Euthanasie voor ongeneeslijk, niet aanspreekbare zieke mag

Euthanasie voor ongeneeslijk, niet aanspreekbare zieke mag Sinds 2002 is actieve euthanasie niet meer strafbaar als er een weloverwogen en vrijwillig verzoek door de patiënt is. Dat betekent dat er communicatie tussen de patiënt en arts moet zijn. Voor die tijd kregen patiënten die niet meer aanspreekbaar waren en geen communicatie met de arts over euthanasie hadden gehad geen euthanasie. Maar inmiddels zijn er andere richtlijnen opgesteld voor niet aanspreekbare patiënten. In medische termen: voor mensen met een verlaagd bewustzijn. De arts is niet meer strafbaar als hij kan zien dat de patiënt reageert op pijnprikkels en vragen. Om de verlaging van het bewustzijn te onderzoeken, wordt bij patiënten die op korte termijn kunnen sterven de Glasgow Coma Scale (GCS) gebruikt. De resultaten daarvan worden samengebracht en leveren een bepaalde EMV-score op die bepalend zijn voor het wel of niet uitvoeren van euthanasie.

Zorgvuldigheidsregels bij euthanasie

Voordat iemand euthanasie kan krijgen en een arts euthanasie mag verrichten, moet er eerst aan de zorgvuldigheidsregels zijn voldaan.

De arts moet:
  • Euthanasie melden.
  • 100% zeker weten dat de patiënt vrijwillig en weloverwogen tot de beslissing is gekomen.
  • 100% zeker weten dat de patiënt uitzichtloos en ondraaglijk lijdt.
  • De patiënt hebben voorgelicht over zijn/haar situatie en de vooruitzichten.
  • Met de patiënt tot de overtuiging zijn gekomen dat er voor de situatie geen redelijke andere oplossing is.
  • Met minimaal één andere onafhankelijke arts hebben overlegd. Die andere arts moet de patiënt hebben gezien en schriftelijk zijn oordeel geven over de zorgvuldigheidseisen.
  • De euthanasie medisch zorgvuldig uitvoeren

Voor veel artsen nog te veel onduidelijkheden

Toch weigeren diverse artsen nu nog om euthanasie toe te passen, omdat er volgens hen nog te veel onduidelijkheden zijn. Zij willen niet het risico lopen om strafrechtelijk te worden vervolgd, omdat zij strafbare feiten zouden hebben begaan..

Wanneer is een arts wel of niet strafbaar bij het uitvoeren van euthanasie

Niet strafbaar

Een patiënt is ongeneeslijk en uitzichtloos ziek, heeft ondraaglijke pijnen. Er zal nooit meer een verbetering in deze toestand op kunnen treden. De patiënt wil niet meer verder leven en heeft met de huisarts een bepaalde dag afgesproken, waarop euthanasie zal worden uitgevoerd. Alles gaat zoals is afgesproken en de patiënt zal bewust zijn van de op handen zijn de euthanasie.

Was strafbaar

Een patiënt is ongeneeslijk en uitzichtloos ziek, heeft ondraaglijke pijnen. Er zal nooit meer een verbetering in deze toestand op kunnen treden. De patiënt wil niet meer verder leven en heeft met de huisarts een bepaalde dag afgesproken, waarop euthanasie zal worden uitgevoerd. Maar op de afgesproken dag ligt de patiënt in coma en reageert niet meer op pijnprikkels. Als de arts nu euthanasie zou verrichten is hij strafbaar. Waarom? Bij euthanasie moet sprake zijn van uitzichtloos en ondraaglijk lijden. En hier ligt het gevoelige punt. Lijden betekent: smart ervaren. En ervaren betekent dat er een vorm van bewustzijn is. In het bovengenoemde voorbeeld lijkt de patiënt geen vorm van bewustzijn te hebben.

Veranderde richtlijnen voor niet aanspreekbare patiënten

Patiënten die niet meer aanspreekbaar waren en geen communicatie met de arts over euthanasie hadden gehad, kregen geen euthanasie. Inmiddels zijn de richtlijnen veranderd voor niet aanspreekbare patiënten. In medische termen: voor mensen met een verlaagd bewustzijn.

