Het verpleegkundig proces

Het verpleegkundig proces is een proces waarin de verpleegkundige aan de hand van problemen een interventie in gang zal zetten. Daarvoor zijn een aantal stappen van belang. Het verpleegkundig proces is een proces waarin verpleegkundigen op systematische wijze en in samenspraak met de patiënt en/of relevante anderen, een probleem (of problemen) vaststellen en een interventie (of interventies) in gang zetten middels de volgende stappen.


Binnen het verpleegkundig proces bestaan 4 belangrijke beslispunten. Zo kun je een besluit nemen tot een verpleegkundige diagnose, een beoogd verpleegkundig resultaat, een verpleegkundige interventie en het (feitelijk behaalde) verpleegkundig resultaat. Om een besluit te kunnen nemen worden er een aantal besluitvormingsfasen doorlopen. De fasen kunnen worden afgekort tot VAKK.

1. Verzamelen van gegevens
2. Analyse
3. Kwaliteitscontrole van gegevens en analyse
4. Keuze

Verzamelen van gegevens

Hierbij gaat het om een voortdurende systematische en kritische manier van gegevensverzameling. Deze begint bij de opname en eindigt als de patiënt met ontslag gaat.

Analyse

De analyse bestaat uit het interpreteren en clusteren van de verzamelde gegevens. Bij het interpreteren van gegevens gaat het om de betekenis en waarde die je als verpleegkundige toekent aan de afzonderlijk verzamelde gegevens. Bij het clusteren gaat het om het ordenen van die gegevens waarvan je vindt dat ze bij elkaar horen omdat ze met elkaar samenhangen.

Kwaliteitscontrole

Om de kwaliteit van het te nemen besluit te kunnen onderbouwen is het belangrijk de beide hiervoor genoemde fasen te controleren:

De kwaliteit van de gegevens

Hierbij is de vraag of jij als verpleegkundige de gegevens kunt vertrouwen. Zijn de gedane observaties juist? Zijn de observaties in overeenstemming met wat de patiënt vindt? Hoe kun je de kwaliteit hiervan controleren:

1. Door gedurende langere tijd de belangrijk gevonden verschijnselen te observeren kun je nagaan of herhaling ervan optreedt.
2. Door gebruik te maken van meerdere technieken van gegevensverzameling kun je verschijnselen met elkaar vergelijken. Zo zouden gegevens die je verzameld hebt door observatie overeen moeten komen met datgene wat de patiënt in een gesprek vertelt.

De kwaliteit van de analyse

Hierbij is de vraag of jij als verpleegkundige de gegevens juist geïnterpreteerd hebt en of de gegevens wel juist geclusterd zijn. Is er wel sprake van de juiste diagnose? Is het beoogde resultaat wel haalbaar? Heb je wel gekozen voor de best werkende interventie? Hoe kun je de kwaliteit hiervan controleren:

1. Navragen bij de patiënt
2. Collegiaal consult
3. Literatuur, standaarden en classificaties

Keuze

Een besluitvormingsproces is afgerond als er een keuze is gemaakt. De geclusterde gegevens worden voorzien van een naam. De keuze is meestal niet definitief maar voorlopig. Er wordt iets gekozen, het besluit valt, tot uit nieuwe gegevens blijkt dat de keuze moet worden bijgesteld of dat deze achteraf gezien fout is geweest. Een keuze maken betekent dus niet dat gegevensverzameling en analyse ophouden, deze duren voort om te blijven controleren of de gemaakte keuze juist is geweest. Wanneer de ‘voorlopige’ keuze is gemaakt wordt deze vastgelegd in het verpleegkundig dossier. Door het gebruik van zoveel mogelijk standaardterminologie en een vaste structuur van opschrijven wordt eenduidigheid bevorderd.