Redressiehelm corrigeert scheefgroei van de babyschedel

De laatste jaren neemt het aantal baby’s met een afwijkende schedelvorm behoorlijk toe. Jaarlijks ontwikkelt ongeveer 10% van de in Nederland geboren baby’s een afwijkende schedelvorm. Bij zo’n 75% van de baby’s herstelt dit op een natuurlijke manier. De overige baby’s, circa 5.000 per jaar, hebben hulp nodig bij het herstel van de schedelvorm. Een deel hiervan kan worden geholpen met de zogenaamde redressiehelm. Eén van de redenen voor de toenemende mate van baby’s met een afwijkende schedelvorm is wellicht het advies om baby’s op hun rug te leggen tijdens het slapen. Dit advies wordt gegeven om de buikligging te voorkomen. De buikligging wordt namelijk gezien als één van de mogelijke oorzaken van wiegendood. Hoewel een baby die op de rug ligt eerder een voorkeurshouding ontwikkelt, is het ook mogelijk deze voorkeurshouding in de baarmoeder al aan te nemen. Door deze voorkeurshouding (en de daarmee gepaard gaande ongelijk verdeelde druk op de schedel), in combinatie met het nog zeer gemakkelijk vormbare schedeltje van de baby, ontstaat er een vergrote kans op scheefgroei. Daarnaast kan ook het vroegtijdig dichtgroeien van de schedelnaden een scheefgroei van de schedel veroorzaken. Bij deze vorm van scheefgroei kan een chirurgische ingreep noodzakelijk zijn. Naast scheefgroei van de schedel (zijkant en achter) bestaat er namelijk ook een mogelijkheid dat het aangezicht asymmetrie vertoont.

Er zijn verschillende vormen van scheefgroei, waaronder:

• Scapocefalie (bootschedel)
• Plagiocefalie (scheef achterhoofd / schedel)
• Branchycefalie (brede schedel)
• Trigonocefalie (wigschedel)

Redressiehelm-therapie

Redressiehelm-therapie kan plaatsvinden indien er sprake is van een afwijkende schedelgroei en de schedelnaden nog niet zijn dichtgegroeid. Omdat na de vijfde maand de schedelgroei (omvang) geleidelijk afneemt, is spontaan herstel van de afplatting in veel gevallen niet meer mogelijk. Tot de vijfde maand kan dit herstel wel optreden door de snelle groei van de babyschedel. In circa 75% van de gevallen van scheefgroei herstelt de schedel op natuurlijke wijze. Redressiehelm-therapie zal daarom pas na de vijfde maand plaatsvinden. Vaak is er aan de periode vóór de therapie al andere therapie ondernomen. Hierbij moet gedacht worden aan onder andere fysiotherapie, osteopathie of soms zelfs chiropractie. De voorkeurshouding van de baby kan namelijk ook veroorzaakt worden door een blokkade in nek en/of schouders.

Redressiehelm

De redressiehelm biedt het hoofd groeiruimte aan de kanten waar dat nodig is. Dit zorgt ervoor dat de groei van de schedel mogelijk is op de plaats van de afplatting, ook al ligt de baby in zijn of haar voorkeurshouding. Er wordt niet op het hoofd gedrukt om zo de vorm te wijzigen. Dit is een veel voorkomend misverstand. De helm doet ook geen pijn als hij eenmaal helemaal op maat gemaakt is. Waar U rekening mee dient te houden, is dat de kans dat Uw baby later gaat kruipen dan normaal of helemaal niet gaat kruipen in hogere mate aanwezig is. Dit wordt onder andere veroorzaakt door het feit dat de helm Uw baby “topzwaar” maakt, waardoor bij kruipen het hoofd van Uw kind te zwaar is voor de nekspieren.

Vooral in het begin kunnen er wel wat “overdrukpunten” ontstaan, doordat de foam in de helm (aan de binnenkant) nog niet helemaal juist is uitgesneden. Het is dus van evident belang om goed naar de signalen van Uw baby te “luisteren” en regelmatig te controleren op eventuele “overdrukpunten”. Naast de overdruk bij het dragen van de helm is ook het op- en afzetten van de helm vaak een minder prettige gebeurtenis, met name bij branchycefalie, omdat het hoofdje van de baby breder is dan het punt waar de helm over het hoofd getrokken wordt. Een goede instructie door de therapeut over het op- en afzetten van de helm speelt hierbij een zeer belangrijke rol. Tot slot is ook het ontwerp erg belangrijk. Tegenwoordig zijn er verschillende ontwerpen, waaronder de helm zonder kinbandje en de twee-schalen helm. Het ontbreken van het kinbandje voorkomt irritatie onder de kin door bijvoorbeeld schuren of zweten. Het voordeel van de twee-schalen helm is de flexibiliteit die in het bijzonder bij het op- en of afzetten van de helm erg goed van pas komt. Tot slot kan er ook nog gekozen worden voor een versie die bij de oren uitgesneden is of een helm die tot over de oren reikt. Bij deze laatste versie is een bijkomend nadeel dat het geluid voor de baby vervormt en gedempt wordt.

Redressiehelm-therapie mogelijk?

Of redressiehelm-therapie mogelijk is, wordt door een arts beoordeeld. Hij of zij zal ook de motivatie van de ouders laten meewegen in de beslissing. Een 100% motivatie van de ouders is namelijk onontbeerlijk. Zeker de periode waar de helm 23 uur per dag op moet blijven vergt veel van de ouders. Zij moeten zich echter altijd voor ogen houden dat, hoe moeilijk dat soms ook is, het ophouden van de helm gedurende 23 uur per dag alleen maar in het voordeel van de baby is.

Indien er wordt besloten de therapie te starten, zal er een mal met gips gemaakt worden om de helm op maat te kunnen maken. Binnen een aantal weken is de helm dan klaar. Hierbij kan er ook nog gekozen worden uit diverse motieven. Het passen en afleveren van de helm neemt meestal enige uren in beslag door de instructie die de ouders meekrijgen en het helemaal op maat maken van de helm. De redressiehelm-therapie duurt meestal tussen de drie en zes maanden. Zowel tijdens de therapie als ook daarna zal er nog een intensieve nazorg plaatsvinden. Dit houdt onder andere het bijsnijden van de binnenkant van de helm en het bijhouden van de vormcorrectie in.

Redressiehelm-therapie is een methode die ertoe bijdraagt dat scheefgroei van de schedel van een baby gecorrigeerd kan worden, daar waar een natuurlijke correctie niet meer mogelijk is. Nadelen van de redressiehelm op langere termijn zijn helaas nog niet bekend. De vraag is natuurlijk of de onzekerheid van deze eventuele negatieve gevolgen afwegen tegen het voordeel van de correctie van de schedel van Uw kind. Indien U twijfelt over het wel of niet starten van de therapie, ga dan altijd praten met een plastisch chirurg in het ziekenhuis. Hij of zij zal U van een onafhankelijk advies kunnen voorzien, waardoor de beslissing voor U (en Uw kind) voor zover mogelijk in ieder geval iets gemakkelijker zal zijn.