Hoe kan ik zelf brood maken en is dat gezond?

Heerlijk wakker worden met de geur van versgebakken brood, wie wil dat nou niet? Zelf brood bakken is met de grote diversiteit aan verschillende broodbakmachines die tegen lage prijzen vrijwel overal te koop staan makkelijker geworden dan ooit. Vrijwel iedere supermarkt biedt ook kant-en-klare broodmixen aan, welke als toevoeging vaak alleen wat water en boter nodig hebben. De machine doet verder de rest en het verse brood kan na een paar uurtjes al meteen aangesneden worden! Er zijn echter ook nog andere manieren om zelf brood te bakken. Door zelf verse broden te bakken kan ook zelf bepaald worden hoe gezond het brood wordt en welke voedingswaarde het brood bevat.

De voordelen van zelf brood bakken

Er zijn verschillende manieren om zelf brood te bakken. De broodbakmachine die in veel varianten verkrijgbaar is, niet te groot is en tegen zeer schappelijke prijzen te verkrijgen is, is de eenvoudigste manier om brood te bakken. Zeker als het zelf brood bakken in de broodbakmachine gecombineerd wordt met een pak kant-en-klare broodmix. Dergelijke broodmix is bij vrijwel iedere supermarkt te koop en is bijna altijd goedkoper dan een brood uit de supermarkt. Bij een kant-en-klare broodmix hoeft vaak alleen water en wat boter toegevoegd te worden, waarbij alles los in de machine kan worden gedaan. De broodbakmachine doet vervolgens de rest; het mengen, kneden, laten rijzen van het deeg en het bakken van het brood. Deze manier is wel de meest eenvoudige manier, maar er is op deze wijze weinig invloed mogelijk op het uiteindelijke resultaat.

Kant-en-klare broodmix voor de broodbakmachine

Bij het gebruik van een kant-en-klare broodmix is het ook mogelijk om zelf toevoegingen in de broodbakmachine te doen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan nootjes of andere ingrediënten die het brood een speciale bite of smaak mee kunnen geven. Door het brood op deze manier te maken is het nog steeds een snel en eenvoudig klusje, maar kan de smaak van het uiteindelijke brood al meer beïnvloed worden.

Recept om zelf een broodmix of deeg te maken

Het is natuurlijk ook mogelijk om zelf een mix van ingrediënten te maken en de broodbakmachine vervolgens het werk te laten doen. Gebruik hiervoor een standaardrecept voor brood en experimenteer vanuit deze basis vervolgens verder. Gebruik bijvoorbeeld speciale ingrediënten voor het brood of verander het percentage zout in het brood. Bij een basisrecept van brood wordt als uitgangspunt altijd de bloem of het meel gebruikt. Als we deze hoeveelheid op 100% zetten, is er 60% water nodig en 2% van de hoeveelheid meel in zout, 2% gist en 2% broodverbeteraar. Eenvoudiger gezegd, voor 250 gram meel als basis hebben we het volgende recept:

• 250 gram meel
• 150 ml water
• 5 gram zout
• 5 gram gist
• 5 gram broodverbeteraar

Als meel kan gebruikgemaakt worden van volkorenmeel of normaal meel. Volkorenmeel wordt algemeen als meer gezond beschouwd. Als gebruikgemaakt wordt van gedroogde gist, moet de helft van het genoemde percentage gist gebruikt worden. In het genoemde voorbeeld zou dit betekenen dat er 2,5 gram gedroogde gist gebruikt moet worden.

Is zelf brood bakken goedkoper dan een kant-en-klaar brood?

