Bijna-doodervaringen wetenschappelijk verklaard

Bijna-doodervaringen kwamen in de belangstelling in het midden van de jaren zeventig van vorige eeuw door Raymond Moody met zijn boek ‘Life after Life’. Sindsdien is de discussie over de geloofwaardigheid van theorieën over het bewijs van leven na de dood niet gestopt, maar de wetenschap toonde al snel aan dat een en ander moet gerelativeerd worden.

Wat zijn bijna-doodervaringen?

Bij een bijna-doodervaring (BDE) bevindt iemand zich in een stadium net voor de dood intreedt waardoor hij dingen begint te zien en te voelen die wijzen op een hogere kracht die ons leidt. Zo komt het beeld van de tunnel die naar een helder licht voert veelvuldig voor. Ook treedt het gevoel op zich buiten het lichaam te bevinden, erbovenuit te stijgen en te kunnen zien wat er zich in de ruimte afspeelt waarin dat lichaam zich bevindt. Wat evenzeer gemeenschappelijk is is een gevoel van vrede, geluk, liefde en een warmte die zich van de bewusteloze persoon meester heeft gemaakt, zodat menigeen teleurgesteld ontwaakt.

Personen die een bijna-doodervaring hebben meegemaakt veranderen hun levensstijl compleet of staan helemaal anders tegenover het leven dan voordien. Ze staan positiever in het leven, kunnen beter relativeren en de angst voor de dood is verdwenen.

In zijn boek ‘Leven na dit leven’ beschreef de filosoof, psycholoog en arts Raymond Moody de ervaringen van vijftig personen die door een ongeval, een ernstige ziekte of een hartaanval zich op de rand van de dood bevonden. Door de voorstellingen die ze zich maakten ging men ervan uit dat er inderdaad een leven na de dood zou zijn. Het bracht een hele discussie van believers en non-believers op gang tot de medische wetenschap er zich mee ging bemoeien.

Een bovennatuurlijk verschijnsel?

Dat deze ervaringen geen inbeelding zijn bewijst het terugkerend karakter ervan. Maar of er van een bovennatuurlijk verschijnsel sprake is, is weinig waarschijnlijk, zeggen onderzoekers. Er werden tal van theorieën ontwikkeld om aan te tonen dat dit alles op een wetenschappelijke manier kan worden verklaard. Zo weet men bijvoorbeeld dat bij de patiënt die tussen leven en dood zweeft de hersenen nog werken hoewel de werking ervan effectief vermindert. Door zuurstofgebrek is het mogelijk dat het brein plaatselijk overactief wordt, waardoor de persoon in kwestie een helder licht meent te zien.

Dit werd door dr. Lakhmir Chawla van de spoedafdeling van het medisch centrum van de George Washingtonuniversiteit nu bevestigd na een tweejarig onderzoek waarbij diverse patiënten betrokken werden. Tijdens zijn onderzoek naar de middelen waarmee terminale patiënten tegen pijn beschermd worden merkte hij op dat de hersenactiviteit net voor de dood tussen één en drie minuten plotseling toenam.

“Alle zenuwcellen in de hersenen zijn met elkaar verbonden en wanneer ze geen zuurstof meer krijgen, verliezen ze hun vermogen om stroompjes te produceren”, vertelt Chawla. “Als de stroming van het bloed helemaal stopt, vuren alle zenuwcellen nog één keer op bijna hetzelfde moment. Je krijgt een soort domino-effect.”

Daaruit besloot hij dat bijna-doodervaringen opgewekt worden door een opstoot van elektrische energie wanneer de hoeveelheid zuurstof in de hersenen aanzienlijk vermindert. Het bloed vloeit naar beneden en terwijl het zuurstofpeil daalt ontstaat er binnen een deel van de hersenen een laatste elektrische impuls die zich over het gehele brein verspreidt waardoor bij een groot aantal mensen van deze bijzonder geestelijke voorstellingen optreden.

Deze conclusie werd reeds in 2009 getrokken na een gezamenlijk onderzoek van diverse artsen in de George Washingtonuniversiteit bij zeven patiënten die stierven na ernstige aandoeningen. Nu dokter Chawla dezelfde fenomenen heeft opgemerkt bij nog vijftig patiënten lijkt deze wetenschappelijke verklaring voor de bijna-doodervaring een stuk plausibeler.