Fopspeen met de mond schoonmaken: goed of slecht?

Wanneer een baby of kind zijn fopspeen laat vallen, is er niet altijd water in de omgeving om het even af te spoelen. We zien dat veel ouders dan de gewoonte ontwikkelden om de fopspeen vlug even met hun eigen speeksel "schoon te maken" door die zelf in de mond te nemen. In eerste opzicht lijkt deze gewoonte onhygiënisch, maar is dit wel zo en welke gevolgen heeft deze handeling voor de gezondheid van de kinderen? Is speeksel-reinigen goed of slecht voor het kind?

• Voordelen van de fopspeen schoonmaken met de mond
• Nadelen van de fopspeen schoonmaken met de mond
• Enkele hygiënetips bij gebruik van een fopspeen

Voordelen van de fopspeen schoonmaken met de mond

Verminderd risico op allergie, astma en eczeem

Een Zweeds onderzoek waarvan de resultaten werden gepubliceerd in het medisch vakblad 'Pediatrics' op 1 juni 2013 en die uitgevoerd werd over een termijn van drie jaar tijd aan het Zweedse 'Koningin Silvia Kinderziekenhuis', toont aan dat er een duidelijke link is tussen de gewoonte van de ouders om aan speeksel-reiniging te doen en de gevoeligheid van baby's voor het ontwikkelen van astma en eczeem. De onderzoekers volgden 184 kinderen met een verhoogd risico op allergie. Het gebruik en de manier van het schoonmaken van de fopspeen werden geregistreerd. Dit kon namelijk via kokend water, spoelen onder water of via speeksel in de mond gespoeld worden. 123 kinderen namen de fopspeen waarvan 65 van de fopspenen via de mond werden schoongemaakt. Na achttien maanden bleek dat het schoonmaken van fopspenen met de mond leidde tot een verminderd risico op astma en eczeem. Toen de kinderen de leeftijd van drie jaar bereikten, was het risico op allergieën nog steeds kleiner.

Sterker immuunsysteem

De uitwisseling van mondbacteriën zou volgens wetenschappers zorgen voor meer bacteriële diversiteit in het spijsverteringssysteem van de baby's, wat uiteindelijk leidt tot een sterker immuunsysteem. Een pasgeborene heeft nog geen volledig ontwikkeld immuunsysteem. Hij krijgt enkel de antistof Immunoglobuline G mee via de placenta van de moeder. Deze antistof zorgt voor de weerstand van het kind in de eerste drie maanden. De eigen immuniteit van de baby begint zich pas te ontwikkelen na ongeveer drie maanden. De voorwaarde hiervoor is dat de baby voldoende in contact komt met antigenen. Antigenen zijn bacteriën, schimmels, gisten en virussen. Het immuunsysteem van het kind ontwikkelt zich tot de leeftijd van drie jaar, waarvan de darm het grootste immuunactieve orgaan is. Het spoelen van de fopspeen met speeksel zorgt ervoor dat het kind in contact komt met antigenen. Hierdoor wordt het immuunsysteem van het kind gestimuleerd en leert het jonge lichaam om met deze antigenen om te gaan waardoor het minder gevoelig reageert en allergieën minder tot uiting komen.

Dat ouders de fopspeen met hun speeksel schoonmaken is dus niet helemaal slecht of onhygiënisch. Ondanks dit wijzen de onderzoekers er op dat deze voordelen misschien ook nog mede aan andere factoren kunnen liggen. Om deze reden wordt het onderzoek nog verder gezet.

Nadelen van de fopspeen schoonmaken met de mond

Overdracht van cariësbacteriën

Cariësbacteriën of streptococcus mutans zijn bacteriën die gaatjes veroorzaken. Deze bacterie is heel besmettelijk en komt voor in het speeksel van ieder persoon die ooit gaatjes gehad heeft. Baby's worden zonder deze bacterie geboren. Maar de kinderen kunnen deze overgedragen infectieziekte wel krijgen door uitwisseling van speeksel. Dit kan gebeuren door onder andere het met eigen speeksel schoonmaken van de fopspeen of voorproeven van bijvoorbeeld een lepel om de warmte te controleren. De ouders kunnen de overdracht van bacteriën wel verkleinen door een goede mondhygiëne.

Overdracht van virussen

Het aflikken van de fopspeen houdt ook het risico in dat besmettelijke virussen zoals onder andere herpes, bronchiolitis, griep overgedragen kunnen worden. Dit geldt wanneer de ouders ziek zijn maar ook omgekeerd wanneer het kind ziek is. Doordat deze handeling vaak een reflex geworden is, wordt er dan bij ziekte vaak niet meer bij stilgestaan en is de overdracht van ziekte vlug gebeurd.

Enkele hygiënetips bij gebruik van een fopspeen

• Kook de fopspeen regelmatig uit om besmettelijke ziekten te voorkomen.
• Probeer uitwisseling van speeksel tussen je kind en anderen te voorkomen bijvoorbeeld in kinderdagverblijven.
• Neem geen gebruikte fopspeen in de mond indien je kind ziek is en doe niet aan speeksel-reinigen indien je zelf ziek bent.
• Koop regelmatig een nieuwe fopspeen.