Is tofu gezond?

Tofu, het is al jaren bekend als een volwaardige vleesvervanger. Steeds meer mensen willen om diverse beweegredenen minder of zelfs in het geheel geen vlees meer eten. Volgens een onderzoek van de Universiteit in Wageningen was in 2012 zo'n 4,5 procent van de Nederlandse bevolking vegetariër of veganist, daarnaast zijn er ook mensen die de consumptie van vlees langzamerhand afbouwen. In dit geval dien je dus op zoek te gaan naar vervangende levensmiddelen, die kunnen voorzien in de opname van voedingsstoffen die je hierdoor mist. Tofu, is zo’n product. Gebruik hiervan vindt zijn oorsprong in Azië, alwaar men heeft ontdekt dat het over een zeer goede voedingswaarde beschikt. Het is onder andere erg eiwitrijk, hierdoor zou het een perfect alternatief voor vlees zijn.

Wat is tofu eigenlijk?

Tofu wordt gemaakt van de sojaboon, om precies te zijn wordt het gemaakt door sojamelk te stremmen met natuurlijke mineraalrijke coagulanten op basis van calcium en magnesium. Het hoofdbestanddeel, soja, is gemaakt van bonen (peulvruchten) afkomstig van de sojaplant.

Is tofu gezond?

Veel eiwitten

Zoals in de tabel te zien is beschikt 100 gram biologische tofu van de Albert Heijn over wel 12 gram eiwit. Dit is een zeer royale hoeveelheid. Eiwit is een belangrijke stof voor het lichaam aangezien het de bouwstof van het menselijk lichaam is. Het onderhoudt en verstevigt de spieren. Fanatieke fitnessers hebben baat bij de consumptie van meer eiwit. Hier is tofu een perfect product voor.

Vitaminen en mineralen

Op het gebied van vitaminen zitten er wel een aantal in tofu, maar deze zijn niet in dergelijke hoeveelheden dat ze een grote bijdrage hebben aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. In 100 gram tofu zit 5% van de ADH van vitamine B9. Vitamine B1, B2 en B6 zijn allen goed voor 4%.

Voor mineralen ligt het wat beter voor tofu. Zo zit er 20% van het ADH aan calcium in. Voor magnesium is dit 31%, gevolgd door selenium met 14% en fosfor met 12%. Als laatste zit er voor 11% van de ADH aan koper in.

Soja in tofu

Soja is rijk aan fyto-oestrogenen, dat wil zeggen een plantaardige vorm van het hormoon oestrogeen. Specifieker is soja rijk aan isoflavonen, weer een vertakking van genoemde fyto-oestrogenen. Oorspronkelijk komt soja uit Azië maar wordt nu ook elders geproduceerd. Vanwege het feit dat soja het hoofdbestanddeel is van tofu, ontstaan er automatisch vraagtekens bij de werkelijke gezondheid van tofu. Soja is de laatste tijd immers niet altijd even positief uit de verf gekomen, waardoor tofu hierin automatisch wordt meegenomen. Meerdere studies hebben bijvoorbeeld het eventuele risico op borstkanker aangetoond, omdat een te hoge opname van dit stofje de hormoonbalans in de war zou brengen. Daarentegen hebben andere studies weer aangetoond dat het in een dergelijk geval moet gaan om veel te hoge concentraties. Opname van gematigde hoeveelheden zou er juist voor zorgen dat het risico op de vorming van borstkanker verminderd wordt. Wanneer je deze uitkomsten naast elkaar legt, ontstaat op het eerste gezicht vrijwel alleen maar verwarring. Dus is tofu wel gezond? Is het een goede vervanger voor vlees?

Hoe zit het dan precies met soja?

Er is in januari 2016 geen eenduidige conclusie beschikbaar, wel is duidelijk dat de ingenomen hoeveelheid een grote rol speelt. Tevens is ook naar voren gekomen, dat het gevaar voornamelijk ontstaat doordat een groot deel van soja genetisch gemodificeerd is. Dit is een techniek waarbij eigenschappen van andere planten, bacteriën of gisten worden gekruist met (in dit geval) soja. Daardoor is tofu ook niet meer de ‘tofu zoals men het bedoeld heeft’. Zoals met vele andere levensmiddelen brengt dit risico’s met zich mee, omdat de natuurlijke werking van soja, of anders gezegd, de manier waarop de natuur de werking van het product bedoeld heeft, wordt gewijzigd.

Tofu heeft op papier daarentegen toch echt behoorlijk wat voordelen, bijvoorbeeld een hoge concentratie onverzadigde vetten en omega 6, een positieve invloed op het hormoon oestrogeen, waardoor het kan helpen bij de bestrijding van kanker (waaronder borstkanker), overgangsverschijnselen en hart- en vaatziekten en heeft een hoog gehalte eiwitten. Met name laatstgenoemde is belangrijk indien het product wordt genuttigd als vleesvervanger, vlees is immers sinds jaar en dag één van de belangrijkste bronnen van eiwit voor de mens.

Conclusie

In principe is er geen concreet antwoord. Gesteld kan worden dat gematigde inname van tofu geen risico zou moeten vormen voor de gezondheid. Sterker; tofu zou juist gezond moeten zijn. Eigenlijk geldt exact hetzelfde voor vlees. Tegenwoordig is het verre van onduidelijk waar de producten die wij consumeren nou echt uit bestaan, of het nou om vlees gaat of vleesvervangers. Het beste is te letten op de afkomst van het product en eventueel uit te zoeken op welke wijze het product is geproduceerd (natuurlijk of gemanipuleerd). Dus concreet is tofu absoluut een gezonde keuze, maar zoals met alles geldt de vuistregel: geniet, maar met mate!