Zout is levensnoodzakelijk, maar teveel zout is gevaarlijk

Zout heeft in de loop van de tijd een slechte naam gekregen, maar dat is eigenlijk niet terecht. In vroegere tijden was zout heel kostbaar. Het werd moeizaam gewonnen uit zeewater of zoutmijnen en op plaatsen waar uitgedroogde, zoute meren liggen. Zout moest ook vaak van ver worden gehaald. Het werd daarom in vroegere tijden ook karig gebruikt. Daarnaast was het nodig om vlees en vis te kunnen conserveren. Dat gebeurt zelfs nu nog steeds. Denk maar eens aan de bekende Parmaham die met zout ingewreven wordt en op die manier een langer leven beschoren is. In de tegenwoordige tijd is zout niet meer zeldzaam. Iedereen krijgt er zelfs meestal teveel van binnen. Bakkers en fabrikanten proberen het zout in het eten wel te verminderen, maar niet elke bakker of fabrikant doet daaraan mee. Zout is immers een van de smaakmakers van hun producten.

Zout als smaakmaker

Dat het zout tegenwoordig een slechte naam heeft gekregen ligt dan ook niet aan het zout zelf. Het is meer het te veel aan zout in de kant-en-klaar voeding en in andere producten dat voor die slechte naam gezorgd heeft. Zout is een smaakmaker waarvan door fabrikanten niet alleen gebruik, maar tevens veel misbruik gemaakt wordt. Het zorgt er voor dat ook met minder dure kruiden en ingrediënten in een gerecht toch een smakelijk geheel gemaakt kan worden. Dat is echter juist verkeerd voor de gezondheid van de mensen die het kopen en eten.

Zout is levensnoodzakelijk en tot bepaalde hoogte gezond

Wie helemaal geen zout zou eten, zou ook moeilijker vocht vast kunnen houden. Het lichaam van mensen bestaat voor ongeveer zeventig procent uit water. Zout helpt, om dat vocht vast te houden. Wie transpireert, verliest ook zout. Dat kunt u merken door transpiratievocht te proeven. Als er transpiratievocht op uw lippen staat en u likt dat af, smaakt dat zout. Dat verloren zout en het water moet ook weer aangevuld worden om de zout/vochtbalans in evenwicht te houden.

Veel drinken op warme zomerdagen

Veel drinken tijdens warme dagen is dan ook prima, maar ook een kop soep en een warme hap kunnen helpen, omdat daar altijd het verloren zout weer mee aangevuld kan worden. Wie overmatig transpireert, kan zelfs een tekort aan zout krijgen.

Dieren hebben ook behoefte aan zout

Ook dieren hebben zout nodig om gezond te kunnen blijven. Dieren zoeken vaak zelf naar zout. Ook zij kunnen het water in hun lichaam alleen vasthouden door het zout. Dieren gebruiken echter niet meer zout dan zij nodig hebben. Als dieren te veel zout binnenkrijgen, is dat meestal veroorzaakt door de mensen die hen verzorgen.

Zoutstenen

Wilde dieren vinden vaak zoutstenen die behalve zout ook diverse mineralen bevatten, waaraan ze likken om wat zout binnen te krijgen. De plaats van die likstenen vergeten ze niet en die worden van generatie op generatie doorgegeven. De dieren gaan er naar toe zodra ze weer wat zout nodig hebben.

Te veel zout kan gevaarlijk zijn voor de bloeddruk

Wij mensen hebben voor onze gezondheid slechts weinig zout per dag nodig. Zout is echter een smaakmaker en veel mensen vinden zoute en hartige hapjes erg lekker. Zo krijgen veel mensen ongemerkt meer zout binnen dan goed voor hen is. Vooral op hogere leeftijd kan dat leiden tot hoge bloeddruk en dat kan heel gevaarlijk zijn. Onder anderen voor de aderen en het hart.

De industrie doet vaak te veel zout in de voedingsmiddelen

De meeste mensen hebben intussen echter wel in de gaten dat er door de industrie te veel zout in onze voedingsmiddelen gedaan wordt. Chips, snoepjes, koekjes drop, enzovoort bevatten al veel zout, maar vooral de kant-en-klaar levensmiddelen, zoals pizza, lasagne, diepvriesmaaltijden, sauzen en soepen, snacks, enzovoort, bevatten veel te veel zout.

