Het belang van eiwitten

Eiwitten vormen een belangrijke bouwstof en brandstof voor ons. Zo is ons lichaam voor 17% opgebouwd uit eiwitten. Het bestaat voor een groot deel uit eiwitstructuren; denk maar aan botten, haren, nagels, bloed, bindweefsel, pezen, spieren, organen, hormonen en enzymen. Het is dus van belang dat je voldoende eiwitten binnenkrijgt. Helaas bestaat bij de meeste mensen de voeding uit koolhydraten. Hoe komen we dan toch aan voldoende eiwitten?

Aminozuren

Eiwitten splitsen zich in de dunne darm in aminozuren. De enzymen die eiwitten splitsen zijn proteasen. Via de bloedbaan komen de aminozuren uiteindelijk bij alle lichaamscellen. Het lichaam gebruikt aminozuren voor:

• De aanmaak van lichaamseigen eiwitten voor organen en weefsels
• De aanmaak van enzymen
• De aanmaak van hormonen en neurotransmitters
• Het ontgiften van weefsels
• De aanmaak van diverse organische stoffen

Biologische waarde

100 gram voedingseiwit maakt een bepaalde hoeveelheid lichaamseiwit aan. Dit is de biologische waarde van eiwit. Zo heeft een ei een waarde van bijna 100% en vis en vlees een gemiddelde waarde van 70%.

Onze voeding kunnen we waardevoller maken door voeding te combineren om bepaalde aminozuren aan te vullen. Een voorbeeld hiervan zijn peulvruchten. Wanneer je die gebruikt samen met granen, gaat de waarde van peulvruchten van 30% naar 70%. Peulvruchten bevatten namelijk het aminozuur lysine en granen het aminozuur methionine. Deze twee aminozuren samen met vitamine C vormen het aminozuur carnitine. Carnitine komt normaal gesproken alleen voor in dierlijke producten en zorgt voor energie. Door de combinatie peulvruchten met granen, zijn peulvruchten een eiwitbron. Zonder granen zijn peulvruchten eerder een bron van koolhydraten.

Hoeveelheden

Vroeger dacht men dat je 70 gram eiwit per dag nodig had. Uit recente onderzoeken is echter gebleken dat dit te veel is. Er wordt nu uitgegaan van 30-40 gram eiwit per dag. Hierbij wordt uitgegaan van een gemiddelde situatie. Bij een zwangerschap, topsport of zware lichamelijke arbeid zou 70-80 gram per dag ideaal zijn. Bij nierproblemen is het juist weer belangrijk om niet zoveel binnen te krijgen. Denk in dat geval aan 20-30 gram per dag.

Een goed werkende spijsvertering kan 20-30 gram eiwit per 4 uur verwerken zonder negatieve werking. Wel is dit per persoon verschillend. Het hangt af van lichaamsbouw, gewicht, sekse, de activiteit en aanwezigheid van spijsverteringsenzymen en maagzuur.

Om eiwitten efficiënter naar de plek van bestemming te krijgen is het van belang de hoeveelheid koolhydraten te verminderen. Wanneer het lichaam zowel eiwitten als veel koolhydraten moet verteren, gaan de verteringssappen met elkaar strijden en neutraliseren ze elkaar. Het gevolg daarvan is dat we voedsel niet op de juiste manier verteren. Het kost energie en er ontstaan rottende bestanddelen in de darmen. In het westerse voedingspatroon zijn de eiwitten veelal vervangen door koolhydraten. Een eiwittekort kan het immuunsysteem ondermijnen en zelfs tot kanker leiden. Het is dus van belang dat dit weer wordt teruggedraaid voor ieders gezondheid. Maar pas ook op dat je geen overconsumptie krijgt, want ook dit veroorzaakt problemen.

Voorbeelden van voeding

Voor een eiwitrijke voeding waarbij rekening wordt gehouden met de biologische waarde kun je denken aan:

• Erwtensoep met roggebrood
• Humus met brood
• Elke dag twee eieren
• 70 gram kwark
• 100 gram yoghurt
• 30 gram peulvruchten (droog gewicht)
• 75-100 gram vis en vlees
• 100 gram zaden