit van gecombineerde therapie bij obesitas.

Bupropion en naltrexone

Bupropion is van oorsprong een antidepressivum, dat voor een licht gewichtverlies kan zorgen in obese patiënten. Naltrexone is een medicijn dat ontwikkeld is om alcoholisme te behandelen. Naltrexone blijkt bij dieren een afname in het gewicht te veroorzaken. Bij mensen is dit effect echter (nog) niet gevonden.

In een onderzoeksopzet kregen patiënten 16 weken lang een combinatie van 300 mg bupropion en 50 mg naltrexone, 300 mg bupropion, 50 mg naltrexone of een placebo. De combinatie van 300 mg bupropion en 50 mg naltrexone bleek voor het meeste gewichtsverlies te zorgen.

Bupropion en zonisamide

Zonisamide is een medicijn dat met name gebruikt wordt bij patiënten met epilepsie. Uit een onderzoek dat 24 weken duurde is naar voren gekomen dat de combinatie van 300 mg bupropion en 400 mg zonisamide voor meer gewcihtsverlies zorgde dan 400 mg zonisamide, 300 mg bupropion of een placebo.

Vervolgens heeft men een onderzoek uitgevoerd naar het effect van verschillende dosis combinaties van de beide medicijnen. Alle combinaties resulteerden in een significant groter gewichtsverlies dan een placebo. De combinatie van 360 mg bupropion en 360 mg zonisamide bleek het meest effectief.

Topiramate en phentermine

Phentermine is een medicijn dat ontwikkeld is voor de korte termijn behandeling van obesitas. Topiramate is een medicijn dat voorgeschreven wordt bij epilepsie en er is in diverse studies naar voren gekomen dat dit medicijn gewichtsverlies in werking zet. Topiramate heeft echter zeer nare psychische bijwerkingen.

In een 24 weken durende studie onder 200 obese patiënten is de effectiviteit van een combinatie van 100 mg topiramate/15 mg phentermine vergeleken met 100 mg topiramate, 15 mg phentermine en een placebo. De combinatie van beide medicijnen leidde tot een gemiddeld gewichtsverlies van 11.4 kg, tegenover 6.6 kg (topiramate), 5.3 kg (phentermine) en 2.2 kg (placebo).

Uit een vervolgonderzoek onder 756 obese patiënten is naar voren gekomen dat een hogere dosis van beide medicijnen in combinatie effectiever bleek dan een lage dosis van beide medicijnen in combinatie.

Pramlintide en leptine

Leptine is een hormoon dat van nature in het lichaam aanwezig is en dat het lichaam een signaal geeft wanneer het voldoende voedsel tot zich genomen heeft. Pramlintide is een medicijn dat gebruikt wordt bij de behandeling van diabetes en veroorzaakt een mild gewichtsverlies.

Onder 177 mensen met overgewicht of obesitas is een 20 weken durend onderzoek gehouden. Men ontving 360 mg pramlintide, 5 mg leptine of een combinatie van beide. De combinatie van beide medicijnen resulteerde in een gemiddeld gewichtsverlies van 9.9 kg. De anderen verloren gemiddeld 7.2 kg (pramlintide) en 7.2 kg (leptine).

Conclusie

De huidige onderzoeken zijn positief gestemd over de combinatie van diverse medicijnen in de strijd tegen obesitas. Momenteel worden er onderzoeken over langere perioden uitgevoerd om er achter te komen of het gewichtsverlies ook over langere perioden aanhoudt. Bovendien worden hierbij eventuele bijwerkingen onderzocht.