Gezonder dankzij... een huisdier

'Dokter hond'? Je zou het bijna zeggen. Onderzoek wijst uit dat huisdieren stress verlichten, de gezondheid en innerlijke balans bevorderen en levensvreugde vergroten. In Amerika is het in steeds meer bedrijven gebruikelijk om de hond mee te mogen nemen naar het werk. Dat is niet alleen maar een vriendelijkheid tegenover de werknemer. Er is namelijk aangetoond dat werknemers in een bedrijf waar dieren rondlopen liever en langer op het werk verblijven, en minder stress ervaren. In ons privéleven is al langer bekend dat je plezier kunt beleven aan een huisdier – of dat nu betekent dat je vijf katten in huis hebt, of een enkele kleine aquariumvis. Maar anno nu storten steeds meer onderzoekers zich bovendien op de veelomvattende gunstige gevolgen van het hebben van een huisdier voor gezondheid en welzijn.

Esthetisch plezier

Een van de grote genoegens van het hebben van huisdieren is het kijken of luisteren. Ons oog of oor beleeft plezier aan de schoonheid van dieren. Neem bijvoorbeeld kijken naar een sierlijke Perzische kat, of een mooie tropische vis in een aquarium, of luisteren naar het zingen van een zangvogel. Ook het kijken naar de uitgelaten bewegingen van een spelende hond, of juist de sierlijke trage bewegingen van een vis in een aquarium, kan veel genoegen betekenen. Indirect heeft dat ook gezondheidseffecten. Genieten is, aldus de ‘geluksprofessoren’, bevorderlijk voor de algemene gezondheid.

Op stap

Specifiek en makkelijk te verklaren zijn de effecten van het houden van een dier dat zorg en beweging nodig heeft. Steeds meer mensen kiezen ervoor om niet de hond ‘zichzelf te laten uitlaten’ in de directe omgeving van het huis, maar ermee op stap te gaan. Dat betekent gezondheidswinst. Maar ook de regelmaat en doelbewustheid die een dier meebrengt voor je dagelijkse routine, kan een gunstig effect hebben. Met name als je minder om handen hebt dan je zou willen, of even in een dip zit. Een dier vraagt verzorging, en dat geeft een doel mee aan je dag. Bovendien gedijt een mens het beste bij gezelschap. Dat is een factor van belang voor mensen die om welke reden dan ook vaker alleen zijn dan ze zouden willen: contact met een huisdier fleurt je dag dan aanmerkelijk op. Er wordt zelfs gesteld dat depressies minder vat hebben op mensen die gezelschap hebben van een huisdier.

De Japanse Robothond

Er zijn natuurlijk mensen die om welke reden ook niet in staat zijn om een huisdier te houden. Voor diegenen kwam uit Japan jaren geleden al een heel opmerkelijk alternatief: de robothond. Een robot, maar wel een die kan kwispelen, spelen en een zeker ‘dierlijk’ karakter toont. In Japan zijn er talloze bezitters van zo’n elektronisch huisdier. Deze bezitters laten ze uit, praten en spelen ermee, zijn eraan gehecht en richten communities op van ‘robothondfans’. En ja, het gaat om mensen die bij hun volle verstandelijke vermogens zijn. Je zou deze voorliefde wellicht kunnen vergelijken met die voor een tweede virtueel leven via populaire computerprogramma’s als Second Life. En al zijn de beschreven Japanse taferelen nog niet op grote schaal elders gesignaleerd, dit bericht is echt niet zo gek of nutteloos als het lijkt. Uit experimenten in verzorgings- en bejaardentehuizen bleek bijvoorbeeld dat ouderen een geestelijke oppepper kregen van het tijdelijke bezoek van een huisdier – maar laat nou juist daar een huisdier meestal niet toegestaan zijn. De hygienische en praktische overwegingen die daaraan ten grondslag liggen, gelden echter niet voor de metalen versie van het huisdier... Het voorbeeld van Japanse verzorgingstehuizen, die met succes robothonden inzetten om depressie bij bewoners te voorkomen, en onderlinge sociale contacten te versterken, versterkt het idee dat hier mogelijk (toekomst)muziek in zit.

Kinderen en huisdieren

Ook onze kleine menselijke huisgenoten varen wel bij de aanwezigheid van een huisdier. Amerikaanse onderzoeken wezen uit, dat kinderen die opgegroeid waren in een omgeving met huisdieren, op latere leeftijd gemiddeld een betere longfunctie hadden, en minder leden aan allergieen of astmatische aandoeningen. De verklaring ligt volgens de onderzoekers minstens deels in het feit dat hygiene weliswaar gezond is, maar een steriele leefomgeving waarin je bacterieen en vuil met de grootst mogelijke nauwkeurigheid te lijf gaat, nota bene eerder leidt tot toename van gevoeligheden dan een afname. Bedenk daarbij trouwens wel, dat kinderen pas vanaf een zekere leeftijd in staat zijn om (al dan niet zelfstandig) zorgvuldig en verantwoordelijk met een huisdier om te gaan.

De student en het aquarium: een experiment

Onderzoekers van de University of Pennsylvania boden studenten enkele methodes om stress te verlichten: het staren naar een muur, het kijken naar een aquarium met alleen planten, of een aquarium met planten én vissen. Daartegenover stond een meting waarbij de student juist hardop een bepaalde tijd een leerboek moest voorlezen. Het bleek dat de student die voorlas een licht hogere bloeddruk kreeg, terwijl degenen die naar een muur staarden een bloeddrukverlaging ondergingen. Degenen die naar een leeg aquarium keken hadden een sterkere maar kortdurige bloeddrukverlaging, en bij degenen die naar de vissen in een aquarium keken, registreerden de onderzoekers een relatief langdurige én grote verlaging.