Niet meer strafbaar

De arts is niet meer strafbaar als hij kan zien dat de patiënt reageert op pijnprikkels en vragen. Om de arts te helpen bij het vaststellen of de patiënt pijn ervaart heeft de artsenorganisatie KNMG de richtlijnen aangepast. Dit op verzoek van het ministerie van justitie. Deze richtlijnen gaan volgens een bepaald puntensysteem. Het aantal punten is afhankelijk van de reactie van de patiënt op vragen en pijnprikkels.

Glasgow Coma Scale (GCS) en EMV-Score

Om de verlaging van het bewustzijn te onderzoeken, gebruikt men bij patiënten die op korte termijn kunnen sterven de GCS. Deze bestaat uit het kijken naar drie reacties. De resultaten daarvan worden samengebracht en leveren een bepaalde EMV-score op.

De drie reacties binnen de Glasgow Coma Scale

Het openen van de ogen (E)aantal puntenDe motorische reactie (M)aantal puntenDe verbale reactie (V)aantal punten
Houdt ogen gesloten1Geeft geen reactie op een pijnprikkel1Maakt geen geluid1
Opent ogen na toediening van pijnprikkel2Strekt op een pijnprikkel2Maakt alleen geluiden, geen woorden2
Opent ogen op aanspreken3Buigt abnormaal op een pijnprikkel3Produceert enkele woorden3
Heeft spontaan de ogen open4Trekt terug op een pijnprikkel4Is verward, geeft onjuiste antwoorden4
Lokaliseert op pijnprikkel5Is geörienteerd, geeft juiste antwoorden5
Voert opdrachten uit6

De EMV-score, verlaagd bewustzijn en het wel of niet uitvoeren van euthanasie

De resultaten van de GCS uitslag brengt men nu samen, waardoor een EMV- score wordt bepaald. Deze score geeft de mate van verlaagd bewustzijn aan en is voor de arts een leidraad om euthanasie wel of niet te verrichten.

De verlaagd bewustzijn scorelijst EMV 3 t/m 12

EMV-score 3 t/m 6EMV-score 7 t/m 12 (1)EMV-score 7 t/m 12 (2)
ComaNiet wakker, maar (soms) partieel bewust vanNiet wakker, maar (soms) partieel bewust van
Niet wakker en niet bewust van
Geen lijdenLijden valt niet uit te sluitenLijden valt niet uit te sluiten
Geen tekenen van lijdenTekenen van lijden
Verzoek mag niet worden uitgevoerdUitvoeren kan NIETUitvoeren mag

Bij veel mensen bestaat het idee dat ze recht hebben op euthanasie, maar een arts kan nooit worden verplicht om aan euthanasie mee te werken.
© 2010 - 2024 Henbro, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Doodswens uitvoerbaar via euthanasie en palliatieve sedatieDoodswens uitvoerbaar via euthanasie en palliatieve sedatieDe doodswens van een mens kan heel groot zijn bij ondraaglijk lijden. Er bestaat echter geen automatisch recht op euthan…
Wat is palliatieve sedatie?Wat is palliatieve sedatie?Waarom stelt een arts soms palliatieve sedatie voor een zeer ernstig zieke patiënt voor? En wat houdt dat dan in? Mogen…
Wat is euthanasie?Euthanasie is het opzettelijk levensbeëindigend handelen door een ander dan de betrokkene op diens verzoek. Tenminste, z…
Wanneer mag je euthanasie plegen in Nederland?Wanneer mag je euthanasie plegen in Nederland?Gezondheid speelt een belangrijke rol in ieders leven. Het is dan ook niet heel verwonderlijk dat er over medische onder…

Specialist: de orthodontistEen orthodontist is een tandenspecialist. Hij heeft verstand van de groei van tanden en de vorm van de kaak. In de meest…
Vergelijking gehoorapparatenVergelijking gehoorapparatenJe kunt kiezen uit veel verschillende typen gehoorapparaten. Hoe kies je de juiste? En waar let je op? Nadat je een goed…
Bronnen en referenties
  • De Gelderlander
Henbro (83 artikelen)
Laatste update: 06-06-2017
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.