Soorten stoma's en materialen

Soorten stoma's en materialen Een stoma is een uitgang van een stuk darm of twee urineleiders op de buik, waardoor ontlasting of urine uit de buik komen en opgevangen worden in een zakje. Dit artikel gaat in op de verschillende soorten stoma's en de verschillende systemen waaruit stoma's kunnen bestaan. Er zijn verschillende soorten stoma's en deze kunnen bovendien uit verschillende systemen bestaan. Op hoofdlijnen kunnen drie verschillende soorten stoma's onderscheiden worden:
  1. Het ileostoma
  2. Het colostoma
  3. Het urostoma
Welke soort stoma wordt gebruikt is afhankelijk van het deel van de darm of urinewegen dat is aangetast.

Bovendien zijn er zeer veel verschillende systemen waaruit stoma's kunnen bestaan. Grofweg zijn de stoma's echter in te delen in twee soorten:
  1. De eendelige opvangsystemen
  2. De tweedelige opvangsystemen

Het Ileostoma

Een ileostoma is een stoma met een opening in de buikwand. Hierdoor wordt een stukje dunne darm (Ileum) naar buiten gebracht en omgestulpt. Er wordt slijmvlies aan de buikwand gehecht op dusdanige wijze dat het stoma ongeveer twee centimeter boven het huidniveau uitsteekt. Een Ileostoma produceert dunne ontlasting (feces), zit vrijwel altijd rechts op de onderbuik (eventueel kan dit ook links bij oud littekenweefsel). Indicaties voor een Ileostoma kunnen de volgende zijn:
  • De ziekte van Crohn
  • Colitis ulceroso (ontsteking en zweervorming in de dikke darm)
  • Kwaadaardig gezwel
  • Obstructie van de dunne darm
  • Ontsteking van uitstulpingen, bijvoorbeeld in de slokdarm, dikke darm of de urineblaas
  • Verwonding van de darm door een ongeluk
  • Erfelijke aandoeningen waarbij veel poliepen vorkomen in de dikke darm. Deze kunnen vaak kwaadaardig worden.

Het Colostoma

Het colostoma is, evenals het ileostoma, een stoma met een opening in de buikwand. Door de opening wordt een stukje dikke darm naar buiten gebracht en omgestulpt. Er wordt slijmvlies aan de buikwand gehecht op dusdanige wijze dat het stoma ongeveer een a twee centimeter boven het huidniveau uitsteekt. Afhankelijk van het stuk dikke darm dat aangetast is kan een colostoma op zowel de linker- als rechterzijde van de boven- of onderbuik zitten. De redenen om een colostoma aan te leggen kunnen de volgende zijn:
  • Darmafsluiting in de dikke darm
  • Kwaadaardige gezwellen in de darmen
  • Aangeboren afwijkingen
  • Verwonding van de darmen of de buik door en ongeluk
  • Fistels
  • Ziekte van Crohn
  • Colitis ulceroso
  • Ontsteking van het slijmvlies van de dikke darm

Het Urostoma

Een urostoma is een stoma die wordt aangelegd bij mensen van wie de blaas is verwijderd. Hierdoor is het stoma blijvend. De twee urineleiders worden met behulp van een stuk darm of rechtstreeks in de buikwand vastgehecht. Het stoma steekt uiteindelijk twee tot drie centimeter boven het huidniveau uit en zit op de rechter- of linkerkant van de onderbuik. De redenen om een urostoma aan te leggen kunnen de volgende zijn:
  • Tumoren
  • Trauma
  • Incontinentie
  • Aangeboren afwijkingen
  • Steeds terugkerende urineweginfecties

Eendelige opvangsystemen

Een eendelig opvangsysteem bestaat uit een enkel deel. Het opvangzakje zit aan de huidplak vast. De huidplak volgt de eventuele plooien in de huid van de stomadrager, waardoor deze de stoma nauwelijks voelt zitten. Het systeem is dan ook heel soepel, wat algemeen als een groot voordeel wordt beschouwd. Verder is het stoma minder zichtbaar wanneer men strakke kleding draagt.
Echter het grote nadeel van dit systeem is dat men het hele systeem dient te verwisselen, wanneer het vol raakt. Omdat dit regelmatig dient te gebeuren kunnen huidproblemen ontstaan.

Tweedelige opvangsystemen

De tweedelige opvangsystemen bestaan uit een losse huidplak en een los opvangzakje. De huidplak kan enkele dagen blijven zitten en hoeft pas vervangen te worden als het niet meer goed zit. Hierdoor kan de huid enigszins gespaard worden en zal deze minder snel geïrriteerd raken.
Het nadeel is echter dat het systeem minder flexibel is dan een eendelig opvangsysteem. De drager zal de flens of ring voelen wanneer hij of zij bukt of iets dergelijks. Verder is dit systeem veel beter zichtbaar onder de kleding dan een eendelig opvangsysteem.

Keuze

Meestal gebeurt de keuze voor het te gebruiken materiaal in overleg met de zorgverleners, de stoma verpleegkundige en de uiteindelijke stomadrager en zijn of haar familie. De stomadrager maakt uiteindelijk zelf de keuze, waarbij de volgende zaken afgewogen dienen te worden:
  • Vorm van de buik
  • Conditie en gevoeligheid van de huid
  • Consistentie van de ontlasting
  • Werksituatie (implicaties voor verzorging van het stoma)
  • Overige activiteiten, zoals sporten e.d.
  • Eventuele handicaps (kan de stomadrager of eventueel familie het systeem hanteren?)
Soms blijkt na een aantal weken dat het gekozen systeem en materiaal niet voldoet. In de meeste gevallen kan dan nog worden overgegaan op een ander systeem.
© 2011 - 2024 Sportler, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Leven met een stomaEen stoma, wat is het en wat doet het? Een stoma is een kunstmatig gemaakte uitmonding van de darm waar ontlasting of ur…
Leven met een stomaHoe is het om te leven met een stoma? Het krijgen van een stoma is het schrikbeeld van veel darmpatienten. Maar is dit s…
Urostoma, een stoma om urine af te vloeienUrostoma, een stoma om urine af te vloeienEen urostoma is een stoma die dient om urine af te voeren. Met andere woorden kan dus geen urine via de normale weg nog…
Stoma en stomazorgVeel mensen die met kanker aan de darmen te maken hebben gehad, maar ook mensen met de ziekte van Crohn moeten gebruik g…

Wat te doen tegen snurken?Wat te doen tegen snurken?Is je partner ook weer aan het snurken s'nachts? Veel mensen op middelbare leeftijd snurken wel eens en wordt alleen maa…
Antidepressiva: Fluoxetine en ProzacAntidepressiva: Fluoxetine en ProzacProzac is een bekende naam omdat het wereldwijd ontzettend veel wordt gebruikt bij de behandeling van depressies, eetsto…
Bronnen en referenties
  • Diverse uitgaven Nederlandse Stomavereniging
Sportler (57 artikelen)
Gepubliceerd: 04-06-2011
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.