Kinderen en slaap

Kinderen moeten voldoende slapen en hoewel voldoende nachtrust voor iedereen belangrijk is, speelt het groeiproces bij het kind ook nog eens een nadrukkelijke rol. We hebben jaren het gemak op de slaapkamer van het kind gebracht en nu blijkt dat het menig kind op kan breken, want ze krijgen per saldo te weinig slaap en dat is niet goed voor ondermeer de weerstand die ze nodig hebben. Wat zijn de uitgangspunten en hoe ga je met de slaap van het (jonge)kind om?

Het slapende kind

Het slapende kind beseft het gelukkig tijdens de slaap niet, maar het lichaam is druk bezig. Bezig met het groeihormoon wat in de hypofyse aangemaakt wordt. Alle indrukken van de voorbije dag worden tijdens de slaap verwerkt, wat nodig is voor een gezonde psychische toestand, en het kind rust uiteraard fysiek uit. Allemaal processen die automatisch lopen tijdens de slaap. Logisch dus dat een kind voldoende kwalitatieve slaap nodig heeft.

Wat zijn de gemiddelde uitgangspunten voor de slaap?

Uitzonderingen bevestigen de regel, maar dit zijn de gemiddelde uitgangspunten voor het slaapritme van kinderen.

• Pasgeborene slapen het grootste gedeelte van de dag.
• Baby’s van zo’n 6 weken slapen zo’n 6 uur achter elkaar.
• Bij een leeftijd van 6 maand: slapen ze 6 tot 8 uur achter elkaar.
• Bij een leeftijd van 1 – 3 jaar: slapen tussen 10 en 12 uur (tijden zijn afhankelijk van de middaguren slaap) + een middagdutje van 3 tot 1 uur.
• Bij een leeftijd van 4 - 6 jaar: tussen 19.00 en 19.30 uur naar bed en is het middagdutje verdwenen.
• Bij een leeftijd van 7 - 8 jaar: tussen 19.45 en 20.00 uur naar bed.
• Bij een leeftijd van 9 - 10 jaar: tussen 20.00 en 20.30 uur naar bed.
• Bij een leeftijd van 11 - 12 jaar: tussen 20.30 uur en 21.00 uur naar bed.
• Bij een leeftijd van 13 - 17 jaar: tussen 21.15 uur en 22.00 uur naar bed.

Wat te doen vlak voor de slaap?

Mogelijk zijn het de zaken die wel al kennen en toch blijkt uit verschillende onderzoeken, dat veel van onze kinderen niet of niet goed slapen. Als je de basisuitgangspunten – naast de duur – hanteert, heb je de grootste kans van slagen.

Waar moet je zoal aan denken?

• Begin met tijdig aan te kondigen dat bedtijd naderende is.
• Zorg dat de slaapkamer goed geventileerd, schoon en opgeruimd is.
• Slapen is ook leuk, dus probeer je kind bij te brengen dat naar bed moeten niet als “straf” gezien moet worden.
• Voorkom te laat eten en te zware maaltijden.
• Stem af dat computer, televisie, tablet en/of smartphone een half uur tot één uur voor het slapen gaan op “uit” gaat. Mooie tijd om rustig om te kleden, de tanden te poetsen etc.
• Zet dus ook geen televisie op de slaapkamer (kinderen slapen gemiddeld een half uur minder als de TV op de kinderslaapkamer staat).
• Voor het slapengaan is wilde spelletjes etc. ook niet aan te raden.
• Hanteer de vaste tijden voor het slapen, dan stellen kinderen zich er min of meer op in.

Rol ouder op opvoeder

Dat laatste uur voor het slapen gaan is het goed in alle rust wat tijd te spenderen. Gewoon wat praten of de kleintjes mee helpen als ze bijvoorbeeld in bad gaan.
Als het licht uit is en je gaat nog even kijken, ben dan rustig … ook als je weet dat het kind nog wakker is. Een gedempte stem helpt en zorg dat je het kort en bondig kunt houden. Kinderen hebben nog wel eens de neiging om de ouder/opvoeder in de slaapkamer te houden en proberen gesprekjes aan te gaan.

Ook het eetpatroon is belangrijk, want te vroeg de avondmaaltijd kan tot gevolg hebben dat het kind de volgende dag erg vroeg wakker is. Probeer vaste en normale tijden voor de maaltijd aan te houden.

Tot slot

Los van “de regels” is het goed het gezonde verstand te hanteren. Als je ziet dat je kind te weinig kwalitatieve slaap krijgt, maar je hebt er wel alles aan gedaan, stem dan af met je huisarts wat je mogelijk kunt doen. Afhankelijk van de leeftijd kan je ook met het kind zelf spreken … misschien doet hij/zij toch wel iets wat niet handig is tijdens de slaapuren. Bijvoorbeeld toch op de tablet of met de smartphone stiekem gaan internetten of is er om onbekende reden voor angst. Bespreekbaar maken, kan helpen het kind zich te laten uiten.