Een spece-rijke wereld

Een spece-rijke wereld Specerijen zijn klassieke ingrediënten in de keuken. Toch krijgen ze vooral extra aandacht tijdens winterse dagen. Dan vinden we ook veel drank en voedsel vol verwarmende kruiden en specerijen. Glühwijn, peperkoek, gemberkoek en speculaas. Nu zijn kruidnagel, kaneel en gember gewone, ordinaire producten geworden maar ooit waren het dure en mysterieuze planten, waar verre, gevaarlijke reizen voor werden ondernomen. En, waar spectaculaire verhalen over verteld werden.

Mythische specerijen

De herkomst van de specerijen sprak tijdens de Middeleeuwen alleszins tot de verbeelding. Tijdens de Oudheid was men zich reeds terdege bewust van de oosterse herkomst van specerijen, en later, tijdens de hele Middeleeuwen, werd deze kennis voortdurend levendig gehouden door allerlei legendes. Maar het Oosten lag veraf, en was mysterieus, ondoorgrondelijk (met bovendien een totaal andere godsdienst), het Oosten was tegelijkertijd aantrekkelijk en angstaanjagend, en slechts weinig westerlingen, behalve enkele illustere uitzonderingen, reisden erheen. Vooral het gebied rond de Indische Oceaan sprak erg aan, "die besloten, exotische droomwereld waarnaar het middeleeuwse Westen zo verlangt, hortus conclusus van een tegelijk verrukkelijk en gruwelijk paradijs, " zoals Jacques LeGoff het zo mooi stelt.

De specerijen behoorden tot de mirabilia, de wonderen uit het legendarische Oosten. Ze konden ook niet zomaar geoogst worden. Zo werd verteld dat de peperboom door slangen werd beschermd en de kaneel in het nest van de feniks werd gevonden. Hoe verder weg en hoe moeilijker te oogsten, hoe waardevoller en geneeskrachtiger de producten werden. Het waren wonderbaarlijke middelen die ons het eeuwig leven konden geven. Het is dan ook niet toevallig dat specerijen veel bij het balsemen werden gebruikt. Ook een vorm van eeuwig leven, of in elk geval een vorm van conserveren.

Volgens de christelijke traditie was het Oosten ook de plek waar het Aardse Paradijs zich bevond : het is in de tuin van Eden, die door wilde dieren en een vlammengordijn wordt beschermd en waarvan de poort sinds de zondeval gesloten is, de plaats waar de vier heilige stromen ontspringen: de Ganges, de Tigris, de Eufraat en de Nijl. En het was precies langs de Nijl dat de oosterse koopwaar naar Alexandrië en de mare nostrum werd vervoerd. Op die wijze, zo vertelt Joinville rond 1250, kwamen de kruiden "uit het aardse paradijs",... "de wind laat ze uit de bomen van het Paradijs vallen, zoals de wind bij ons verdorde takken laat vallen ". Als de specerijen uit een paradijs komen dat ver weg in het Oosten gelegen is, laten ze ons dan niet even proeven van de vruchten uit een verloren gewaand paradijs?

Mooi toch! Het 'niet-weten' daar heb ik nu wel eens heimwee naar. Het kunnen fantaseren over een vreemde onbekende wereld. Het creëren van je eigen aardbol.

Recept voor een beetje 'eeuwig leven': alternatieve glühwijn

  • Vlierbessensap 1 liter
  • 3 kruidnagels
  • 1 kaneelstok
Verwarm het vliersap laat de kaneel en kruidnagel 5 minuten trekken in het warme vliersap. Uitzeven en warm drinken.
Variaties voeg wat biologische appelsien toe of toch een scheutje rode wijn.

Geschiedkundig info over specerijen en specerijenroute

  • Het grote boek der specerijen. Rosengarten. De Driehoek
  • Specerijkelijk. De Specerijenroutes.
  • Planten uit de Bijbel. Daan Smit. Callenbach
© 2012 - 2024 Herborist, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Wat is het verschil tussen kruiden en specerijen?Wat is het verschil tussen kruiden en specerijen?Er bestaan veel overeenkomsten tussen kruiden en specerijen. Deze twee termen zijn echter verschillend van elkaar. Kruid…
Zelf smoothies makenZelf smoothies makenJe kunt zelf de lekkerste smoothies maken, met vers fruit, ijs, koffie of andere ingrediënten. Het enige dat je nodig he…
Welke Kruiden bij Welk Gerecht?Welke Kruiden bij Welk Gerecht?Aromatische kruiden en specerijen zijn voor het ene gerecht geschikt en voor het andere niet. Hoewel het ook een kwestie…
Verontreinigde kruiden vormen een gezondheidsrisicoVerontreinigde kruiden vormen een gezondheidsrisicoKruiden en specerijen zijn ingrediënten die een gevaar voor de gezondheid kunnen opleveren. Ze kunnen van nature of na b…

7 tips om je suikerverslaving te overwinnen7 tips om je suikerverslaving te overwinnenEen suikerverslaving is moeilijk te negeren. Wat het nog veel moeilijker maakt is het feit dat suikerrijke snacks en voe…
Je streefgewicht bereiken met het pronokal dieetJe streefgewicht bereiken met het pronokal dieetStrijd je nu al jarenlang tegen tientalle kilo's overgewicht en waren al je inspanningen tot hiertoe tevergeefs? Dan is…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Franz Eugen Köhler, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Specerijkelijk. Cataloog tentoonstelling.
Herborist (762 artikelen)
Gepubliceerd: 02-01-2012
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Gezonde voeding
Bronnen en referenties: 2
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.