Vitamine C, nuttig of nutteloos?
Heel Nederland slikt wel eens een vitamine pilletje. Als de R in de maand zit zou het helpen om niet in het zieke bed te belanden. Een goede bekende daarbij is het vitamine C pilletje. Echter, in oktober 2010 oordeelde de Europese Voedselautoriteit (EFSA) dat vitamine C pillen gene enkel nut hadden in het verbeteren van de weerstand. Waar is vitamine C dan wel goed voor?
In februari 2010 stookt de consumentenbond de discussie op door een actie te starten tegen de producenten van vitamine C pillen. De claim van de producenten dat de pillen de weerstand verbeteren zou onjuist zijn en dus misleidend. Maar is het allemaal zo erg? Worden we al jaren misleid door de producenten van deze pilletjes? Of valt het allemaal wel mee en hebben de bekende zure pilletjes wel degelijk nut?
Collageen
Vitamine C of ascorbinezuur, heeft verschillende uitwerkingen op ons lichaam. Een van de belangrijkste uitwerkingen op het lichaam is de bevorderende werking op de aanmaak van collageen. Collageen werkt als bindmiddel in het lichaam en zorgt voor stevigheid en elasticiteit. Daarom is het een belangrijk bestanddeel van bijvoorbeeld botten, pezen, bloedvaten en de huid en wordt het gebruikt in het herstel van wondjes. De enzymen in het lichaam gebruiken vitamine C bij de vorming van collageen en zonder de vitamine C wordt het collageen minder stabiel. Daardoor wordt het minder stevig en rekbaar.
Bij volwassenen (vanaf 25 jaar) wordt er minder collageen aangemaakt, hierdoor kunnen bijvoorbeeld rimpels ontstaan. Voor ouderen neemt dan ook de vitamine C behoefte met de leeftijd toe. De productie blijft dan wel afnemen, maar het collageen blijft tenminste van een goede kwaliteit, waardoor het verouderingsproces wordt geremd.
Van vroeger weten we nog wat een vitamine C tekort voor gevolgen kan hebben. Zeelieden die maanden met een eenzijdige voeding rondvaarden kregen door een vitamine C tekort last van scheurbuik. Door de verslechterde kwaliteit van het collageen gingen de bloedvaten van deze zeelui kapot, waardoor bloedingen ontstonden. Op termijn met dodelijke gevolgen.
IJzeropname
IJzer is in het lichaam nodig voor onder andere de aanmaak van hemoglobine. Dit is de stof in het bloed waar zuurstof zich aan hecht, zodat het door het lichaam verspreid kan worden. Vitamine C bevordert de ijzeropname en helpt zo met de opbouw van de bloed lichaampjes. Een ijzer tekort in het lichaam kan leiden tot duizeligheid en concentratie problemen. Als het te kort te groot wordt kan dit bloedarmoede tot gevolg hebben.
Afweer
Vitamine C heeft ook een helpende werking in het immuunsysteem. Het stimuleert de aanmaak en werking van witte bloedlichaampjes. Deze witte bloedlichaampjes zorgen voor het onschadelijk maken van ziektekiemen in het lichaam. Zonder vitamine C is het afweer systeem dus weldegelijk aangedaan.
Daarnaast heeft vitamine C nog een werking als antioxidant. Antioxidanten beschermen het lichaam door het onschadelijk maken van vrije radicalen. Vrije radicalen kunnen makkelijk reacties aangaan met DNA, waardoor de celdeling verandert en kanker kan ontstaan. Dit is dus een buitengewoon waardevolle werking van vitamine C. Tenminste, dat is op papier zo. In de klinische praktijk is het nu van vrije radicalen nog nooit aangetoond. Ook zou de verbeterde kwaliteit van het collageen de ontwikkeling van kanker tegen gaan. De verbeterde verbinding tussen de cellen maakt het voor kanker lastiger om zich uit te zaaien, waardoor het lokaler blijft.
Naast deze toepassingen heeft vitamine C ook nog een werking als ontstekingsremmer. Vitamine C helpt in de afbraak van histamine en heeft tevens een remmende werking op de aanmaak van histamine. Histamine komt vrij bij ontstekingsreacties, onder andere als gevolg van insecten beten, allergische reacties en verbranding. Daarom is vitamine C buitengewoon nuttig bij het herstel van een ontsteking.
Vitamine C voor de gezondheid.
Het is dus weldegelijk bewezen dat vitamine C goed is voor de gezondheid en ook dat het de weerstand verbeterd. Vitamine C heeft een belangrijke opbouwende functie in het lichaam en je kan dus echt niet zonder. De claim dat vitamine C de weerstand verbetert is dus helemaal juist. Echter, de claim van de vitamine C producenten dat hun pillen de weerstand verbeteren is dan weer een andere discussie. Je haalt normaal gesproken namelijk genoeg vitamine C uit je normale voeding. De extra vitamine C in zo´n pilletje voegt dus weinig toe.
Het voedingscentrum adviseert om dagelijks tenminste 70mg vitamine C tot je te nemen. Met een normaal eetpatroon redt je dat makkelijk! In onderstaande tabel staan al enkele etenswaren die mensen vaak gebruiken, waarmee je het al makkelijk redt. Conclusie, de vitamine pillen hebben geen toegevoegde waarde.
1 sinaasappel (120 gram) | 60mg |
1 glas sinaasappelsap (100 ml) | 25mg |
1 glas sinaasappelsap met vruchtvlees (100 ml) | 36mg |
1 grote lepel gekookte groente (50 gram) | 10mg |
1 gekookte aardappel (50 gram) | 5mg |
Tabel afkomstig van www.voedingscentrum.nl
Te veel aan vitamine C
Neem je liever het zekere voor het onzekere en blijf je toch maar dat pilletje gebruiken, dan kan dat gelukkig ook geen kwaad. Vitamine C is in water oplosbaar, waardoor je een teveel aan vitamine C gemakkelijk kan uitplassen. Neem je echt te veel dan is het nog steeds niet erg schadelijk, er kunnen dan alleen wel darmklachten ontstaan.