Hoe verloopt de groei bij kinderen en pubers?

De eerste levensjaren maakt het kind een enorme groeispurt door. Als schoolkind groeit het minder hard, maar met een vaste groeisnelheid, die inzakt voordat het kind in de puberteit terecht komt. In de puberteit maakt het kind nog een groeispurt door, waarna de uiteindelijke lengte wordt bereikt. Op 17 of 18 jarige leeftijd is de groei voorbij en komen er hooguit nog een paar centimeters bij. Jongens groeien nog iets langer door. Ze bereiken rond het twintigste levensjaar de uiteindelijke lengte.

De groei bij kinderen

Op het consultatiebureau wordt de groei vanaf de geboorte tot de leeftijd van vier jaar bijgehouden. Zodra een kind de basisschoolleeftijd bereikt, meet de schoolarts de lengte van het kind. De meetresultaten worden bijgehouden in een groeicurve. Ze laten een bepaalde groeilijn zien, die wordt vergeleken met de gemiddelde groei van kinderen in dezelfde leeftijd. Sommige kinderen zitten boven het gemiddelde, anderen juist eronder. De uiteindelijke lengte van het kind kan niet worden bepaald door de lijn op de groeicurve door te trekken naar de volwassen leeftijd.

De groeicurve

De middelste lijn op de groeicurve geeft de gemiddelde lengte weer van kinderen in een bepaalde leeftijd. De lijnen boven en onder de middenlijn geven de lengte weer van de meeste kinderen. Als de lengte van een kind hier binnen valt, verloopt de groei normaal. Natuurlijk verloopt de groei bij elk kind anders en niet iedereen groeit met dezelfde snelheid. Soms staat de groei even stil en volgt daarna een periode waarin het kind harder groeit. Als de groeilijn buiten de buitenste lijnen dreigt te komen, is een extra controle aan te raden. Er kan sprake zijn van een groeistoornis.

Welke factoren zijn van invloed op de groei?

Er zijn verschillende factoren die van invloed zijn op de groei. Dit zijn:

• Erfelijke factoren - Kinderen van kleine ouders blijven vaak kleiner dan kinderen van lange ouders.
• Sociale factoren - Mensen worden ook steeds langer door omstandigheden zoals: betere voeding, betere woningen en minder ziekten.
• Chronische ziekten
• Aangeboren afwijkingen
• Een tekort aan groeihormonen
• Te veel sporten
• Stress
• Een ongezond voedingspatroon

De groeisnelheid van o maanden tot 18 jaar

Een baby in de baarmoeder groeit met een enorme snelheid. Van 0 tot 9 maanden groeit een baby ongeveer 50 cm. Tussen de geboorte en de eerste verjaardag is de groeisnelheid gehalveerd tot ongeveer 25 cm. Het tweede jaar komt daar nog 12 cm bij en daarna daalt de groeisnelheid nog verder. Een kind in de basisschoolleeftijd groeit ongeveer 5 tot 7 cm per jaar. Voordat de puberteit begint vertraagt de groei. Als puber krijgt het kind nog een groeispurt en groeit ongeveer 12 cm per jaar. Op 17/18 jarige leeftijd is het kind volgroeid en komen er hooguit nog een paar centimeters bij. Meisjes zijn rond een jaar of zestien uitgegroeid, jongens rond een jaar of twintig.

Groeien onder invloed van hormonen

Kinderen groeien onder invloed van hormonen en groeifactoren. Groeihormonen, geslachtshormonen en schildklierhormonen zijn hier verantwoordelijk voor. Bij een tekort aan groeihormonen ontstaat een afwijkende groeilijn. Dit moet dan verder worden onderzocht. Met een kunstmatig groeihormoon kan een tekort worden aangevuld.

Als kinderen achterblijven in de groei

Bij kinderen met aangeboren afwijkingen kan de groei ook achterblijven. Deze kinderen blijven vaak klein. Daarom wordt er gebruik gemaakt van een speciale groeicurve. Kinderen die voor hun zwangerschapsduur te klein en te licht geboren zijn, halen deze achterstand vaak voor het vierde jaar weer in.

Hoe verloopt de groei van jongens in de puberteit?

Jongens komen rond een jaar of elf in de puberteit. Dat begint met lichamelijke veranderingen, waarna een groeispurt volgt. Tussen 16 en 18 jaar stopt de groeispurt. Daarna groeit een jongen nog een paar centimeter en rond het twintigste levensjaar is de uiteindelijke lengte bereikt. Jongens zijn dan ongeveer dertien centimeter langer dan meisjes.

Hoe verloopt de groei van meisjes in de puberteit?

Rond een jaar of tien beginnen de lichamelijke veranderingen bij meisjes. Ze komen in de puberteit. Een paar jaar later begint de menstruatie. Meisjes zijn dan ongeveer dertien jaar. Na het begin van de menstruatie stopt de groeispurt en groeien meisjes nog ongeveer vijf centimeter. Rond een jaar of zestien stopt de groei.

Het berekenen van de uiteindelijke lengte

Er is een formule waarmee je de uiteindelijke lengte van je kind kunt berekenen. Deze gaat uit van de lengte van de ouders en houdt rekening met het geslacht van het kind. Voor een jongen is de berekening als volgt: Tel de lengte van de vader en moeder bij elkaar op. Doe er dertien bij, deel de uitkomst door twee en tel hier drie bij op. Bij de berekening voor een meisje neem je de lengte van de vader en moeder en je trekt er dertien af. Deel de uitkomst door twee en tel er drie bij op. Jongens worden gemiddeld dertien centimeter langer dan meisjes. Daarom wordt dit getal bij de lengte van een jongen opgeteld en bij een meisje ervan afgetrokken. Elke generatie wordt ongeveer drie centimeter langer dan de vorige, daarom wordt er drie centimeter bij opgeteld.