Shaken Baby Syndroom: oorzaak, symptomen, behandeling

Signaleer je dat een baby of kind risico loopt op mishandeling, aarzel dan niet om hulp in te schakelen, dit kan ook anoniem. Het kind kan het zelf niet aangeven, hoe eerder er actie op wordt ondernomen, hoe geringer de beschadiging (lichamelijk, geestelijk) van het kind. Het kan gaan om lichamelijke mishandeling, lichamelijke verwaarlozing, geestelijke verwaarlozing. Neem contact op met Veilig Thuis (advies- en meldpunt kindermishandeling). Voorbeelden van kindermishandeling: Shaken Baby Syndroom, Münchausen by proxy.

Inhoud artikel

• Shaken Baby Syndroom
• Neurologische schade
• Wat kunnen de redenen zijn dat mensen een baby of jong kind door elkaar schudden?
• Symptomen Shaken Baby Syndroom
• Behandeling Shaken Baby Syndroom
• Voorkomen Shaken Baby Syndroom
• Veilig Thuis (advies- en meldpunt kindermishandeling)

Shaken Baby Syndroom

Shaken Baby Syndroom: het syndroom wat een kind of baby oploopt doordat het hard door elkaar geschud wordt. Vaak zijn ouders of opvoeders er verantwoordelijk voor. Het komt met name voor bij kinderen jonger dan vier jaar, de kans op schade bij het kind is het grootst bij kinderen tot één jaar. Kinderen in de leeftijd tussen de drie en de acht maanden zijn het vaakst het slachtoffer van het Shaken Baby Syndroom. Een kind kan overlijden door het schudden, overleeft het kind het dan is er grote kans op neurologische schade.

Neurologische schade

Een baby of jong kind heeft een hoofd wat groot is (en zwaar) in verhouding tot de rest van het lijfje. Bij baby's zijn ook de nekspieren nog niet sterk: het hoofd kan niet zonder steun omhoog gehouden worden. Tijdens het schudden, zal het hoofdje met veel kracht heen en weer bewegen. Dit kan tot schade leiden aan de hersenen, maar ook aan de bloedvaten en de zenuwen. Er kan letsel ontstaan wat niet meer verdwijnt en het schudden kan zelfs tot de dood leiden. Het schudden hoeft maar kort te duren om voor schade te zorgen.

Wat kunnen de redenen zijn dat mensen een baby of jong kind door elkaar schudden?

De twee belangrijkste oorzaken zijn: een situatie van stress die lang duurt of het schudden kan volgen als reactie op paniek. Vaak realiseert degene die het doet niet dat het zo ontzettend veel schade kan berokkenen bij het kind. Ouders kunnen een kind schudden als het blijft huilen, maar het schudden kan ook gebeuren als er angst is voor een ademstilstand bij het kind. Ouders of opvoeders kunnen een kind dan te hard schudden om de ademhaling weer op gang te brengen.

Symptomen Shaken Baby Syndroom

Het schudden hoeft niet direct te leiden tot klachten, in eerste instantie kan het kind dus nog normaal reageren.
Symptomen van het schudden kunnen zijn:

• Overgeven;
• Een bleke kleur;
• Zwelling van de hersenen en zuurstoftekort: moeilijkheden met ademen, minder goed reageren;
• Problemen met slikken;
• Bloedinkjes in de ogen;
• Verlies van gezichtsvermogen;
• Doofheid;
• Het kindje kan slap aanvoelen;
• Later kunnen ontstaan: problemen met leren en met spreken, een achterstand in de lichamelijke ontwikkeling, achterstand in de geestelijke ontwikkeling, een kind kan in coma raken en zelfs overlijden.

Behandeling Shaken Baby Syndroom

De schade die aan de hersenen is berokkend is meestal onomkeerbaar, maar toch is vroegtijdige herkenning van zeer groot belang. Bijvoorbeeld om de zwelling van de hersenen tegen te gaan!

Voorkomen Shaken Baby Syndroom

Heel veel ouders weten niet hoe groot de risico's zijn van het schudden van kinderen. In Amerika heeft men door goede informatie aan jonge ouders een grote afname bewerkstelligd van het Shaken Baby Syndroom. Ook in Nederland werkt men aan de informatievoorziening. In 2011 heeft TNO in samenwerking met het UMC Utrecht een middel ontwikkeld om het Shaken Baby Syndroom een stop toe te roepen: een DVD, folder en toelichting door de kraamverpleegkundige. Ouders krijgen informatie over wat het Shaken Baby Syndroom (afgekort: SBS) inhoudt, wat de gevolgen van SBS kunnen zijn en hoe je het als ouders kunt voorkomen.

Veilig Thuis (advies- en meldpunt kindermishandeling)

In Nederland worden er jaarlijks ongeveer honderdduizend kinderen mishandeld, misbruikt of verwaarloosd. De kinderen die mishandeld worden of degene die mishandelen vertellen meestal niet dat er iets vreselijks aan de hand is. Het is dus van zeer groot belang dat de mensen in hun omgeving actie ondernemen. Maak je je zorgen over een kind neem dan contact op met Veilig Thuis. Het telefoonnummer kun je vinden op de website (www.vooreenveiligthuis.nl/). Het meldpunt is er voor iedereen die met zorgen rondloopt over kindermishandeling maar ook om vragen te beantwoorden. Als je twijfelt over of iets onder kindermishandeling valt, vraag raad!