Langzaam verandert er iets

Zelfs brood, dat toch dagelijks gekocht en gegeten wordt, bevat vaak te veel zout. Er zijn echter steeds meer goede bakkers die beter op het zoutgehalte gaan letten en hun brood en broodproducten met minder zout klaar maken. Dat heeft voor de bakkers nog een extra voordeel: deeg dat met minder zout klaargemaakt wordt, rijst vaak ook beter. Zeker als het ook nog eens met zuurdesem bewerkt wordt.

Een overmaat aan zout houdt het vocht in het lichaam vast

Te veel zout zorgt er echter voor dat er ook meer vocht in het lichaam vastgehouden wordt. Een overmaat aan vocht zorgt voor meer gewicht, een te hoge bloeddruk en daardoor op den duur zelfs hartproblemen. Veel mensen krijgen dan "plastabletten" van de dokter om het overtollige, vastgehouden vocht in het lichaam te kunnen verwijderen. Op die manier hoeft het hart wat minder rond te pompen.

Minder zout in het eten gebruiken

Wie om gezond te kunnen blijven of vanwege een te hoge bloeddruk minder zout wil gaan gebruiken, kan dat oplossen door geen kant-en-klaar producten meer te eten en zelf eten klaar te maken. Met kruiden, zoals peterselie, bieslook en selderij kunt u ervoor zorgen dat er minder of zelfs geen zout nodig is om het eten smakelijk te maken.

Laurierblad geeft smaak aan het eten

Vooral ook laurierblad kan daarbij helpen. Een pompoensoep die getrokken is met vijf laurierbladen en waar wat bieslook en peterselie aan toegevoegd is, smaakt al heel goed.

Zout is ook geneeskrachtig

Zout wordt ook vaak gebruikt als geneesmiddel. Vooral bij verkoudheden. Dampen met in kokend water opgelost zout is bijvoorbeeld goed voor de luchtwegen als men een fikse verkoudheid heeft. Gorgelen met zout water kan ook de keelpijn verlichten en ontsmet bovendien de keel.

Verstandig omgaan met zout en voldoende water drinken

Maak zelf het eten klaar met natuurlijke elementen. Bak bijvoorbeeld zelf brood met natuurlijke elementen als meel, boter, verse gist, ei, water of melk en een beetje zout. Het maakt niet uit of u dat brood bakt met of zonder de broodbakmachine.

Zelfgemaakt eten bevat vaak minder zout

Zelf sauzen maken, zelf soep trekken en zelf vlees en vis bereiden zonder al die extra’s die de fabrikanten verzinnen is eveneens een goed idee. U bepaalt dan zelf hoeveel zout er in uw eten gaat en dat is in de regel veel minder dan de fabrikant erin doet.

Smakelijker eten

Daarnaast smaakt zelf bereid voedsel van verse ingrediënten veel beter. Wie zelf kookt gebruikt gemakkelijker kruiden en verse smaakmakers als uitjes, sjalotjes, prei, peterselie, selderie en dergelijke. Ook gedroogde kruiden kunnen daar goede diensten bij leveren. Het toevoegen van kruiden kost meestal niet veel tijd, maar levert wel een veel smakelijker geheel op.

Water regelt het zoutgehalte in het lichaam

Water helpt de hoeveelheid zout in het lichaam te reguleren, dus zorg dat u ook regelmatig water drinkt en per dag voldoende vocht binnen krijgt. Op die manier wordt het zout regelmatig opgelost en uitgescheiden.

Zelf een sausje maken kost meestal weinig tijd

Als u het goed aanpakt, kost het u niet eens meer tijd. Het maken van een sausje kost evenveel tijd als het aanmaken van een kant-en-klaar sausje uit de supermarkt. Het moet immers allebei toch aangemaakt en verwarmd worden. Het zelfgemaakte sausje is echter smakelijker. Alleen al om dat het vers bereid is en er meestal alleen verse, natuurlijke ingrediënten aan te pas komen.

Lees verder

• Eiwitten in de voeding hebben wij nodig, vlees niet altijd
• Geen eitje zo lekker en gezond als van de eigen kip
• Gezond leven met zelfgemaakte gerechten als brood en ragout