Smaak: al eeuwen in beweging

Smaak is iets dat mensen kunnen ontwikkelen door dingen te proeven, te ruiken en te voelen of er kennis van te nemen. Smaak is echter ook onderhevig aan de tijdsgeest. Maatschappelijke ontwikkelingen vertalen zich altijd weer in de heersende smaak. Maar wat is smaak? En hoe ontwikkel je een goede smaak?

Smaak was heel vroeger om in te schatten of iets schadelijk was of niet

Het is moeilijk in te schatten of onze voorvaderen die nog in berenvellen liepen en jaagden op hun voedsel dat konijnenboutje echt lekker wilden maken. Het kan ook zijn dat ze het puur deden voor lijfsbehoud. Toch hebben onze voorouders op een keer uitgevonden dat het roosteren van eten lekkerder was. Dat het ook beter verteerbaar is, wisten ze toen misschien nog niet. Er wordt aangenomen dat de smaakzin bij mensen is ontstaan als bescherming tegen schadelijke producten en om uit te maken wat wel goed is als voedingsstof.

De betekenis van verschillende smaken

Een zoete smaak duidde daarbij op suiker en vet en dat betekende dat er energie uit het eten te halen was.
Bitter stond voor giftige stoffen en dus voor gevaar.
Te zuur associeerden de oermensen met onrijp en slecht te verteren.
Zout was een stof waarvoor onze voorouders respect hadden. Ze wisten dat ze het nodig hadden, maar ook dat een teveel hen zou doden.

Vuur veroorzaakt smaak

Echt beschreven is het nergens, maar waarschijnlijk is bij toeval ontdekt dat allerlei granen door ze te verhitten eetbaar werden. Dat ze ook nog eens goed smaakten en voedzaam waren was waarschijnlijk in dat stadium bijzaak. Wel had deze ontdekking een hele verandering van het leven tot gevolg :
Mensen bleven (ongeveer 12.000 jaar geleden) vaker op één plek hangen
Het verbouwen van bepaalde gewassen zoals granen en groenten werd steeds populairder. Dit betekende ook dat er minder gejaagd hoefde te worden en dat mensen dieren bij huis gingen houden zoals koeien, kippen en schapen die dan later werden geslacht.
Waarschijnlijk was smaak toen echt bijzaak. Mensen waren alleen bezig om elke dag opnieuw eten te bemachtigen.

Zout heeft de smaak enorme ontwikkeld

Er is één natuurproduct op deze aarde dat de smaak heel erg heeft ontwikkeld en dat is zout. Mensen hebben zout nodig om te kunnen functioneren. In de oertijd kon men echter niet even naar de winkel lopen om daar een pak zout aan te schaffen. In plaats daarvan werd in de behoefte voorzien door veel vlees en vis te eten en door bloed te drinken. Toen er meer granen en groenten werden gegeten, ontbrak het zout voor een groot deel. Daarom moest daarvoor een oplossing gevonden worden. Dichtbij zoutbronnen ontstonden namelijk hele nederzettingen en daar werd zout verkocht. Toen mensen erachter kwamen dat ze hun vlees en groenten bovendien veel langer konden bewaren door ze in zout in te leggen, werd zout nog veel belangrijker. Er ontstonden zelfs hele zoutroutes. Door die zoutroutes kwamen ook andere zaken op gang. Er was namelijk natuurlijk ook vraag naar heel veel andere producten want van zout alleen kan de mens niet leven. Op die zoutroutes ontstonden dus hele handelskaravanen die elkaar allerlei oude en nieuwe voedingsmiddelen verkochten. Omdat op die routes ook diverse culturen met elkaar in aanraking kwamen, was er ook een uitwisseling van producten en gerechten. Dat proces is tot vandaag nog steeds gaande.