Plaktest of plakproef bij contactallergie of eczeem

Wanneer de huid pijnlijk wordt of gaat jeuken, kan er sprake zijn van een allergische reactie. Deze kan als een standaard contactallergische reactie te zien zijn of als een eczeem. Er zijn verschillende zalven beschikbaar tegen deze reacties, maar deze werken niet altijd. Zelfs wanneer ze werken is er de kans dat de reactie terugkomt wanneer gestopt wordt met het smeren. Om deze redenen kan het wenselijk zijn te achterhalen waar de reactie vandaan komt. Dit kan door middel van een plaktest.

Wat is een plaktest?

Bij een plaktest, ook wel plakproef genoemd, wordt de huid blootgesteld aan verschillende stoffen die een reactie kunnen veroorzaken. Deze stoffen worden opgeplakt, vrijwel altijd op de rug. Sommige van deze stoffen zullen een reactie veroorzaken, andere niet. De stoffen die een reactie veroorzaken, zijn de stoffen die ook de allergie of het eczeem kunnen veroorzaken.

Negatieve effecten?

Een plaktest is niet aangenaam om te ondergaan. Gedurende een paar dagen moet de patiënt rondlopen met stickers op de rug, die de beweging gedeeltelijk beperken en pijnlijk kunnen zijn. De eventuele reacties die optreden kunnen gevoelig zijn en jeuken. Of er een reactie optreedt of niet, de test blijft vervelend. Er is altijd de kans dat er geen reactie optreedt, de test lijkt dan voor niets te zijn geweest.

Waarom?

Met al die negatieve effecten, waarom dan toch een test ondergaan? Uiteindelijk is het in veel gevallen de enige manier om de reden van een reactie te achterhalen. Wanneer het eczeem of de allergie zoveel problemen veroorzaakt dat het met zalfjes niet op te lossen is, moet iets anders gevonden worden. Als een plaktest het gewenste resultaat heeft, wordt een stof gevonden die u kunt proberen te vermijden. Daarbij duurt de test maar een paar dagen, waardoor hij voor veel mensen de moeite waard is.

Voorwaarden

Er zijn een aantal voorwaarden waaraan u moet voldoen voor u een plaktest ondergaat. Deze zijn hieronder vermeld.

• Er moet duidelijk sprake zijn van allergie of eczeem, bij schimmels en dergelijke heeft de test geen zin
• De huid mag niet verbrand zijn
• Enkele dagen voor de test begint mag u geen cortisonezalf meer smeren
• Vlak voor de test mag geen vette crème gesmeerd worden, anders plakt de test niet goed
• Tijdens de test mag de huid op de rug niet nat worden (dus niet douchen of veel zweten)

Al deze voorwaarden zijn in overleg met de arts.

Wat voor een soort?

Er zijn verschillende plaktesten beschikbaar. De Europese standaardreeks wordt in eerste instantie uitgevoerd. Deze bevat de stoffen die in Europa de meeste allergische reacties veroorzaken. Er zijn meer testen beschikbaar, deze worden afhankelijk van de aanraking met bepaalde stoffen in overleg met de arts toegepast. Veelal zijn deze voor mensen met een beroep of hobby waarbij zij met veel mogelijk irriterende stoffen in aanraking komen.

• Standaardreeks voor kinderen
• Secretaressereeks
• Kleurstoffenreeks
• Tandartsenreeks
• Plastic- en lijmenreeks
• Kappersreeks
• Lichtreeks
• Plantenreeks
• Eigen producten. De arts kan u vragen producten waar u denkt een reactie op te hebben mee te nemen. Denk hierbij aan bijvoorbeeld dierenharen.

Hoe gaat de test in zijn werk?

De test duurt altijd meerdere dagen. Eerst wordt u door uw huisarts doorverwezen naar de dermatoloog. Hier heeft u eerst een gesprek, waarbij naar de beschadigde huid wordt gekeken. Wanneer de dermatoloog vaststelt dat het inderdaad om een mogelijke reactie op een stof gaat (er is dus geen sprake van bijvoorbeeld een schimmel) kan met de test begonnen worden. Op de eerste dag van de test wordt het materiaal op de rug geplakt. Dit kost slechts enkele minuten. De tweede dag blijft het materiaal de gehele dag op de rug zitten, de derde dag wordt het verwijderd. Er wordt gekeken welke stoffen een reactie hebben veroorzaakt. Dit gebeurt meestal door een assistent. Op de vierde dag heeft u nog een afspraak met de dermatoloog. Deze kijkt nogmaals naar de plekken op de rug, voor het geval er een verlate reactie optreedt. Op deze dag heeft u vaak ook het eindgesprek, waarin u de uitslag krijgt en kan kijken hoe u bepaalde stoffen kunt ontlopen. Het eindgesprek kan ook op een later moment plaatsvinden.

Wat te doen als…?

De huid gaat jeuken?

Niet krabben! Blijf van de huid af en probeer uw aandacht ergens anders op te richten.

De huid pijnlijk wordt?

Probeer de pijn te negeren. Het duurt maar even. Als de pijn ondragelijk wordt, kunt u het beste naar de huisartsenpost gaan. Verwijder de test niet zelf.

De test loskomt?

In principe kan de test niet uit zichzelf loskomen. Alleen wanneer het nat wordt of er veelvuldig aangezeten wordt kunnen de plaksels los raken. Als alles nog op zijn plek ligt maar de randen op beginnen te krullen kunt u deze met pleisters terugplakken. Wanneer de test zelf verschuift, neem contact op met uw dermatoloog.

Er na de laatste afspraak een reactie optreedt?

Als er verlaat een reactie optreedt, kunt u deze het beste markeren met een pen. Bij een hevige reactie moet u contact opnemen met uw arts. Het is niet altijd meer te achterhalen welke stof de reactie veroorzaakte, maar eventueel kan de test herhaald worden met een kleinere selectie stoffen.