Gezonde melk, rauwe melk

Al eeuwen lang drinken Nederlanders melk. De afgelopen decennia heeft de rauwe melk echter plaats gemaakt voor de bewerkte en gepasteuriseerde of gesteriliseerde melk. Deze is volgens de voedsel- en warenautoriteit veiliger, schadelijke bacteriën worden namelijk tijdens de verhitting gedood. Helaas worden bij deze zelfde verhitting ook de waardevolle bacteriën gedood en enzymen en eiwitten gedenatureerd. De vraag is hoe gezond de bewerkingen van de melk nu daadwerkelijk zijn.

Bewerkingen van melk

Voordat melk in de supermarkt komt, krijgt deze vele bewerkingen. Het begint bij het ophalen van de melk door de melkproducent. Een melkwagen komt een aantal keer per week melk halen bij de boeren, waarbij de melk van wel duizend koeien bij elkaar komt. Deze melk is goed gekoeld, zodat bacteriën minder snel kunnen groeien. Eenmaal aangekomen in de fabriek wordt de melk verhit, ziekteverwekkende bacteriën gaan door deze hittebehandeling dood. Na deze verhitting wordt de melk ontvet door deze te centrifugeren. De vetdeeltjes worden zo als het ware uit de melk geslingerd waarna deze worden gebruikt voor bijvoorbeeld slagroom of boter. Voor de halfvolle of volle melk wordt een deel van het melkvet weer terug in de melk gestopt. De melk wordt hierna gehomogeniseerd, waarbij de vetdruppeltjes zo klein worden gemaakt zodat deze niet meer kunnen opromen in de melk. Na deze bewerkingen kan de melk verpakt worden en komt deze in de supermarkt.

Samenstelling melk

Melk bestaat voor zo'n 87 procent uit water. De overige ingrediënten bestaan uit vet, eiwitten, melksuikers, vitamine en mineralen. Gemiddeld genomen kan men zeggen dat melk vier procent vet, vier procent eiwit en vier procent melksuiker bevat. De overgebleven procent bestaat uit de vitamine en mineralen in de melk. Naast deze hoofdbestanddelen bevat melk ook enzymen, namelijk galactase, fosfatase en lipase. Deze enzymen zitten van nature in de melk zodat het kalf de melk goed kan verteren. Ze splitsen vet en eiwit deeltjes in kleinere stukjes zodat deze makkelijker door het lichaam opgenomen kunnen worden. Daarnaast bevat melk goede bacteriën.

Gezondheidsvoordelen van rauwe melk

Rauwe melk is melk die geen bewerkingen heeft ondergaan. De melk is niet warmer geworden dan de lichaamstemperatuur van de koe. Het voordeel hiervan is dat de vitamine, enzymen en goede bacteriën in de melk niet zijn gedenatureerd en gedood. De van nature in melk voorkomende enzymen helpen bij de vertering van de melk. De goede bacteriën in de melk zoals Lactobacillus Acidophilus zorgen voor een goede darmflora. De darmflora helpt de mens bij de vertering van voedsel. Tevens zullen de goede bacteriën ervoor zorgen dat gevaarlijke ziekmakende bacteriën minder snel zullen uitgroeien in de darmen. Ook is bekend geworden dat de ziekmakende bacteriën die in rauwe melk nog aanwezig kunnen zijn, juist het afweersysteem kunnen uitdagen en zo versterken. Tenslotte beweren sommige mensen dat hun allergie of eczeem klachten zijn verdwenen na het drinken van rauwe melk. Wetenschappelijk bewijs hiervoor ontbreekt echter.

Gezondheidsrisico's van rauwe melk

Het drinken van rauwe melk wordt afgeraden door het voedingscentrum, tenzij deze van tevoren verhit wordt. De melk kan namelijk schadelijke bacteriën bevatten die je ziek kunnen maken. Vooral voor kleine kinderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem kan dit fataal zijn. Met de hygiëneregels van tegenwoordig is de kans op schadelijke bacteriën in melk niet zo groot. De uiers worden namelijk gereinigd en de melk wordt direct gekoeld. Toch is rauwe melk af te raden voor kleine kinderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem omdat de gevolgen fataal kunnen zijn.

Verkrijgbaarheid van rauwe melk

Rauwe melk is zelden dan wel nooit verkrijgbaar in de Nederlandse supermarkt. Er zijn wel steeds meer boeren die rauwe melk verkopen. Zij kunnen hiervoor meer geld vragen dan ze er van de melkproducenten voor krijgen. Volgens wet en regelgeving moet er bij de verkoop van rauwe melk aan de consument altijd vermeld worden dat de melk voor consumptie gekookt dient te worden. Als je wil weten of er bij jou in de buurt rauwe melk verkocht wordt, zou je een lokale boer kunnen vragen of dit nazoeken op het internet.

Lees verder

• Gezonde melk, A2 melk
• Gezonde melk, Biologisch melk
• Gezonde melk, geitenmelk
• Gezonde melk, Weidemelk