Brood bakken door middel van een broodbakmachine lijkt een dure hobby, maar in feite valt dit wel mee. De ingrediënten zijn vaak vele malen goedkoper dan een kant-en-klaar brood, zelfs bij het gebruiken van een pakje broodbakmix. Ook als daarbij de energiekosten worden meegenomen, kost het zelfgemaakte brood minder dan in de supermarkt. Als we voor een brood uit de supermarkt 2,00 euro nemen en voor een pakje broodbakmix minder dan 1 euro, wordt al snel duidelijk dat zelfs inclusief het energieverbruik de broodbakmachine nog steeds iets goedkoper is dan zelf brood kopen. De broodbakmachine zelf is natuurlijk wel een kleine investering, de prijzen hiervan variëren tussen de 50 en 200 euro voor een gemiddelde broodbakmachine. De prijs is enerzijds afhankelijk van merk en kwaliteit, maar anderzijds van de mogelijkheden die de machine biedt. Zo zijn er ook machines die bijvoorbeeld op een timer kunnen werken, waardoor je daadwerkelijk 's ochtends gewekt kunt worden door de geur van vers gebakken brood! Als we rekenen dat één brood toch twee tot drie dagen meegaat en op ieder brood ongeveer 50 cent wordt bespaard, levert dit op dat een broodbakmachine van 100 euro na ongeveer 1,5 jaar al volledig terugverdiend is. Als er gebruikgemaakt wordt van losse ingrediënten in plaats van de complete broodbakmix uit de supermarkt, kan dit zelfs al eerder!

Zelf brood maken zonder broodbakmachine

Het is ook mogelijk om brood te bakken zonder tussenkomst van een broodbakmachine. Dat kost echter wel wat meer werk, maar heeft als voordeel dat de vorm van het brood niet door het toestel bepaald wordt en dat er geen gat onder in het brood zit. Door het gebruik van een kneedhaak onder in de bak waar het brood in gemaakt wordt bij een broodmachine, zit hier altijd een klein gat. Voor sommigen is dit storend, echter is het ook mogelijk om brood te maken zonder broodbakmachine.

Het bakken van eigen brood

Zelf brood maken kost niet zoveel tijd als dat het lijkt; het totale proces duurt een uur of drie, maar de inspanning die gedaan moet worden is ongeveer een kwartiertje. Tussendoor kunnen dus andere dingen gedaan worden. Als recept kan gebruikgemaakt worden van het basisrecept voor de broodbakmachine; het principe is immers uiteindelijk hetzelfde. Vaak wordt wel wat boter toegevoegd, hiervoor kan in het voorbeeld ongeveer 20 gram boter gebruikt worden. Doe alle ingrediënten bij elkaar in een grote kom en meng het door elkaar. Doe dit met je handen. Uiteindelijk wordt het deeg steeds homogener. Het zal wellicht voorkomen dat het deeg blijft plakken aan je handen, hiervoor kun je wat meel over je handen doen. Als het deeg goed gekneed is kan het deeg rijzen. Laat het deeg hiervoor ongeveer drie kwartier rusten. Het gerezen deeg kan vervolgens voorzichtig in de juiste vorm gekneed worden en op een bakplaat gelegd worden. Wederom drie kwartier later kan het deeg op ongeveer 190 graden in de oven afgebakken worden gedurende 40 minuten. Zet de oven niet op een te hoge temperatuur; dan kan de bovenkant verbranden. Als het brood klaar is, klop dan even aan de onderkant van het brood. Als het hol klinkt is het brood goed (dan is het niet meer vochtig of deegachtig van binnen)

Is zelf brood bakken gezond of ongezond?

Het grote voordeel van zelf brood bakken, of het nu met een machine is of zonder, is dat er zelf bepaald kan worden wat er in het brood gaat. Hierdoor is het mogelijk om voor gezondere ingrediënten en toevoegingen te kiezen. Gezond hierbij is met name het gebruik van voltarwemeel of roggemeel. Ook speltmeel kan gebruikt worden, hier zitten minder gluten in waardoor het in ieder geval voor mensen met een glutenallergie gezonder is om te eten. Wel is dit lastiger met bakken, het deeg is wat slapper bij speltmeel.