Opzouten! Naar een verlaging van de zoutconsumptie

Edith Schippers, ministers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de voedingsindustrie zetten maandag 27 februari 2014 hun handtekening onder het Akkoord Verbetering Productsamenstelling. Een van de doelen van deze overeenkomst is om het zoutgehalte in producten te verlagen, zo moet een gezonder productaanbod voor de consument ontstaan. Edith Schippers, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de voedingsindustrie zetten maandag 27 februari 2014 hun handtekening onder het Akkoord Verbetering Productsamenstelling. Een van de doelen van deze overeenkomst is om het zoutgehalte in producten te verlagen, zo moet een gezonder productaanbod voor de consument ontstaan.

Teveel zout!

Elke Nederlander krijgt gemiddeld elke dag 9 gram zout binnen volgens de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), zonder dit zelf echt te kunnen beïnvloeden. De Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) bedraagt 6 gram zout per dag. Producten waar veel zout in zit zijn onder andere brood, vleesproducten en kaas. Ook in kant-en-klaarmaaltijden, pizza's, soepen, sauzen en hartige snacks zit veel zout. Zout zit niet alleen in producten waar u dit in verwacht, maar ook onder andere in roomijs, koekjes en gebak. De NVWA heeft onderzoek gedaan naar het zoutgehalte van vleeswaren, kaas, kant-en-klaar maaltijden, sauzen en chips. Uit deze resultaten kon geconcludeerd worden dat deze levensmiddelen nog steeds teveel zout bevatten. In een standaard pizza zit al ruim 6 gram zout.

Zout is opgebouwd uit natrium en chloride. Wanneer het gaat over de effecten van zout, dan spreken we over natrium. Natrium is het 'foute' deel waaruit zout bestaat en het levert de ongewenste effecten voor de gezondheid op. Van al het zout dat we binnenkrijgen is 80% al verwerkt in eten en drinken, maar 20% voegen we zelf toe tijdens het koken of op tafel. Zes gram zout komt overeen met 2,4 gram natrium.

Teveel zout is voor iedereen slecht. Mensen met een hoge bloeddruk moeten al oppassen, zo ook mensen met overgewicht. Zij hebben vaak al een verhoogde bloeddruk, waardoor zij ook een verhoogde kans hebben op hart- en vaatziekten. Ouderen moeten ook extra oppassen met zout, de nieren van ouderen werken vaak minder goed waardoor ze minder natrium kunnen uitscheiden. De nieren van baby's en kinderen kunnen veel zout nog niet aan, aangeraden wordt om geen extra zout toe te voegen bij het eten zodat baby's en kinderen niet aan de zoutsmaak wennen.

Waarom is het consumeren van teveel zout nu zo slecht?

Er zijn verschillende ongewenste effecten bij het eten van teveel zout:
Verhoogde bloeddruk. Door het eten van teveel zout kan de bloeddruk worden verhoogd, de druk op de bloedvaten wordt verhoogd.

• Hart- en vaatziekten. Een verhoogde bloeddruk geeft indirect een verhoogde kans op hart- en vaatziekten.
• Nierziekten. Door een te hoge zoutinname moeten de nieren extra hard werken om het zout via de urine uit te scheiden. Hierdoor kunnen de nieren beschadigen.
• Maagkanker. Er zijn verschillende aanwijzingen dat het risico op maagkanker toeneemt door het eten van teveel zout.
• Botontkalking. Ben een te hoge zoutinname wordt er meer natrium met calcium uitgescheiden. Deze twee mineralen hebben samen een wisselwerking. Calcium is belangrijk voor de opbouw en het onderhoud van de tanden en botten.

Met het Akkoord Verbetering Product wordt het voor de consument mogelijk om met een gezonde voeding de ADH van zout niet te overschrijden. Om dit te bereiken zullen bedrijven zelf ambitieuze en haalbare doelen stellen. Minister Schippers zal een wettelijk adviescomité instellen om de afspraken in het akkoord onafhankelijk te toetsen.

De PVDA, SP, D66, CDA, ChristenUnie en de consumentenbond vinden deze afspraken te vrijblijvend. Zij zijn bang dat de gemaakte afspraken niet werken, en stemmen in voor een wet. Arno Rutte van de VVD stemt niet in voor een wet, volgens hem bepaal je zelf wat en waar je eet. Ook zegt hij dat we door de open economie producten uit het buitenland niet zullen weren. In deze producten is het zoutgehalte niet verlaagd. Het voedingscentrum, kinderartsen en de World Health Organisation pleiten al jaren voor zoutvermindering in levensmiddelen. Volgens het voedingscentrum zijn we op de goede weg, maar we zijn er nog niet.

Wat kunt u zelf doen?

Lees goed de etiketten, hier moet het zoutgehalte opstaan. Let op het verschil tussen zout en natrium. Soms staat de hoeveelheid natrium per 100 gram op een etiket, waardoor het lijkt alsof u een product kiest waar weinig zout in zit. In de toekomst mag alleen de hoeveelheid zout op het etiket staan, fabrikanten hebben tot 2016 de tijd om alle etiketten aan te passen. Ziet u een etiket waarop het natriumgehalte staat vermeld, dan kunt u dit getal met 2,5 vermenigvuldigen voor de hoeveelheid zout. Verder kunt u letten op claims en het vinkje. Als er een vinkje op een verpakking staat vermeld betekent dit dat er minder zout in het product zit, maar ook minder (verzadigd) vet, minder suiker en/of meer vezels in vergelijking met andere producten binnen dezelfde productgroep. Als laatste tip kunt u zelf op het zoutgehalte letten door zelf vers te koken, hierdoor weet u wat u eet!