Is kaas gezond of ongezond

Gemiddeld eten we als Nederlanders meer dan 19 kilo kaas per persoon per jaar. Een voorverpakt plakje kaas is meestal zo rond de 20 gram, dus dit betekent dat we per persoon bijna 1000 plakjes kaas per jaar eten; een enorme hoeveelheid. Bij deze getallen staan we niet vaak stil, maar een dergelijke hoeveelheid zorgt ervoor dat kaas een grote invloed op onze gezondheid kan hebben. Aangezien we dusdanig veel kaas eten, is het belangrijk om te weten of kaas gezond of ongezond is en welke soorten kaas het meest gezond zijn.

Sinds wanneer wordt kaas gemaakt?

Sinds mensenheugenis wordt er al kaas gegeten, men denkt zelfs dat het nuttigen van kaas teruggaat tot de allereerste boeren. Echte bewijzen hiervoor zijn er nauwelijks, hoewel we de eerste gereedschappen voor het produceren van kaas kunnen dateren in een periode bijna 3000 jaar geleden. Kaas had in die periode wel een andere betekenis voor de mensheid; waar kaas nu vooral een luxeartikel is, was het maken van kaas toen bittere noodzaak. Net als het zouten van vis was het maken van kaas essentieel voor het houdbaar maken van levensmiddelen.

Waarom wordt kaas gemaakt?

Melk is onbewerkt niet lang houdbaar en om eventuele voorraden uit goede tijden te kunnen bewaren was het belangrijk om een manier te vinden om de melk houdbaar te maken. Deze manier werd gevonden in het maken van kaas. Dit is ook de reden dat kaas in veel verschillende delen van de wereld gemaakt wordt, met in iedere regio weer een andere manier van kaasproductie. In Nederland heeft deze manier voor het houdbaar maken van melkoverschotten ertoe geleid dat we uiteindelijk de bekende harde gele Hollandse kazen zijn gaan maken. Het onderscheid in Nederlandse kaas wordt niet alleen gevonden in de namen, zoals Gouda of Edammer, maar ook in de rijping van de kaas.

Welke soorten Nederlandse kaas zijn er?

Nederlandse soorten kaas zijn te verdelen in zes verschillende categorieën, onderverdeeld in de rijpingsduur van de kaas. Zo heeft jonge kaas bijvoorbeeld vier weken gerijpt en oude kaas tien maanden. Onderstaand zijn de verschillende namen met bijbehorende rijping benoemd

Minimale rijping en wettelijke bescherming

Belangrijk om te weten bij deze rijpingen is wel dat het hier enerzijds om minimale rijping gaat en dat de namen niet beschermd zijn. Dit kan dus betekenen dat een jonge kaas ook langer dan vier weken gerijpt heeft en de onbeschermde naam betekent ook dat een leverancier of supermarkt zijn of haar kaas ongeacht de rijping een bepaalde naam mag geven. Zo mag men een kaas van drie maanden ook belegen kaas noemen, hoewel de consument in dergelijke gevallen het gebrek aan kwaliteit behorende bij de naam vaak wel onderkent.

Is kaas gezond?

Zijn al deze soorten kaas echter wel gezond? Het antwoord op deze vraag lijkt eenvoudig. In kaas zit namelijk veel verzadigd vet en zout. Toch is het antwoord ingewikkelder. In kaas zit weliswaar veel vet en zout, maar er zitten ook gezonde voedingsstoffen in.

Waarom kaas ongezond is

De hoeveelheid verzadigd, en daarmee ongezond, vet in kaas valt niet te onderschatten. We kennen de noemers 48+ kaas, of 30+ kaas, maar dit is niet het percentage vet dat in het gehele product zit. Het percentage vet wordt aangeduid ten opzichte van de daadwerkelijke droge kaas. Aangezien kaas voor een gedeelte uit water bestaat, zo rond de 40%, is het percentage vet dus lager. Dit uitrekenend zou een normale 48+ kaas bijna 30% vet bevatten. Hoewel dit minder dan 48% is, is dit nog steeds een enorm percentage. Gezondere kazen hebben dan ook minder vet, zoals de 20+ kazen. Ook het percentage zout in kaas is vrij groot, hoewel ook hier gezondere varianten voor zijn, zoals zoutarme kazen.

Is het verstandig om kaas te eten?

Zoals te zien is, zijn normale kazen rijk aan ongezonde stoffen, maar zijn er ook alternatieven zoals zoutarme 20+ kazen verkrijgbaar. Nog steeds zitten hier ongezonde voedingsstoffen in, maar net als bij overige kazen zitten hier ook gezonde bestanddelen in. Deze gezonde bestanddelen zijn onder andere eiwitten, die nodig zijn bij de opbouw van onder andere spieren. Voor dergelijke bestanddelen zijn echter belangrijkere voedingsmiddelen te vinden, waardoor het eten van kaas niet significant bijdraagt aan een gezonde levensstijl. Vanwege deze eigenschappen is kaas overwegend ongezond te noemen en is het belangrijk om de inname van kaas te beperken, vooral in het geval van overgewicht of een poging tot afvallen.