Antibiotica: bijwerkingen, alcohol, de pil, zon, resistentie

Een antibioticum is een middel dat bacteriën doodt of de groei afremt. Deze wordt gebruikt wanneer er sprake is van een infectie. Antibiotica kan soms ernstige bijwerkingen hebben, maar ook in combinatie met alcohol of zonlicht moet men uitkijken. Soms worden bacteriën resistent tegen antibiotica.

Antibiotica

Antibiotica is een geneesmiddel tegen infectieziekten die veroorzaakt worden door bacteriën, gisten en andere eencelligen. Tegen een virus werkt antibiotica niet. Een griep of verkoudheid, maar ook bepaalde kinderziekten zoals de waterpokken of vijfde ziekte, worden door een virus veroorzaakt. Hiertegen werkt geen antibiotica.

Antibiotica worden tegenwoordig veel synthetisch gemaakt, dit noemt men dan een chemotherapeuticum. In 1912 werd antibiotica voor het eerst ontdekt door Alexander Fleming. Tien jaar later was de antibiotica klaar voor gebruik. Deze werd op de markt gebracht onder de naam penicilline. Deze werden en worden nog steeds bereid uit levende organismen zoals schimmels en bacteriën. Een antibiotica remt de groei van bacteriën of doodt de bacteriën. Er zijn meerdere groepen antibioticum. De drie belangrijkste zijn de eerder genoemde penicilline, aminoglycosiden en tetracycline.

Een breedspectrum antibioticum doodt de meeste soorten bacteriën. Vaak wordt deze gebruikt wanneer er sprake is van een ernstige infectie. Bij lichtere infecties of wanneer bekend is welke bacterie of eencellige de veroorzaker is, wordt er een gerichtere antibioticum gebruikt.

Een antibioticumkuur moet helemaal afgemaakt worden en in een hoge dosering ingenomen worden. Wanneer voortijdig de kuur wordt afgebroken, zijn niet alle bacteriën gedood en zal de infectie terug keren.

Bijwerkingen

Chlooramfenicol, een breedspectrum antibioticum, kan soms een ernstige bloedafwijking veroorzaken. Van penicilline is bekend dat deze soms een allergische reactie veroorzaken, deze kan variëren van wat lichte huiduitslag tot een shock. Ook kan er diarree optreden. Aminoglycosiden veroorzaakt soms nierschade of een gehoorafwijking. Doxycycline en tetracycline veroorzaken een hoge gevoeligheid voor licht met zonnebrand als gevolg. Overige bijwerkingen zijn moeheid als gevolg van een vitaminetekort, treedt op bij langdurig gebruik van een antibioticum, jeuk of een huiduitslag. Andere bijwerkingen staan altijd op de verpakking vermeld.

Alcohol samen met antibiotica?

Antibiotica worden door de lever afgebroken. Wie hier alcohol bij drinkt, bezorgt de lever extra werk want ook alcohol moet door de lever afgebroken worden. Een enkel glaasje alcohol per dag kan geen kwaad, maar meer is te belastend voor de lever. Alcohol en antibiotica samen kunnen bijwerkingen veroorzaken zoals hoofdpijn, misselijkheid en zweten. Wanneer dit het geval is, kan men beter stoppen met het drinken van alcohol. De antibioticumkuur dient eerst helemaal afgemaakt te worden.

Antibiotica en de zon

Een antibioticum kan de huid gevoeliger maken voor zonlicht. Dit komt omdat de antibiotica zich in het lichaam verspreid en ook in de huidcellen terecht komt. Wanneer UV stralen de huid bereiken, ontstaat er een huidreactie die zich uit in zonnebrand. Mensen die normaal niet snel verbranden, kunnen onder invloed van antibiotica ineens snel verbranden. Vooral doxycycline en tetracycline staan hier bekend om. Beter is om de zon zoveel mogelijk te vermijden tijdens de kuur. De overgevoeligheid voor licht verdwijnt weer na de kuur.

De anticonceptiepil oftewel de pil

Antibiotica kan in combinatie met de pil ervoor zorgen dat de pil minder werkzaam is. Het gaat slechts om bepaalde soorten antibiotica. Lees de bijsluiter goed door. Het advies is in deze gevallen dan ook om extra beschermingsmaatregelen te nemen tijdens de antibioticumkuur, totdat er weer 7 anticonceptiepillen zijn geslikt nadat de kuur is verlopen.

Resistentie

Door het toedienen van antibiotica leek men infectieziekten te kunnen voorkomen. Echter, doordat antibiotica veelvuldig gebruikt werden, ontstond er een ongevoeligheid voor antibiotica onder de micro-organismen. Dit wordt ook wel resistentie genoemd. Het probleem ligt in het feit dat men niet continue nieuwe antibiotica kan aanmaken. Om te voorkomen dat er nog meer resistentie onder eencelligen bestaan, moet een antibioticumkuur alleen gebruikt worden wanneer dit strikt noodzakelijk is. Daarbij moet de kuur geheel afgemaakt worden en niet lange dan noodzakelijk is. Wanneer een kuur niet wordt afgemaakt blijven bacteriën in het lichaam achter. Gevolg is dat er een nieuwe kuur aangegaan moet worden met resistentie als gevolg.